در دنیای امروز صنایع خلاق به یکی از ارکان اصلی پیشــرفت اقتصادی کشــورها تبدیل شدهاند و علاوه بر اهمیتی که خود دارند، تاثیر قابل ملاحظهای بر حوزههای دیگر مانند اشتغالزایی و تاثیر فرهنگی نیز از خود برجای میگذارند.
در کشورهای پیشرفته سهم درآمدهای حاصل از صنایع خلاق در اقتصاد ملی بسیار پررنگ است؛ اما در کشور ما با توجه به وجود منابع طبیعی همچون نفت و گاز، ظرفیتهای اقتصاد خلاق و صنایع خلاق تاکنون چندان که باید، مورد توجه قرار نگرفته است.
البته در دو دهه اخیر سیاستگذاری دولتها و برنامههای راهبردی همچون سند چشمانداز و برنامههای توسعه، مسیر اقتصاد را بیشازپیش به سمت حوزه صنایع خلاق جهت دادهاند. در ادامه وضعیت صنایع خلاق ایران در برخی حوزهها از نظر آماری مورد بررسی قرار می گیرد.
حوزه استارتاپ: ورود استارتاپها بــه ایران از اوایــل دهه ۸۰ شمسی آغاز و در سالهای ۸۶ و ۸۸ روند ایجاد استارتاپها و رشد آنها آغاز شد. در سالهای ۹۲ تا ۹۶ استارتاپ ها از روند رو به رشد برخوردار شدند؛ اگرچه هم اکنون آمار رسمی دقیقی از تعداد استارتاپهای ایرانی در دســت نیست اما آمارهای غیررسمی نشان میدهد که این تعداد از ۱۳۰ استارتاپ در سال ۹۲ به حدود ۴۲ هزار استارتاپ در سال ۹۶ رسیده است که تقریبا رشدی معادل ۳ هزار برابر داشته اســت. همچنین تعداد شتاب دهندههای ایرانی از ۵ شتابدهنده در سال ۹۲ به ۷۲ شتابدهنده در سال ۹۶ رسیده اســت که میتوان گفت از رشد حدودی ۱۵ برابری برخوردار بوده است. هم اکنون قطب اصلی استارتاپ کشور تهران است و پس از تهران به ترتیب استانهای خراسان رضوی، فارس و البرز قرار دارند. لازم به ذکر است که تعداد استارتاپهای ایرانی در زمینه فروشگاه اینترنتی بیش از سایر حوزهها بوده و پس از آن به ترتیب، حوزههای فینتک، رسانه و خبر، خدمات آنلاین، تبلیغات و آموزش در رتبههای بعد قرار میگیرند. در چند سال اخیر رشد قارچ گونه استارتاپها باعث ایجاد رقابت شدید در این حوزه شده است که البته تعداد قابلتوجهی از استارتاپها به دلایل مختلف از قبیل نداشتن سرمایه کافی، نداشتن دانش و تجربه و همچنین نداشتن تیم موثر و خلاق در مراحل ابتدایی کار متوقفشده و شکست خوردهاند.
حوزه گردشگری: بر اساس آمارها، تا سال ۹۶ حدود ۹ میلیون گردشگر ایرانی به خارج از کشور سفر کردهاند که نیمی از سفرهای آنها به سفرهای زیارتی اختصاص داشته است. همچنین نیمی از گردشــگران زیارتی زائران کربلا بودهاند که در ایام مختلف سال بهویژه در ایام اربعین به مقصد این شهر از کشور خارج شدهاند. همچنین بر اســاس آمارهای اعلام شده، تعداد گردشگران خارجی که به ایران وارد شدهاند حدود ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بوده اســت که نشــان از اهمیت تمرکز بر این حوزه و بهبود زیرساختهای فرهنگی و گردشــگری دارد. البته تا مردادماه ۹۷، ســفرهای ایرانیان به خارج از کشور در مقایسه با همین مدت در سال قبل حدود ۱۱ درصد کاهش پیداکرده است. گفتنی است که کشورهای ترکیه، عراق، امارات، گرجستان و جمهوری آذربایجان کشورهایی هستند که بیشترین مقصد گردشگری ایرانیان را به خود اختصاص دادهاند.
بازیهای رایانهای: صنعت بازیهای رایانهای در ایران بهویژه در ده سال اخیر از رشد قابلتوجهی برخوردار بوده است. تا سال ۲۰۱۶ کشور چین با ۲۴ میلیارد دلار درآمد از محل فروش بازیهای رایانهای رتبه اول در جهان را به خود اختصاص داده بود و کشور ما نیز با فروش ۲۷۰ میلیون دلاری در جایگاه بیست و پنجم را به خود اختصاص داده است. بر اساس آمارها حدود ۴۰ درصد از کاربران بازیهای رایانهای در ایران را زنان تشکیل میدهند و اغلب کاربران نیز در رده سنی ۱۲ تا ۱۹ سال قرار دارند. گفتنی است کشورهای امریکا، ژاپن، کره جنوبی و آلمان کشورهایی هستند که پس از چین در جایگاههای دوم تا پنجم جهان در زمینه درآمد از بازیهای رایانهای قرار میگیرند.