شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز این تفکر که جوانان دو سال از وقت و زمانشان را در دوره خدمت سربازی بگذرانند و پس از آن بدون مهارت و تخصص خاصی وارد جامعه شوند، بسیاری را بر آن داشته است تا با عقب انداختن این موضوع برای اشتغال خود کار کنند. موضوع آموزش مهارتهای شغلی در کنار آموزش دفاعی میتواند راهحلی برای این مشکل بزرگ باشد. در همین رابطه با امضای تفاهمنامه همکاری میان معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری و ستاد مشترک نیروهای مسلح، زمینه ورود شاغلان دوره خدمت وظیفه عمومی به بازار کسبوکارهای دانشبنیان و خلاق و نقشآفرینی آنها در عرصه زیستبوم کارآفرینی و نوآوری فراهم میشود. سورنا ستاری در مراسم امضای تفاهمنامه همکاری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری با ستاد کل نیروهای مسلح اظهار کرد: مهارتآموزی ظرفیت عظیم سربازان کشور میتواند به عنوان بستری ارزشمند زمینهساز تحقق اقتصاد دانشبنیان باشد.
معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری با اشاره به امضای این تفاهمنامه همکاری با هدف آمادهسازی جامعه جوان و سرباز برای حضور در عرصه کارآفرینی و نقشآفرینی در ایجاد کسبوکارهای خلاق گفت: براساس این تفاهمنامه، سربازان شش ماه تا یک سال آخر دوره خدمت وظیفه خود با حضور در شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور و شرکتها میتوانند با مهارتآموزی و کسب مهارتهای دانشبنیان در مسیر ایجاد ارزش افزوده و اشتغال گام بردارند. رئیس ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانشبنیان، رشد فرهنگ زیستبوم کارآفرینی و نوآوری و ترویج فرهنگ اقتصاد دانشبنیان در حوزه نیروهای مسلح را از اهداف این تفاهمنامه عنوان کرد و افزود: این تفاهمنامه تلاش میکند تا راه را برای نقشآفرینی بخش قابل توجهی از لازمه تحقق اقتصاد دانشبنیان کشور؛ یعنی نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده که دوران خدمت سربازی را پشت سر میگذارند در توسعه زیستبوم کارآفرینی و نوآوری هموار کند. رئیس بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: پیشتر نیز براساس تعامل میان این دو بخش زمینهای فراهم شد تا هر ساله حدود دو هزار نفر از استعدادهای برتر بنیاد ملی نخبگان در قالب پروژههای دفاعی خدمت سربازی خود را بگذرانند که خوشبختانه با توافق صورتگرفته بخشی از این پروژهها در حوزههای غیردفاعی هم منظور شد که تلاش میشود این رقم افزایش یابد.
آمادگی ورود به بازار کار کنار کسب توانمندیهای دفاعی
سردار سرلشکر محمدحسین باقری، فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نیز با اشاره به اینکه دوران خدمت سربازی فرصت مناسب کسب مهارتها و آمادهسازی جوانان برای ورود به بازار کسبوکار است، اظهار کرد: در تفاهمنامهای که با معاونت علمی و فناوری انجام شد، بخش عمدهای از جوانان که دوره خدمت سربازی را میگذرانند، فرصتی پیدا میکنند تا با حضور در شرکتهای دانشبنیان و آشنایی با مهارتهای بازار کسبوکار، پس از خدمت سربازی آماده اشتغال و کارآفرینی باشند. وی با بیان اینکه در طرح سربازماهر، زمینه مناسبی برای آمادگی جوانان برای حضور در میدان اشتغال و کارآفرینی ضمن یادگیری مهارتهای اجتماعی و دفاعی فراهم است، گفت: براساس این طرح، جوانان یک دوره دووجهی را در خدمت سربازی پشت سر میگذارند و ضمن کسب توانمندیهای دفاعی و آمادگی برای حفاظت از کشور، برای ورود به بازار کار آماده میشوند. فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح افزود: حدود ۴۰۰ هزار سرباز هر ساله در اختیار نیروهای مسلح قرار میگیرد که بالغ بر هزار نفر از آنها، در نخستین سال این طرح تحت آموزشهای مهارتی قرار میگیرند و با افزایش این میزان به ۲۰۰ هزار نفر در سال دوم، در سالهای آتی این تعداد به بخش عمده سربازان افزایش خواهد یافت.
مفاد تفاهمنامه این همکاری
اهداف تفاهمنامه همکاری میان معاونت علمی و فناوری با ستاد مشترک نیروهای مسلح، شامل تغییر در فرهنگ جامعه با هدف افزایش میل و انگیزه جوانان برای انجام خدمت سربازی و جهتدهی آحاد جامعه به مهارتآموزی، ارتقای مهارتهای شغلی و تسهیل شغلیابی سربازان تحصیلکرده و ایجاد روحیه ارزشآفرینی بین فارغالتحصیلان دانشگاه، بهبود سطح معلومات عمومی و تخصصی کسبوکار و استفاده بهینه از این قابلیتها و توانمندیها در راستای برطرف کردن نیاز صنایع کشور و همچنین ترویج و فرهنگسازی کارآفرینی از طریق توسعه زیستبوم کارآفرینی و نوآوری برای جهتدهی به فعالیتهای جوانان متخصص و صاحبان ایده در کشور است.
پروژههای دانشبنیان برای جایگزینی خدمت وظیفه
معاونت علمی با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح نسبت به ایجاد زیرساخت شناسایی توانمندیهای مهارتی مشمولان وظیفه و شناسایی نیازمندیهای شرکتهای مشمول و معرفی افراد به شرکتهای واجد شرایط اقدام میکند. همچنین بهمنظور توسعه زیستبوم نوآوری و کارآفرینی افراد کلیدی و بنیانگذاران استارتآپهای موفق، شرکتها و موسسات دانشبنیان و شرکتهای خلاق نیز به عنوان نخبگان مورد تایید بنیاد ملی نخبگان میتوانند در چارچوب ضوابط ستاد کل نیروهای مسلح، پروژههای جایگزین خدمت وظیفه انجام دهند.
طرح گرفتار پارتیبازی و فساد نشود
ابراهیم گلشن، کارشناس استارتآپ
در راستای افزایش اثربخشی خدمت سربازی این بهترین حرکتی است که میتوانستند بکنند. بسیاری از افراد خلاق در جامعه مشغول بهکارند که به دلایل مختلف توانایی شناسایی تمام آنها وجود ندارد. از آنجایی که خدمت سربازی برای تمام کسانی که مشمول میشوند واجب است، میتوان از این طریق در کنار تواناییهای دفاعی که قرار است یاد بگیرند، استعدادهای دیگرشان را هم شناسایی کرد. ایدههای خلاق از دل همین جوانان و افراد جویای نام شکل میگیرد و این مدتی که این جوانان در حال یادگیری خدمات دفاعی هستند، در شکلی دیگر میتوانند مهارتهای مختص به شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها را فرا بگیرند.
همچنین از آنجایی که تدوین و اجرای برنامههای حمایتی از شرکتهای دانشبنیان یکی از مهمترین فعالیتهاست، میتوان با این حرکت نیروی آماده به کار را پس از پایان دوره سربازی راهی شرکتهای استارتآپی کرد. نخبگان و افراد خلاق زیادی در قالب سرباز وارد این دوره خواهند شد که در صورت شناسایی و پی بردن به استعدادها و تواناییهایی که در آنها وجود دارد، میتوان برای شکلگیری اقتصاد نوآور پیشقدم شد. در هر صورت قرار است وقت و زمان مشخصی در این دوره سپری شود که بهتر است آموزشهای دفاعی در کنار آموزشها و مهارتآموزیها در راستای پیشبرد اقتصاد نوآور باشد. این افراد با شرکت در این دورههای آموزشی و مهارتآموزی میتوانند پس از اتمام دوره سربازی برای بازار کار مفید باشند و مشکل نیروی انسانی که از مهمترین مشکلات استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان است را مرتفع کنند. جامعه بیکار یکی از بزرگترین آفتهای اقتصادی است که ایران نیز امروز گرفتار آن شده است. این طرح باید در راستای حمایت از جوانان ایرانی زودتر از اینها کلید میخورد و امروز هم امید است اجرای آن عملی شود و در حد یک تفاهمنامه و قرارداد باقی نماند.
البته نکتهای که باید به آن توجه داشت، این است که باید از ظرفیت تمام سربازان در این طرح استفاده شود و مهارتآموزی و کسب مهارتهای حضور در شرکتهای دانشبنیان برای عدهای خاص نباشد. همانطور که در کشور ما مرسوم است، بسیاری از طرحها و تفاهمنامهها یا به مرحله اجرا نمیرسند یا اجرای آن شامل عدهای خاص با موقعیتهای خاص خواهد شد. امید است این طرح به پارتیبازی و فساد گرفتار نشود و به معنای واقعی با استفاده از نیروی انسانی عظیم سربازان و استفاده از هوشهای برتر برای دستیابی به اقتصاد نوآور گام برداریم.