ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز هم نمایندگان مجلس و هم کارشناسان بازار مسکن در این مدت بر ضرورت افزایش تسهیلات مسکن متناسب با کاهش قدرت خرید مردم بهشدت تاکید کرده بودند و قرار بود در صورت موافقت شورای پول و اعتبار این مساله به تصویب برسد؛ اما مدیرعامل بانک مسکن اعلام کرده است این بانک توانایی افزایش تسهیلات مسکن را ندارد و حتی در ابتدا نیز این پیشنهاد از سوی بانک مسکن به بانک مرکزی داده نشده است. وزیر راه و شهرسازی هم در تازهترین صحبتهای خود با توجه به موانع موجود، این افزایش را غیرمحتمل ذکر کرده است.
به گفته عضو هیاتمدیره بانک مسکن، برنامه این بانک برای افزایش سقف تسهیلات مسکن از محل اوراق (ویژه زوجین) تا سقف وام مسکن زوجین از محل صندوق تسهیلات مسکن یکم برای ارتقای آن به ۱۶۰ میلیون با مخالفت بانک مرکزی روبهرو شده است.
حال مساله این است: حالا که همه بر ضرورت افزایش تسهیلات مسکن یا حداقل کمک به اقشار کمدرآمد برای خرید مسکن و تامین هزینههای آن اذعان دارند، چه اقدامی میتواند جایگزین افزایش تسهیلات مسکن باشد؟ آیا راهکار دیگری برای این منظور وجود دارد؟
کاهش شدید معاملات مسکن طی ماههای گذشته نه تنها نشان از تاثیر رشد بیسابقه قیمتها بر بازار مسکن دارد، بلکه گویای ناکارآمدی مبلغ تسهیلات فعلی برای پوشش هزینه خرید مسکن است. در همین رابطه وزیر راه و شهرسازی گفت: وام مسکن ممکن است افزایش نیابد؛ اما باید برای پروژههای نیمهتمام، متناسبسازی وام انجام شود. محمد اسلامی درباره افزایش قیمت مسکن در ماههای اخیر، اظهار داشت: نکته مهم برای وزارت راه و شهرسازی فعالسازی جریان تولید مسکن است که تکمیل ۵۰۰ هزار واحد مسکونی مهر و ۴۰۰ هزار واحد جدیدی که ابلاغ و با حضور رئیسجمهوری رونمایی شد، نقطه آغازی بوده که تحرک در تولید مسکن را پایهگذاری کرده است. وی افزود: دولت اقدامات لازم را انجام میدهد تا بتوان اقشار متوسط و کمدرآمد را توسط فعالان اقتصادی و مسکنسازها خانهدار کرد. این مقام مسئول با بیان اینکه زمین عرضه و تسهیلات مناسب وام مسکن در اختیار مسکنسازها قرار میگیرد تا جریان تولید مسکن شکل بگیرد، تصریح کرد: وام مسکن ضرورتا افزایش نمییابد؛ اما باید برای پروژههای نیمهتمام متناسبسازی وام انجام شود. طبق پیشنهاد نمایندگان مجلس قرار بود در راستای افزایش سقف وام مسکن در تهران مبلغ وام مسکن به ۳۰۰ میلیون تومان و در شهرستانها به ۱۵۰ میلیون تومان برسد؛ به گونهای که با دریافت آن وام حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد از هزینه خرید مسکن تامین شود.
۲راهکار خروج از رکود مسکن
حسام عقبایی، نایبرئیس اتحادیه مشاوران املاک
در شرایط فعلی دو راهکار اساسی پیش پای مسئولان در بخش مسکن وجود دارد که این بخش را از رکودی که گریبانگیر آن شده است، نجات بدهد؛ یکی افزایش میزان تولید مسکن و کمک تولیدکنندگان برای تحقق آن از راه دادن زمین به آنها که در سیاستهای وزارت راه و شهرسازی نیست و نکته بعدی افزایش تسهیلات بانک مسکن که مورد موافقت بانک مسکن و البته بانک مرکزی نیست. با توجه به افزایش چند برابری قیمت مسکن و کاهش قدرت خرید مردم، این دو راهکار به بازار مسکن کمک خواهد کرد وگرنه رکود مسکن بسیار عمیقتر خواهد شد و حتی ممکن است تا پایان نیمه اول سال ۹۸ نیز ادامهدار باشد.
تجربه کشورهایی که زمانی مثل ما بودهاند؛ اما برای بهبود بازار مسکن اقداماتی انجام دادند و به نتیجه رسیدند، الگوی مهمی است. برای مثال وضعیت بخش مسکن در کشوری مثل ترکیه ۲۰ سال پیش پایینتر یا همسطح ما بود؛ اما اتفاقاتی در این کشورها افتاد که به افزایش مازاد تولید آنها کمک کرد. در این مدت ایرانیها به اندازه ۱۰ سال در ترکیه خانه خریدهاند؛ این یعنی تهدیدی بزرگ برای اقتصاد کشور. روش تولید مسکن در کشور باید تغییر کند و از روش سنتیسازی به سمت صنعتیسازی برود.
بزرگترین پروژه ما مسکن مهر است که ۹۵ درصد بومی است. تولید مسکن در ایران سنتی است. باید از فضای سنتی با کمک متخصصان در حوزه مسکن و دانش این حوزه عبور کنیم. ما در کشوری زندگی میکنیم که خاک و مصالح و نیروی انسانی به اندازه کافی هست، نباید مشکلی به نام مسکن داشته باشیم؛ اما متاسفانه هنوز ساختوساز مسکن و همچنین شیوههای تولید ناکارآمد است. به همین دلیل نه نیازمندان و متقاضیان توانایی خرید مسکن را به دلیل رشد قیمتها دارند و نه تعداد ساختوساز این بازار برای پوشش تقاضا، کفایت میکند.