سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
جشنواره موسیقی فجر مهم‌ترین جشنواره موسیقی ایران است که از سال ۱۳۶۴ تاکنون در ماه‌های دی یا بهمن برگزار می‌شود. نام اولیه این فستیوال «جشنواره سراسری سرود و آهنگ‌های انقلابی» بود اما در سال ۶۸ و در دوره پنجم این جشنواره به‌عنوان «پنجمین جشنواره موسیقی فجر» تغییر یافت. در این سال برای اولین بار در جشنواره «لوگو» در نظر گرفته شد.
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا، جشنواره موسیقی فجر در سال ۱۳۷۰ و در هفتمین دوره خود برای اولین بار شکل بین‌المللی به خود گرفت و بخش معرفی موسیقی ملل مسلمان به آن اضافه شد. این جشنواره هم مانند جشنواره‌های دیگر طی سال‌های برگزاری‌اش دستخوش تغییرات بسیاری شد. ازجمله در سال ۷۶ برای اولین بار بخش ویژه بانوان به این فستیوال اضافه شد و در پانزدهمین دوره جشنواره برای اولین بار ۱۰ کشور از کشورهای صاحب تمدن و موسیقی جشنواره شرکت کردند. در سی و یکمین دوره این جشنواره، جایزه‌ای تحت عنوان «باربَد» برای انتخاب بهترین آثار تولیدی اضافه کردند.
**تغییرات بزرگ در یک فستیوال
امسال که در آستانه سی و چهارمین دوره این فستیوال موسیقیایی قرار داریم، از همان آغاز و در نشست خبری‌اش که در مردادماه برگزار شد، شاهد تغییراتی در روند برگزاری این جشنواره بودیم.
شاهین فرهت، آهنگساز و موسیقیدان که امسال به‌عنوان دبیر این جشنواره معرفی شد، در این نشست خبری اعلام کرد: «تکیه من در این دوره از جشنواره، توجه صد در صد و کامل به موضوع مهم اجرای خوب موسیقی است. من در این دوره از برخی اجراها گله‌مند هستم. متأسفانه در این دوره آثار هنرمندان ایرانی بسیار کمتر از حد تصور اجرا می‌شود. به اعتقاد من آثار بسیاری از این هنرمندان در حال از بین رفتن است که باید برای اجرای آن‌ها فکری کرد. آنچه مشخص است نوع دیدگاه من در حوزه موسیقی است که می‌خواهم در این دوره به آن برسم. وقتی به من پیشنهاد دبیری جشنواره را دادند به دو شرط قبول کردم؛ اول اینکه آثار آهنگسازان ایرانی در این دوره اجرا شود و دوم اینکه دستمزدی بابت حضورم دریافت نکنم.»
اما در این نشست خبری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر از یک تغییر اساسی در این فستیوال داد. وی با اعلام اینکه جشنواره این دوره در چارچوب آیین‌نامه خواهد بود و بر مبنای سلیقه‌های دوره قبل شکل نمی‌گیرد، درباره حذف جایزه باربَد، گفت: «ما تلاش داریم این دوره از جشنواره حتی‌الامکان از رقابت با بخش خصوصی خارج شود. به هر حال، در بخش خصوصی جوایزی همچون جوایز مربوط به جشن خانه موسیقی و جشن موسیقی ما مطرح هست که واقعاً دارای جایگاه مناسبی هستند. به همین جهت ما به‌عنوان بخش دولتی وارد این کار نمی‌شویم.»
به عبارت دیگر، بر اساس آیین‌نامه‌ای که نوشته و تبیین شده است، جشنواره دیگر رقابتی نخواهد بود و جایزه باربدی تعلق نمی‌گیرد و دیگر به بحث جایزه‌ها وارد نخواهند شد.
**جایزه «باربَد» در جشنواره موسیقی فجر حاشیه‌های فراوانی داشته است
پیروز ارجمند، آهنگساز، درباره حذف بخش جایزه «باربَد» از سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر و تأثیر این اتفاق به خبرنگار ایرناپلاس گفت: جشنواره‌هایی که وابسته به دولت هستند و به‌نوعی از یک منشأ دولتی تأثیر می‌گیرند، معمولاً رقابت‌های خیلی مؤثری ندارند. البته وزارت ارشاد یک جشنواره موسیقی جوان دارد که استعدادهای جدید را شناسایی می‌کند و جشنواره‌های دیگری هم مانند جشنواره «بسطامی» یا «خرم» برگزار می‌شوند که در حال حاضر جایگزین شده‌اند. جشن «موسیقی ما» هم وجود دارد که کاملاً تخصصی است و صاحب‌نظران و مردم در آن مشارکت دارند. بخش جایزه «باربَد» در جشنواره موسیقی فجر همواره حاشیه‌های فراوانی داشته و بیش از اینکه باعث همدلی اهل موسیقی شود، بیشتر باعث افتراق و حاشیه‌هایی شد که اصل کار را زیر سؤال برد. موافق حذف بخش باربَد از جشنواره موسیقی فجر هستم و فکر می‌کنم که برای این جشنواره اتفاق خوبی است.
**جشنواره موسیقی فجر ویترین موسیقی کشور است
بنیان‌گذار و مدیر مرکز موسیقی دانشگاه تهران با اعلام اینکه جشنواره موسیقی فجر الزاماً نباید رقابتی باشد، خاطر نشان کرد: در سی دوره جشنواره موسیقی فجر تنها در ۳ دوره رقابت بوده است. الزاماً نباید جشنواره رقابتی باشد و جشنواره‌های تخصصی مثل جشنواره «موسیقی جوان» یا جشنواره‌های «موسیقی استانی» می‌توانند رقابتی باشد، اما جشنواره‌ای مانند جشنواره موسیقی فجر ویترین موسیقی کشورمان است و قصد دارد که چشم‌انداز موسیقی کشور را ظرف یک سال آینده اعلام کند. بخش رقابتی آن بیشتر حاشیه‌ساز می‌شود تا به اعتلای موسیقی ایران کمک کند. حداقل در چند دوره‌ای که رقابتی بود، بیشتر باعث ایجاد حاشیه بود. عملاً همه با این جشنواره مخالف بودند؛ چه اهالی موسیقی چه بقیه.
**حواشی پرداخت مبالغ و حضور اسپانسر؛ دلیل خارج شدن جشنواره از مسیر اصلی خود
ارجمند در پاسخ به این پرسش که جشنواره موسیقی فجر چه تأثیری در روند رشد و پیشرفت موسیقی کشور داشته است، بیان کرد: اگر جشنواره موسیقی فجر قادر باشد نیروهای جوان را از شهرستان‌ها جذب کند، مطمئناً مثمر ثمر خواهد بود. طی سال‌های اخیر، جشنواره موسیقی فجر استعدادهای شهرستانی‌ها را نادیده گرفته است. در دو دوره قبل که دبیر جشنواره موسیقی حمیدرضا نوربخش بود، بخش‌های بانوان، کودکان و کر که ظرفیت خوبی از این جشنواره را پوشش می‌دادند از جشنواره حذف و نادیده گرفته شدند که خود باعث تضعیف جشنواره شد.
«زمانی که چند دوره دبیری جشنواره موسیقی فجر را بر عهده داشتم، گروه‌های کر خیلی خوبی را در شهرستان‌ها شناسایی می‌کردیم که این اقدام با افزایش انگیزه آن‌ها مواجه شده بود. مثلاً آموزشگاه‌های موسیقی که گروه موسیقی کودک تشکیل داده بودند، گروه‌های ارکستر کودک و نوجوانی را به وجود آوردند که توانایی شرکت در جشنواره را هم داشتند. در بخش بانوان هم خیلی فعال بودند، حتی گروه‌هایی مثل پلاریس در آن زمان شناسایی شدند و فعالیت کردند. این بخش‌ها و همچنین بخش گروه‌های خارجی در دوره دبیری حمیدرضا نوربخش به‌شدت کمرنگ و موسیقی پاپ پررنگ شد. حواشی پرداخت مبالغ و حضور اسپانسر هم باعث خارج شدن جشنواره موسیقی فجر از مسیر اصلی خود شد. جشنواره سی و یکم و به اضافه سی و دوم، موسیقی فجر خیلی پر حاشیه بود. تاکنون این جشنواره تا این حد دچار حاشیه نشده بود.»
**اتفاق‌های خوب جشنواره امسال
وی درباره جشنواره امسال که قرار است در اواخر بهمن‌ماه برگزار شود، افزود: خوشبختانه جشنواره موسیقی فجر برای اولین بار دارای اساسنامه شده و شرایط انتخاب دبیر توسط نهادهای مثل نمایندگان دانشگاه‌ها، نمایندگان صنوف و … صورت می‌گیرد. همچنین در بخشی از سیاستگذاری‌ها جشنواره فجر از قیمومیت وزارت ارشاد به‌طور مطلق خارج و تا حدودی به خود نهادها و مردم واگذار شده است که این اتفاق خوبی است.
این جشنواره که شامل بخش‌هایی چون بخش رسانه‌های برتر، آهنگسازی کلاسیک، دستگاه‌های بی‌کلام، آهنگسازی بخش ایرانی دستگاهی باکلام، خوانندگی بخش موسیقی دستگاهی باکلام، آهنگسازی بخش تلفیقی، آهنگسازی بخش پاپ بی‌کلام، آهنگسازی پاپ، بخش بهترین ناشر، آهنگساز موسیقی ایرانی با کلام و بی‌کلام، موسیقی پاپ با کلام، خوانندگی بخش معاصر باکلام است و طبق گفته‌های ترابی هیچ بخشی از جشنواره‌های قبل حذف نشده و قرار است به موسیقی نواحی و بانوان بیشتر توجه شود.
امیر بکان، رامین بهنا، امیرمهیار تفرشی‌پور، مانی جعفرزاده، بابک چمن‌آرا، کیوان فرزین، آیدین صمیمی‌مفخم، ناصر صفاریان ، شهرام صارمی (مدیر اجرایی جشنواره) و شاهین فرهت به‌عنوان دبیر جشنواره و رئیس هیأت انتخاب، اعضای هیأت انتخاب سی و چهارمین جشنواره موسیقی را تشکیل می‌دهند. طبق آنچه در آیین‌نامه جشنواره موسیقی فجر آمده، وظیفه انتخاب گروه‌ها را برای اجرا در این جشنواره بر عهده دارند.
گزارش از هنگامه ملکی
