شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز رئیس مرکز روابطعمومی ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر داده که نامهای که اخیرا درباره محدودسازی برای اینستاگرام منتشر شده است، ارتباطی با فیلترینگ این شبکه اجتماعی ندارد. در این طرح، بستهها و طرحهای فروش اینترنت، بدون امکان اتصال و استفاده از شبکه اجتماعی اینستاگرام تهیه میشود. در این نامه ظاهرا از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، خطاب به شرکت مخابرات ایران و کلیه شرکتهای ارائهکننده خدمات اینترنتی آمده است که با توجه به ضرورت صیانت از فرهنگ اسلامی ایرانی و حریم خانوادهها و حمایت از محتوای داخلی، با قید فوریت تصمیمی اتخاذ کنند که بستهها و طرحهای فروش اینترنت بدون امکان اتصال و استفاده از شبکه اجتماعی اینستاگرام، تهیه کنند و در فهرست بستههای فروش خود قرار دهند.
سید جمال هادیان نوشته است: درباره نامه زیر پرسیدهاید. این نامه محرمانگی ندارد و به صادرکننده تذکر داده شده است. ماجرا به ابلاغیه مرکز ملی فضای مجازی بازمیگردد. ارتباطی با فیلتر هم ندارد. خواستهاند که این امکان فراهم شود تا اگر خانوادهای بسته اینترنتی بدون اینستاگرام بخواهد، امکانش فراهم باشد؛ اما انتشار این نامه در حالی است که چندی پیش رئیس مرکز ملی فضای مجازی تاکید کرده بود اینستاگرام هم باید نماینده پاسخگو داشته باشد. فیروزآبادی با بیان اینکه در مرکز ملی فضای مجازی معتقدیم رسانههای خارجی که بیش از یک میلیون کاربر دارند، حتما باید داخل کشور نماینده داشته باشند، گفته بود: تعریفی که در مرکز ملی و شورایعالی فضای مجازی از پیامرسان شده است، شامل شبکههای اجتماعی هم میشود و سیاست ما این است که اینستاگرام هم باید در کشور نماینده پاسخگو داشته باشد. او درباره نحوه اجرای مصوبه شورایعالی فضای مجازی برای پیامرسانهای خارجی بیان کرده بود: ما معتقدیم در مرکز ملی فضای مجازی رسانههای خارجی که بیش از یک میلیون کاربر دارند، حتما باید داخل کشور نماینده داشته باشند و همان قوانینی که در اروپا وجود دارد که اینگونه پیامرسانها حق ندارند اطلاعات مردم اروپا را از اروپا خارج کنند، آنها هم نباید حق داشته باشند که اطلاعات اجتماعی و اقتصادی و حریم خصوصی مردم ایران را از کشورمان خارج کنند. وی گفته بود: تعریفی که ما در مرکز ملی و شورایعالی فضای مجازی از پیامرسان کردهایم شامل شبکههای اجتماعی هم میشود. سیاست ما این است که اینستاگرام هم باید در کشور نماینده پاسخگو داشته باشد و اطلاعات شهروندان ما را از کشور خارج نکند؛ اما اینکه اجرای این سیاست در چه مرحلهای باشد، بحث دیگری است.
به هر ترتیب عدهای معتقدند این امر آغاز فیلترینگ اینستاگرام یا ایجاد بستههای اینترنتی به گونهای است که امکان اتصال به اینترنت وجود نداشته باشد؛ آن هم به بهانه درخواست مردم؛ اما گروهی دیگر بر این باور هستند که به راستی برخی از مردم خواهان بستههایی هستند که اینستاگرام را نتوان با آنها باز کرد. این درخواست به خودی خود عجیب است. اگر کسی قصد ندارد از اینستاگرام استفاده کند آن را روی گوشی خود نصب نکند، اگر نمیتواند آن را پاک کند عضو این شبکه اجتماعی نشده یا آن را ترک کند. اگر خانوادهها قصد دارند دسترسی فرزندانشان را از اینستاگرام مسدود کنند راه اشتباهی را در پیش گرفتهاند. فرزندانشان با اینترنتهای دیگری میتوانند به اینستاگرام متصل شوند. به نظر بسیار خواسته عجیب و غریبی میآید.
اعمال محدودیت اجباری بر اینستاگرام
کسری علیزاده، کارشناس فضای مجازی
تجربه نشان داده است که اعمال محدودیتهای اجباری بهطور کلی در هیچ بخشی نتیجه مثبت نداشته است و راهی برای دور زدن محدودیت وجود دارد. در کشور ما استفاده از اینترنت با محدودیتهایی روبهرو است. فضای مجازی به داستانی تبدیل شده است که هر روز برای آن نسخه جدیدی پیچیده میشود و آن را اجرا میکنند. کاری به این موضوع نداریم که اکثر طرحهای اجراییشده در فضای مجازی خیلی موفق نبودهاند؛ اما اینکه تصمیم این باشد که بستههایی بدون این شبکه اجتماعی ارائه شود ممکن و عملی است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات میتواند آیپیهای مخصوص این شبکه را در بستههای ارائهشده مسدود کند؛ همانطور که در رابطه با تلگرام این این موضوع وجود داشت. بستههایی ارائه میشد که فقط قابلیت اتصال به تلگرام را داشت و ارزانتر از بقیه بستهها بود. به هر ترتیب با ارائه بستههای بدون اینستاگرام درست است که برخی ممکن است از این طرح استقبال کنند – بهویژه محدود خانوادههایی که تمایل ندارند فرزندشان از این شبکه اجتماعی استفاده کند- اما از طرفی باید اشاره شود که به فیلترینگ هم نزدیک شده است. اعمال محدودیت اجباری هیچوقت نتیجه مثبت نداشته است و اگر ارائه بستهها و طرحهای فروش اینترنت بدون اینستاگرام در کنار بستههای دیگر باشد میتوان آن را پذیرفت؛ اما اینکه بخواهند بستههای دیگر را گرانتر ارائه کنند تا بسیاری را وادار به استفاده از طرح جدید کنند غیرمنطقی و غیرقابل قبول است. این در حالی است که اگر از بعد دیگری بخواهیم به آن بپردازیم، کسبوکارهای بسیاری هم از این موضوع آسیب خواهند دید. بسیاری از کاربران این شبکه با خرید و فروش اجناس و کالاهای مورد نیاز امرار معاش میکنند و ریزش این کسبوکارها قطعی است. در موقعیتی که اوضاع اقتصادی نامناسب است و بیکاری در جامعه موج میزند اگر بخواهیم این راه درآمدزایی را هم ببندیم، دور از انصاف خواهد بود. این شبکه اجتماهی در کارآفرینی موفق بوده و بستر مناسبی را برای اشتغال فراهم کرده است. هماکنون بالغ بر ۲۵ میلیون کسبوکار در پلتفرم شبکه اجتماعی اینستاگرام در سراسر جهان در حال فعالیت هستند که حدودا بیش از دو میلیون کسبوکار در زمینه تبلیغات اینستاگرامی فعالیت میکنند. از این آمار در حال حاضر ۶۰۰ هزار کسبوکار اینترنتی ایرانی در این شبکه مشغول به فعالیت هستند که اگر این پروژه به سمت فیلترینگ هدایت شود کسبوکارشان از بین خواهد رفت. بنابراین به هر دلیلی هم اینستاگرام فیلتر شود ضررهای بسیاری به کسبوکارهای اینترنتی وارد خواهد شد.