سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
به گزارش کسب و کار نیوز، «محمدمهدی رحیمیان» عکاس، مدرس و پژوهشگر در همایش «چهل‌چراغ هنر» با هدف بررسی هنر در چهل سالگی انقلاب اسلامی، مقاله‌ای با عنوان «سیر تحول عکاسی در ایران؛ ۱۳۹۷-۱۳۵۷» ارائه کرده است.
این عکاس پیشکسوت، نقطه آغاز رشد عکاسی معاصر ایران را همزمان با تاسیس دانشکده هنرهای دراماتیک در دی ماه سال ۱۳۴۲عنوان کرد و از تاسیس مدرسه عالی تلویزیون و سینما و مدرسه عالی مطبوعات، همچنین تدریس عکاسی در دانشکده هنرهای تزیینی توسط استاد هادی شفاییه، فعالیت دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه صنعتی به عنوان مهمترین عوامل رشد عکاسی یاد کرد.
مدیر گروه سابق عکاسی دانشکده خبر، رشد عکاسی ایران را مرتبط با افزایش قیمت و فروش نفت خام و رونق اقتصادی در جامعه دانست که به رشد طبقه متوسط، شکل‌گیری تلویزیون دولتی و خصوصی ثابت پاسال و نیز سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران منجر شد.
به گفته وی، همین امر در کنار افزایش واردات دوربین عکاسی، فیلم عکاسی، مواد خام و ماشین آلات ظهور و چاپ عکس به عنوان ضرورت‌های این تحول، به گسترش عکاسی در میان مردم انجامید.
این استاد دانشگاه گفت: خبرگزاری پارس (ایرنای فعلی) موسسه مطبوعاتی اطلاعات، موسسه مطبوعاتی کیهان، آیندگان، وزارت فرهنگ و هنر، سازمان جلب سیاحان، سازمان رادیو و تلویزیون مراکزی بودند که عکاسان به صورت جدی در آن فعالیت می‌کردند.
این استاد دانشگاه در ادامه به عکاسان دهه ۵۰ اشاره کرد و افزود: از عکاسان این دوران می‌توان به مصطفی افتخار، ناصر گبای، عباس جلالی، ایوب کلانتری، غلامحسین ملک‌عراقی، داود ملک‌صدیق، مسعود معصومی، محمود محمدی، پرویز نبوی، مهناز نوایی، امیر نادری، افشین رحیمی، محمود پاکزاد، هادی شفائیه، احمد عالی، رضا نوربختیار، مسعود معصومی، کامران عدل، سودابه قاسملو، مهدی سیف‌الملوکی، مینا بامشاد، جعفر دانیالی، کامران عدل، کیومرث درم‌بخش، فریدون ابراهیم‌زاده و منوچهر یگانه‌دوست اشاره کرد که همه بدنه عکاسی سال‌های ۱۳۵۷-۱۳۵۶ را شکل می‌دهند.
این پژوهشگر عنوان کرد: همچنین از عکاسان دهه ۵۰ می‌توان به یحیی دهقانپور، بهمن جلالی، نیکول فریدنی، اسد بهروزان، محمود کلاری، منوچهر دقتی، رضا دقتی، کاوه گلستان، هنگامه گلستان، رعنا جوادی، کاوه کاظمی، محمد صیاد، محسن شاندیز، بیژن بنی احمد، مریم زندی، عباس عطار، شاهرخ حاتمی، دونالد مک کالین، دیوید برنت، کاترین لوقو، عباس عطار، هانری بی قو، آلن دوژان، الیویه ربوت اشاره کرد.
این عکاس پیشکسوت گفت: در حوالی سال‌های ۱۳۵۷-۱۳۵۶ که زمزمه‌های انقلاب حس شده بود عکاسان خارجی به ایران آمده و در ایران مستقر شدند. تفاوت عکاسان ایرانی این دوره با عکاسان غربی در آن بود که ایرانی‌ها کارشان بر مبنای سفارش اقتصادی نبود و فروش و چاپ عکس برایشان مطرح نبود.
وی افزود: تهیه و انتشار کتاب و آلبوم عکس از ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۱ در ایران مطرح شد که در برگیرنده رویدادهای انقلاب اسلامی، جنگ، زندگی و مردم بود که می‌توان به از کارهایی چون «شورش» اثر محمد صیاد و کاوه گلستان اواخر ۱۳۵۸، «الله اکبر» اثر شاهرخ حاتمی و «روزهای خون، روزهای آتش» اثر بهمن جلالی یاد کرد.
عضو هیات موسس انجمن عکاسان ایران، کتاب جلالی را به عنوان نخستین کتاب عکس که به خانه‌ها راه یافت و افزود: جلالی عکس‌ها را براساس ارتباط بصری عکس و نوشته مانند روزنامه که برای مخاطبان مانوس بود، مرتب، تنظیم و منتشر کرد تا عادت بصری مخاطب برهم نخورد. کتاب او که با قیمت مناسب منتشر شده بود، میان خانواده‌های ایرانی راه یافت.
وی در تشریح فضای عکاسی در دهه ۶۰ گفت: محمود کلاری در مصاحبه با فصلنامه هنر چاپ پاییز ۱۳۶۲ گفته بود: «من دچار وسوسه‌های تکنیکی عکاسی نیستم» و بیشتر منظورم نشان دادن زندگی آدم‌هایی است که در قاب عکس‌ها، زندگی خاکستری خودشان را ادامه می‌دهند.
رحیمیان در تشریح عکاسی سیاه و سفید در آن دوران، گفت: در کار عکاسی سیاه و سفید، نقش زندگیِ بدون رنگ و روغن و بدون زرق و برق این امکان را به بیننده می‌دهد که بیشتر به خود موضوع توجه کند و گرفتار زیبایی‌هایی که رنگ بوجود می‌آورد، نشود.
رحیمیان در ادامه افزود: مسایل را آنطور که هستند باید دید و در این زمینه به یک بینش رسید. عکاس، باید زیبایی را بشناسد، نقش نور را بداند و برای بیان محتوای اثرش آنها را بکار گیرد. یک عکاس باید کمپوزیسیون، نقش خطوط نقاشی و سبک‌های گوناگون را بشناسد و حتی کمی معماری و سینما بداند تا بتواند عکسی، گویا ارائه دهد.
وی ادامه داد: بدون شناخت فرهنگِ یک گروه و یک جامعه، نمی‌توان زندگی واقعی افراد آن گروه و یا جامعه را درک کرد. زمانی که یک عکاس، یک زندگی را تصویر می‌کند «عکاسی مولف» که مترادف «سینمای مولف» است را محقق می‌کند. عکاسی مانند نویسندگی است تا در محیط اطرافت زندگی نکنی نمی‌توانی آن را بیان کنی.
** هنر عکاسی پس از انقلاب شخصیت پیدا کرد
این پژهشگر در ادامه به عکاسی انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: هنر عکاسی پس از انقلاب، شخصیت پیدا کرد و عکاسان جوان این موقعیت را پیدا کردند که خودشان را مطرح کنند.
این پژوهشگر گفت: در ادامه این سیر تحول تاریخی پس از مدتی نمایشگاه‌هایی با عناوینی چون «زن همگام با انقلاب» و «گزارشی از انقلاب» از مریم زندی، «تصاویر انقلاب» محمود کلاری (۱۳۵۸)؛ «کودک، ایمان، رهایی» مریم زندی و محمود کلاری (۱۳۵۹)؛ «عکاسان در جبهه جنگ» محمود کلاری (۱۳۶۰)؛ «تاسوعا و عاشورا» محمود کلاری (۱۳۶۰) و «روایت تنهایی آدم» محمود کلاری (۱۳۶۱) در حوزه عکاسی در ایران مطرح شد. همچنین کتاب‌هایی چون «چهره‌های انقلاب اسلامی»، «کودک، ایمان، رهایی» و «آیینه جنگ و جنگ تحمیلی» در این زمینه منتشر شد.
این استاد دانشگاه گفت: نکته‌ای که به نظرم بسیار اهمیت دارد پرداختن به اهمیت و نقش آرشیو‌ها در ایران و جایگاه نقش آرشیو عکس در پژوهش‌های تاریخ عکاسی ایران است. از این منظر، رشد کمی و کیفی انواع مختلف آرشیو و موزۀ عکاسی ایران به منظور جمع‌آوری، نگهداری و طبقه‌بندی اسناد عکاسی بسیار حائز اهمیت است.
این پژوهشگر گفت: کاخ موزه گلستان، عکسخانه شهر، مجلس شورای اسلامی، موزه آستان قدس رضوی، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران، بنیاد مستضعفان و جانبازان، بنیاد شهید، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش جمهوری اسلامی ایران، بنیاد روایت فتح، انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس، موزه هنرهای معاصر تهران از جمله مراکزی هستند که در زمینه جمع‌آوری، نگهداری و طبقه‌بندی اسناد عکاسی فعالیت می‌کنند.
وی افزود: از میان این مجموعه‌ها، کاخ موزه گلستان، عکسخانه شهر، انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس و موزه هنرهای معاصر تهران به سمت انسجام کاری پیش رفته‌اند و تنها جایی که به صورت جدی این کار را از سال۱۳۸۰ انجام می‌دهد انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس است که بر اساس کار آنها به آثار و عکس‌هایی دست پیدا کرده‌ایم که شگفت انگیزند.
این عکاس پیشکسوت افزود: انجمن عکاسان انقلاب اسلامی مجموعه‌ای فرهنگی و غیرانتفاعی است که طی ۱۳ سال گذشته به جمع‌آوری حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار فریم، نگاتیو و عکس اورجینال جنگ از عکاسان و مراکز مرتبط با جنگ تحمیلی و ساماندهی آنها پرداخته است.
این استاد دانشگاه گفت: این مجموعه در عین حال به ارائه خدمات فروش عکس انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی به متقاضیان و برگزاری نمایشگاه‌های عکس با استانداردهای لازم برای مراکز و مجموعه‌های مختلف فرهنگی می‌پردازد.
رحیمیان در پایان گفت: انتشار و عرضه کتب تخصصی عکس و عکاسان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی ازجمله فعالیت‌های انجمن عکاسان انقلاب اسلامی است. این مجموعه به عنوان نهادی مستقل، کار گردآوری، نگهداری و نظم بخشی به تاریخ بصری این سرزمین را با تمرکز بر جغرافیای ایران از عهد ناصری تا امروز را در دستور کار خود قرار داده است.
فراهنگ **۹۰۳۱** ۹۰۵۳
