موسیقی انقلاب حامل پیام‌ و آرمان بود

کاوه خورابه، پژوهشگر، نوازنده و عضو گروه موسیقی فرهنگستان هنر در همایش «چهل چراغ هنر»، مقاله خود با عنوان «گفتمان موسیقی ایران در چهل سال اخیر» را ارائه داد.
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایسنا، در این مقاله گفتمان موسیقی ایران در چهل سال اخیر چنین تشریح شده است: موسیقی در سالیان پس از پیروزی انقلاب اسلامی از فراز و فرودهای بسیاری گذر کرده و تاکنون راهی بس دشوار را پیموده است. مهمترین مواجه اهالی موسیقی بعد از همراهی و همدلی با خیزش مردمی بهمن ماه ۱۳۵۷ در قالب سرودها و تصانیف میهنی، پرسمان اثباتی و ثبوتی موسیقایی بود که از آغازین روزهای انقلاب اسلامی تحت تأثیر مجموعه نظریات متکثر فقهی قرار گرفت که گاه سبب برداشت های متضاد و متناقض شده بود و در رأس آن مساله حرمت و حلیت موسیقی به طور کلی مسیر این هنر والای انسانی را در این سالیان تحت شعاع قرار داد.
فرجام فضای نامعلوم در این زمان با حکم حکومتی امام خمینی (ره) در باب موسیقی سبب ایجاد بسترهایی شد که امکان بررسی این هنر را از دو منظر کمیت و کیفیت ایجاد کرد.

**منظر کمی
از یک سو تاسیس و رشد نهادهای موسیقی همچون حوزه موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز موسیقی صداوسیما، دانشکده های موسیقی وابسته به وزارت علوم و تحقیقات، دانشکده های موسیقی وابسته به دانشگاه آزاد، دانشکده های موسیقی وابسته به دانشگاه های جامع علمی-کاربردی، مرکز موسیقی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سازمان صداو سیما، مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، هنرستانهای موسیقی مربوط به وزارت آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی، گروه تخصصی موسیقی فرهنگستان هنر، مراکز آموزش موسیقی در فرهنگسراهای شهرداری های سراسر کشور، آموزشگاه های ثبت شده بسیار متعدد در سراسر کشور و آموزشگاه های خصوصی غیررسمی اکثرا در منازل و مراکز غیرثبتی، کنسرتها، جشنواره ها، تولیدات موسیقایی شامل آلبوم ها و آثار مختلف مصوت و انتشار مکتوبات در دو حوزه کتاب و نشریات و همچنین عرصه همین فعالیت ها در سپهر بیکران موسوم به فضای مجازی همه و همه نشان از حرکت های پویا و فعال از منظر رشد کمی موسیقی در طی چهل سال اخیر دارد که مسلما از ارزش قابل توجهی برخوردار است.

** منظر کیفی
بی تردید آنگاه که سخن از ملاحظات کیفی می شود منظور برآوردی است ارزش محور، به منظور سنجش غایات و اهداف موردنظر. توجه به هنر متعهد و اندیشمندانه و به تبع آن موسیقی هنری و به دور از اندیشه های عوا م پسندانه در قالب گونه های مختلف موسیقی اعم از موسیقی ردیف دستگاهی، موسیقی نواحی مختلف ایران، موسیقی کلاسیک غرب، موسیقی پاپ، موسیقی های آیینی و مذهبی و غیره از جمله فضاهایی بوده است که در این سالیان پیگیری می شده است.
شواهد و قراین برآمده از مطالعات پژوهشگران گرچه بر رشد نسبی موسیقی های هنری اذعان داشته اما متاسفانه سنجه سنجشگرِ دغدغه مندان حکایت از سنگینی کفه به نفع گسترش روزافزون گونه های موسیقی مردم پسند و غیرهنری و بی مهری به موسیقی دانان اصالت مند دارد. به نظر می رسد رویکرد مبتنی بر حاکمیت بازار و عقب نماندن از قافله مرد مپسند رسانه های فراگیر امروزین، متولیان را از نگرشی مراقبتی و محافظتی فرهنگ مدار به دور داشته و در کارزاری چنین خود به رنگ دیگری درآمده است.
بی تردید پرسمان موسیقایی امروز ناچار به پاسخگویی به چنین مباحثی است:
*جایگاه موسیقی و کنش موسیقایی از منظر فقه
* مساله کپی رایت و حقوق مادی و معنوی هنرمند
* مساله رسانه ملی و موسیقی
* مساله زنان و موسیقی
* مساله حمایت از موسیقی های هنری
* وضعیت کار و معیشت فار غالتحصیلان رشته های موسیقی
خورابه در تشریح این مقاله گفت: موسیقی ردیف دستگاهی، موسیقی نواحی، موسیقی کلاسیک و موسیقی پاپ و مردم پسند در دوران‌ و زمان‌های خاص و در دهه‌های مختلف مورد توجه قرار گرفت. موسیقی که زمانی به قهقرا و ابتذال رفته بود، دوباره به موسیقی ارزشمند بعد از انقلاب تبدیل شد و حامل پیام‌ها و آرمان‌های ما بود.
خورابه به فرهنگ موسیقایی کشور در دهه‌های مختلف اشاره کرد و ادامه داد: موسیقی مفهومی ذهنی و انتزاعی است و به همین دلیل در مباحث اندیشه جای می‌گیرد و اگر بخواهیم در چهار دهه گذشته به آن بپردازیم، باید آن را با عناصر ایدئولوژیک مورد بررسی قرار دهیم.
وی در همین زمینه افزود: اگر بخواهیم موسیقی را مغایر موازین و ایدئولوژیک انقلاب بدانیم، باید همه هنرها را مغایر با آن قلمداد کنیم. این در حالی است که ما با موسیقی‌ مواجه هستیم که بعد از انقلاب اسلامی متولد شد. این موسیقی در راه اهداف انقلاب بود. حتی شعارها، آهنگین و وزن‌دار بودند و انقلاب موسیقی را از آن خود کرد. در دوران جنگ و دفاع مقدس هم همین‌گونه است و استادان بزرگی مانند شجریان، لطفی و ناظری اجراهایی دارند که هنوز یادآور آن دوره زمانی است.
وی در پایان سخنان خود به آمارهایی اشاره کرد که از رشد و توسعه هنر موسیقی کشور خبر می‌داد و خاطر نشان کرد: آمارهایی که به آن اشاره می‌کنم، شامل کاست، کنسرت و اجراهای صحنه‌ای است.
وی افزود: به طور مثال در سال ۱۳۹۶ آماری، ۲۴۹۹مجوز کنسرت، ۴۹۵ مجوز نشر آلبوم، ۲۶ مجوز آلبوم تصویری، ۲۶۵ مجوز نماهنگ و ۱۱۵۰ مجوز تک آهنگ، صادر شده است. در زمینه آموزشی نیز، قبل از انقلاب اسلامی تنها یک دانشگاه هنر و یک مدرسه موسیقی بود که امروزه به چندین دانشگاه، ۱۵ هنرستان، ۱۵۰۰ آموزشگاه موسیقی و آموزش‎‌های خصوصی ارتقاء یافته، که این بیانگر رشد و اعتلای موسیقی در چهار دهه گذشته است.