تکاپوی بانک ها برای حفظ منابع

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز به گفته دبیر کانون بانک‌های خصوصی بهتر است از این پس و با تغییرات مثبتی که در روش های پرداخت سود، انجام شده نرخ‌های متفاوتی برای سپرده‌های سه ماهه، شش ماهه و ۹ ماهه نیز تعیین شود، تا رغبت مردم برای سپرده گذاری در بانک ها افزایش پیدا کند. به اعتقاد وی اگر نرخ‌های متفاوتی برای سپرده‌های سه ماهه، شش ماهه و ۹ ماهه نیز درنظر گرفته شود، رغبت مردم برای سرمایه‌گذاری پول خود در بانک‌ها افزایش پیدا می‌کند.
بیش از یک سال از ممنوعیت سپرده گذاری های سه ماهه، شش ماهه و ۹ ماهه در سیستم بانکی
می گذرد. آذر ماه سال ۹۶ بود که در راستای اجرای بخشنامه بانک مرکزی درباره کاهش نرخ سود بانکی، افتتاح و تمدید سپرده‌های کوتاه مدت ویژه سه، شش و ۹ ماهه در بانک‌ها و موسسات اعتباری تا پایان سال ممنوع شد. این مسئله البته با توجه به رغبت مردم به سپرده گذاری های کوتاه مدت، تاثیر مشهودی در جریان سپرده گذاری بانک ها گذاشته و البته در این یکسان تمایل به سپرده گذاری را نیز کمتر کرده است. به طوری که وضعیت به هم ریخته بازار سکه و ارز در پی خروج سپرده ها از بانک ها به سمت این بازارها نیز این مسئله را نشان می دهد.
بر اساس آمارهای موجود از ابتدای سال ۱۳۹۷، مانده سپرده های کوتاه مدت در بانک ها شروع به افزایش کرده و سپرده های بلندمدت با سرعت نسبتا کمتری کاهش یافته است. به طوری که براساس آخرین گزارش بانک مرکزی، حدود ۶۲ درصد سرمایه گذاری های مدت دار اشخاص غیردولتی نزد بانک ها (معادل ۸۳۲ هزار میلیارد تومان) مربوط به سپرده های بلندمدت بوده که در مقایسه با رقم مشابه در پایان سال ۱۳۹۶، حدود ۶ واحد درصد کاهش یافته است.
تا پیش از ابلاغ بخشنامه نرخ سود در شهریور پارسال، سپرده های کوتاه مدت ۴۵٫۴ درصد حساب های بانکی را در اختیار داشتند که این رقم با اجرای این بخشنامه به ۳۶٫۵ درصد کاهش یافت.
با ابلاغ انتشار گواهی سپرده های ویژه ۲۰ درصدی در بهمن پارسال، سهم سپرده های کوتاه مدت از ۲۹٫۶ درصد از کل سپرده های بانکی به ۲۶٫۱ درصد کاهش یافت و به این ترتیب سال گذشته با دو تصمیم بانک مرکزی ۱۹٫۳ درصد از سهم سپرده های کوتاه مدت بانک ها کم شد. با این وجود در سال جاری سهم حساب های کوتاه مدت بانکی باز هم رو به افزایش نهاد و اکنون در پایان مهرماه به ۳۰٫۷ درصد رسیده است.

استفاده بیشتر بانک ها از منابع سپرده گذاری
بیژن عبدی کارشناس اقتصادی
پرداخت سودهای بالا به مشتریان یکی از دلایل عمده رشد نقدینگی در این سال ها بوده است و هر چه میزان سپرده ها بیشتر بوده، میزان نرخ سود افزایش پیدا می کرده است. به همین دلیل سهم عمده ای از ذخایر بانکی در اختیار سپرده گذاران کلان و کسانی قرار گرفته که پول بیشتری در بانک ها سپرده گذاری می کرده اند. این مبالغ زیاد انگیزه برخی از سرمایه داران را برای انجام فعالیت های مولد، بسیار کم کرده بود. کاهش نرخ سود زمینه ساز، کاهش میزان نقدینگی است و از منظر اقتصادی، اهمیت دارد. تغییر روش های پرداخت سود در این راستا مثل تغییر محاسبه سود از روز شمار به ماه شما، باعث کاهش زیان نظام بانکی و پرداخت سود بر اساس منابعی است که ماندگاری بیشتر در بانک ها دارد. حذف سود روزشمار و محاسبه سود بر اساس ماه از یک طرف و همچنین پرداخت سود کوتاه مدت و احیای سپرده های کوتاه مدت ۳ ماهه و ۶ ماهه، باعث کاهش برخی از هزینه ها در نظام بانکی و استفاده بیشتر بانک ها از منابع سپرده گذاری می شود. بخشنامه جدید بانک مرکزی تا حدود زیادی به احیای سپرده های کوتاه مدت ۳ ماهه و ۶ ماهه کمک خواهد کرد.

کاهش خروج جریان سپرده ها از بانک ها
حسن مرادی کارشناس اقتصادی
با توجه به وضعیت اقتصادی و پول های سرگردانی که در جامعه است، تعیین نرخ سود، حساسیت زیادی را از جانب تصمیم گذاران می طلبد. یکی از راه هایی که مردم را از دست زدن به کارهای سفته بازارنه و کارهای غیر عادی مثل انباشت طلا و دلار باز می دارد، پس انداز ها و سود متعارف آنها است. تا زمانی که سازو کار مناسبی برای حل و فصل این مشکل وجود نداشته باشد و زمینه برای سرمایه گذاری در سایر امور پول ساز فراهم نشده باشد، نقدینگی سرگردان بوده و شرایط اقتصادی به هم ریخته است. مراقبت از پس اندزاها و دادن سود مناسب به آنها جزو راه هایی است که می تواند به ایجاد یک فضای سالم کمک کند. از ابزار پرداخت سود به سپرده های ۱ ساله، ۶ماهه و ۳ ماهه می تواند تا حدودی جریان سپرده گذاری در بانک ها را حفظ کرد و یا این اقدام کمک خواهد کرد که کاهش نرخ سود مانعی برای رشد منابع بانک ها نباشد. چرا که پرداخت سود بر اساس سپرده های کوتاه مدت ۳ ماهه و ۶ ماهه انگیزه خروج از بانک ها برای سپرده گذاری را کمتر می کند. اما در صورتی که کاهش نرخ سود بدون توجه به امر سپرده گذاری باشد، شرایط برای خروج حجم زیادی از سپرده ها وجود دارد.