این «بولدوزر سرا» را دریابید

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا، روایت های رایج بین اهالی منطقه هم از سابقه تاریخی نزاع ها در این مکان حکایت دارد؛ در برخی از نقل قول های غیرمستند اما معمول در افکارعمومی بعضی مردم منطقه، قدمت این بنای تاریخی را چند هزار سال کِش می دهند و می گویند «اسکندر در گردنه گدوک به دنبال داریوش بود»، تعدادی پای نادرشاه را به وسط می کشند که در آنجا به دست پسرش ترور شد و افرادی هم معتقدند که محمدعلی شاه در کنار این کاروانسرا از مشروطه خواهان شکست خورد.
اما آنچه هویداست اینکه منازعه بر سر مالکیت و کاربری کاروانسرای گدوک همچنان باقیست و این بنای تاریخی هنوز به عنوان محل نگهداری ماشین آلات راهداری استفاده می شود.
ریزش سقف تعدادی از اتاق های کاروانسرا، سیاهی دیوارهای ناشی از دود بولدوزرها و تخریب برخی ستون ها در جریان تردد گریدرها و دیگر ماشین آلات از جمله مظاهر موجود در این مکان است و اگر بگوییم هر بلای دیگری که فکرش را بکنید بر سر این بنای تاریخی که ثبت ملی نیز است طی سال های گذشته آمده، بیهوده نگفته ایم.
با توجه به موقعیت حساس گدوک در بالاترین نقطه حدفاصل فلات مرکزی ایران و ناحیه مازندران که نقطه ای برفگیر و بسیار سرد نیز است، وجود کاروانسرایی مستحکم و وسیع که بتواند کاروانیان و مسافران را پناه دهد، حیاتی و مهم به نظر می رسیده است.
کاروانسرایی در ۱۷ کیلومتری منتهی الیه شمال شرقی فیروزکوه در استان تهران که همچنان در گیر و دار از نظر کاربری و نیز نحوه استفاده از آن، جلو تخریب آن گرفته نشده و صدای مسئولان هم درآمده است.
فیروزکوه یکی از ۱۶ شهرستان استان تهران است که در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شمال شرقی پایتخت قراردارد.
برپایه مستندات تاریخی قدمت کاروانسرای گدوک به عصر صفویه می رسد که به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، بخش قابل تاملی از آن به علت استفاده غلط تخریب شده است.
این کاروانسرا اکنون در اختیار اداره کل راهداری استان مازندران قرار دارد و از آن به عنوان پارکینگ ماشین آلات راهسازی نظیر بلدوزر و گریدر که مسئولیت باز نگه داشتن جاده فیروزکوه – مازندران را در مواقع زمستان و کولاک برف و باران برعهده دارند، بهره برداری می شود.
کاروانسرای گدوک ۱۶ مهر ۱۳۷۹ به شماره ۲۷۹۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

** ادامه وضع موجود با وجود تاکید معاون رئیس جمهوری
آبان ماه امسال معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در محل این کاروانسرای تاریخی که اینک کاربری پارکینگ و تعویض روغنی خودروهای سنگین دارد حاضر شد و از نقاط مختلف آن بازدید کرد.
علی اصغر مونسان پس از بازدید از این بنای تاریخی ثبت ملی بصراحت اعلام کرد: وضعیت این کاروانسرا به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و بسرعت باید (ماشین آلات راهداری) تخلیه و آسیب های وارده به محل مرمت شود.
وی در جمع خبرنگاران پیگیری و هماهنگی نکردن مسئولان میراث فرهنگی و راهداری را در وضعیت کنونی این مکان تاریخی موثر دانست و اظهارداشت: کاروانسرای گدوک پس از مرمت، محل مهمی در حوزه گردشگری خواهد بود.
باوجود این اظهارات و تلاش های مختلف برای تحویل این مکان به مسئولان میراث فرهنگی تا لحظه مخابره این گزارش، همچنان اقدامی برای صیانت بهتر از کاروانسرا انجام نشده است.
البته بتازگی نماینده مردم فیروزکوه و دماوند در مجلس اعلام کرده که در جلسه چند روز گذشته با وزیر راه و شهرسازی قرار شده است که کاروانسرای گدوک تخلیه و به سازمان میراث فرهنگی واگذار شود.
خبرنگار ایرنا مستقر در فیروزکوه هم گزارش داد که در نشست اخیر مسئولان شهرستانی مصوب شده هماهنگی های لازم بین مسئولان این شهرستان با شهرستان سوادکوه مازندران برای انجام مقدمات تخلیه و واگذاری کاروانسرا به میراث فرهنگی انجام و هنوز باید منتظر ماند تا نتیجه این تلاش ها عملیاتی شود.

** کاروانسرای گدوک از نگاه میراث فرهنگی
به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فیروزکوه این بنای تاریخی در دوران حکومت صفویه به دستور شاه عباس صفوی احداث شده است و حدود ۴۰۰ سال قدمت دارد.
ابراهیم اکبری در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: مصالح به کار رفته در احداث این کاروانسرا از آجر و سنگ تشیکل شده و در دوره های مختلف تاریخی نیز این مکان دستخوش مرمت های جزئی بوده است.
این مقام مسئول بیان کرد: در تلاشیم راهداری، کاروانسرا را تخلیه کند و پس از مرمت توسط میراث فرهنگی به عنوان جاذبه مهم گردشگری پیش روی علاقه مندان قرار گیرد.

**راهداری فیروزکوه: احداث ۲ راهدارخانه ضروری است
استقرار ماشین آلات راهداری در کاروانسرای گدوک در حالی است که مستندات تقسیمات کشوری در سال ۱۳۶۶ منطقه گدوک در مرز دو استان تهران و مازندران را متعلق به تهران اعلام و در سال ۱۳۸۸ نیز وزارت کشور مجدد این امر را به استانداری های تهران و مازندران ابلاغ کرده است.
رئیس راهداری فیروزکوه در این زمینه توضیح داد: راهدارخانه سرچمن در ۱۴۰ متری غرب کاروانسرای گدوک، متعلق به فیروزکوه و مسئول بازگشایی حد فاصل شهر فیروزکوه تا منطقه گدوک است.
حسین آقایی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: اگر راهداری سوادکوه ماشین آلات خود را از کاروانسرا تخلیه کند برای بازگشایی مسیر گدوک – سوادکوه به مشکل جدی مواجه می شود لذا احداث دو راهدارخانه در منطقه گدوک، برای راهداری فیروزکوه ( در محدوده استان تهران) و نیز سوادکوه (در محدوده استان مازندران) از نیازهای جدی تلقی می شود تا کار بازگشایی راهها و خدمات رسانی در جاده ها نیز باوجود حجم بالای ترددها در این منطقه با مشکل مواجه نشود.