دست خالی چایکاران از ارزآوری

شایلی قرائی

متاسفانه چند سالی است که صنعت چای کشور از اتفاق خوشایند فاصله گرفته و چای های خارجی و وارداتی ویترین نشین فروشگاه ها شده اند. براساس آمار گمرک از تجارت خارجی در ۹ ماهه نخست سال ۹۷، بیش از ۴۲ هزار و ۳۱۳ تن چای از کشور‌های مختلف جهان وارد ایران شده است. بنا بر آمار گمرک، واردات این حجم چای باعث خروج ۱۹۴ میلیون و ۸۰۴ هزار و ۱۳۸ دلار شده که رقم ریالی آن بالغ بر ۸۳۵ میلیارد و ۵۲۷ میلیون و ۳۹۴ هزار و ۹۵۷ تومان در آمار گمرک به ثبت رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که واردات چای از ۱۱ کشور جهان از جمله هند، ترکیه، آلمان، چین، ژاپن و سریلانکا صورت گرفته که در این بین بیشترین حجم واردات از کشورهای هند و سری لانکا به ایران انجام شده است. چای ایران بهترین چای دنیا است اما به‌رغم زحمات چایکاران، ادامه شرایط موجود موجب نابودی کشت چای خواهد شد. نزدیک به یک دهه است که کشت چای در مزارع استان گیلان به شدت روبه افول گذاشته است .درسالهای اخیر مشکلاتی همچون واردات بی رویه چای، عدم انجام به موقع تعهدات و پرداخت مطالبات از سوی دولت و نبود برنامه مشخص برای احیای باغات چای،درکنار خشکسالی و کمبود بارندگی سبب شده است تا چایکاران قید کاشت این محصول را بزنند تا انجا که درسالهای اخیر، حدود ۳۰ میلیارد تومان از درآمد چایکاران گیلان کاهش پیدا یافته است. در دو سال گذشته وضعیت کشت و تولید این محصول در هر هکتار از مزارع گیلان با کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی روبروشده است.

خشکسالی های سالهای اخیر در کنار واردات بی رویه سبب شده تا روزبه روز برمیزان مشکلات چایکاران افزوده شود.وی می افزاید : در سالهای اخیراقداماتی ازقبیل جبران خسارت های ناشی از خشکسالی ها، خرید تضمینی برگ سبز چای انجام شده است ،اما از آنجا که کارشناسی در این زمینه انجام نگرفته نتوانسته جوابگوی مشکلات آنها باشد. اگرچه مصوبات دولتی در خصوص جلوگیری از ورود چای خارجی وجود دارد اما نبود ضمانت اجرایی برای این مصوبات باعث شده تا هر ساله شاهد واردات چای از خارج باشیم. به طور حتم کاهش رغبت چایکاران به ادامه فعالیت نه تنها موجب کاهش تولید چای ایرانی شده که حتی زمینه های بروز آسیب های اجتماعی نظیر مهاجرت از روستاها به شهر و افزایش آمار بیکاری را نیز به وجود آورده است. هم چنین با توجه شرایط جوی امسال نیز، چایکاران گیلان و مازندران نسبت به بهره برداری از باغات چای متضرر و نسبت به سطح در هکتار با بیش از ۳۰ درصد کاهش محصول مواجه شده اند.

تولید چای برای چایکار داخلی صرفه اقتصادی ندارد

علی رمضانی؛ رییس اتحادیه چایکاران

آوازه چای ایرانی در تمام دنیا پیچیده و این حاصل سالها تلاش و کوشش چایکاران ایرانی در ارایه بهترین و باکیفیت چای ایرانی به دنیا است. مشتریان بسیاری برای چای ایرانی وجود دارند که متاسفانه در گیر و دار مشکلات داخلی مشتریان خارجی را از دست داده ایم. امروز تولید چای برای چایکار داخلی صرفه اقتصادی ندارد چراکه واردات این کالا آنقدر افزایش داشته و بازار مملو از انواع چای های خارجی است که کمتر کسی از چای ایرانی استفاده می کند. هرچند چای ایرانی مشتریان خود را دارد اما در مقایسه با چای خارجی مورد استقبال واقع نمی شود. طی سالهای گذشته صادرات چای ایرانی به کشورهای دیگر ارزآوری زیادی را داشته و امروز متاسفانه شرایط و مشکلات اجازه صادرات را از چایکار ایرانی گرفته و دست آنها از این ارزآوری کوتاه شده است. در حال حاضر، کشاورزان نه‌تنها هیچ سودی از واردات چای نمی‌برند، بلکه بی‌انگیزه هم شده‌اند. برای رفع بی‌انگیزگی کشاورزان، واردات، تولید و صادرات چای باید با نظارت سندیکای کارخانجات و اتحادیه کشاورزان و در راس آنها، سازمان چای کشور صورت گیرد.

در ماه‌های اخیر قیمت همه محصولات افزایش یافته اما قیمت چای همانی بود که قبلا وجود داشت و اصلا برای کشاورزان چایکار، مقرون به صرفه نیست و یک فاجعه است. کشاورزان محصول طلای سبز می‌کارند و اگر کیفیت، ارزش افزوده و محیط زیست را در رابطه با چای تعریف کنیم، محصول ما در دنیا نمونه و در ایران نیز نمونه است اما مشکلات دست به دست هم داده اند تا چایکار ایرانی را از گردونه خارج کنند. برای حل مشکلات این حوزه، باید خرید تضمینی چای را به کسانی بسپرند که خود کشاورز هستند و یا سابقه آشنایی با امر کشاورزی را دارند. به‌علاوه، سود حاصل از کارگزاری‌ها باید به خود کشاورزان بازگشت داده شود.