نجات بنگاه ها با حذف سود مرکب

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز حذف سود مرکب بانکی به گفته کارشناسان و مسئولان، بار بازپرداخت وام‌های بانکی برای فعالان اقتصادی را سبک‌تر می‌کند که البته در طرف مقابل بانک‌ها نیز از منافع حاصل از حذف این سود به واسطه تسریع بازگشت طلب‌شان از فعالان اقتصادی، منتفع خواهند شد.
براساس آمارهای موجود، معوقات بانکی به بالای ۱۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده و حذف سود مرکب مهلت و فرصتی مناسب برای فعالان اقتصادی برای بازگرداندن تسهیلات و کاهش این معوقات از سیستم بانکی است.
براساس سود مرکب؛ اگر کسی هزار واحد وام می‌‌گرفت، بعد از پنج سال باید ۴ هزار واحد را به بانک برگرداند؛ اما براساس قانون حذف سود مرکب از عملیات بانکی، این مهم این‌گونه اصلاح شد که قرارداد اول برای بانک مبنا می‌شود و در سال پنجم یا دهم بازپرداخت وام، بخشی از قرارداد اول به حساب آمده و جریمه‌های دیرکرد حذف و عدد سود سالانه بانک هم اصلاح می‌شود و با این روال در مجموع چهار برابر تعهد وام‌گیرنده به بانک به یک دوم آن کاهش پیدا می‌کند. خسارت‌های ناشی از اخذ بهره مرکب که همواره مورد انتقاد کارشناسان و فعالان اقتصادی بوده، بیش از ۵ سال است که به تولیدکنندگان تحمیل می‌شود. با این حال برخی از بانک‌ها و به‌طور کلی شبکه بانکی دریافت این سود را انکار می‌کرده‌اند.
اواخر خرداد ماه بود که رئیس کل پیشین بانک مرکزی نیز محاسبه و اخذ سود مرکب را ازسوی بانک‌ها ممنوع اعلام کرد تا اینکه حالا نیز در مجلس مورد تایید قرار گرفته است.
براساس تعاریف علمی بهره مرکب، بهره‌ای است که بر اصل سرمایه اولیه و همچنین بر بهره انباشته‌شده از دوره‌های قبلی سپرده یا وام محاسبه می‌شود. بهره مرکب می‌تواند به عنوان «بهره بر سود» یا «سودِ سود» در نظر گرفته شود و باعث می‌شود تا سپرده یا وام با نرخ بیشتری از نرخ عادی رشد داشته باشد؛ چراکه در نرخ‌های عادی بهره یا سود فقط بر مقدار اصل سرمایه محاسبه می‌شود.

سود مرکب فساد برانگیز است
کمیل طیبی، کارشناس اقتصادی
نرخ‌هایی که بانک‌ها بابت سود تسهیلات از تولید دریافت می‌کنند به خودی خود بالاست. پس جایی برای اخذ بهره مرکب که به مراتب هزینه بازپرداخت تسهیلات برای وام‌گیرنده را چندین برابر می‌کند، باقی نمی‌گذارد. ضرورت حذف سود مرکب موجب شده بود که بسیاری این مساله را به بانک مرکزی گوشزد کنند و البته به بانک‌هایی که در دریافت این سود مصر بودند، هشدار داده شده بود. یک کاسه شدن و یکنواخت شدن سود یکی از آثار مثبت حذف سود مرکب است. سود مرکب به منزله سود چندگانه است که باعث سردرگمی و بلاتکلیفی تولیدکنندگان و متقاضیان می‌شود و حاصل آن عدم شفافیت و فساد است. ماهیت سود مرکب فسادبرانگیز است و به موجب فشاری که به دریافت‌کنندگان تسهیلات بانکی می‌آورد، بازپرداخت اصل سرمایه را به تاخیر می‌اندازد و حداقل آنکه تولیدکننده برای مدت‌زمانی طولانی درگیر تسویه با نظام بانکی است. همین سود مرکب باعث شده است خیلی از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی، از دریافت تسهیلات واهمه داشته باشند. حذف این سود به تامین مالی بنگاه‌ها و حل دغدغه‌های مالی آنها می‌انجامد؛ چراکه به معنی خروج تولیدکنندگان و متقاضیان از ریسک ناشی از نرخ‌های متفاوت سود است. دستاورد آن برای شبکه بانکی نیز شفافیت بیشتر و همچنین تسهیل شرایط بازپرداخت تسهیلات بانکی است که به دلیل سودهای بالا تقریبا سخت و غیرممکن شده است.

کمک به تولید با حذف سود مرکب
مهدی پورقاضی، عضو اتاق بازرگانی
حذف سود مرکب کمک بزرگی به بدهکاران بانکی است که تعدادی از آنها، تولیدکنندگان هستند. شرایط ناپایدار اقتصادی و پیش‌بینی‌ناپذیر بودن آن، امکان بازپرداخت تسهیلات آن هم به‌موقع و در مهلت تعیین‌شده برای تولیدکنندگان را دشوار کرده است. به همین دلیل اگرچه تولیدکننده در موقع دریافت تسهیلات موظف است مثلا در یک دوره چند ماهه تسهیلات را به سیستم بانکی برگرداند؛ اما پس از آن شرایطی به وجود می‌آید که مانع بازپرداخت به‌موقع تسهیلات است.
وام‌دهنده و بانک‌ها باید این شرایط را بپذیرند یا حداقل نسبت به تولیدکنندگانی که گرفتار مسائل عدیده در تولید هستند، شرایط راحت‌تری اعمال کنند. حذف نرخ سود مرکب مهلتی برای این دسته از بدهکاران بانکی است؛ البته به شرطی که اجرایی شود. برخی از بانک‌ها از اجرای این دستورالعمل‌ها تخطی می‌کنند و با توجه به این موضوع باید نظارت بر اجرای این مصوبه با جدیت بیشتری باشد. مهم‌ترین پناه تولیدکنندگان در شرایط کنونی برای تامین مالی، بانک‌ها هستند، پس شرایط بازپرداخت تسهیلات بانکی نباید به گونه‌ای برعکس عمل کند و هزینه‌های تولید را چندین برابر سازد.