اماکن متروکه میزبان استارت‌آپ‌ها

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز،  در ایران پتانسیل‌های زیادی برای حمایت از این کسب‌وکارها وجود دارد. همه بر این موضوع آگاهی داریم که استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند. محل استقرار و مکانی برای شروع فعالیت که امکان جابه‌جایی نداشته باشد، از دغدغه‌های مهم استارت‌آپ‌هاست. در همین رابطه معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری گفت: با تبدیل فضاهای مستعد و دارای ظرفیت تهران به مراکز نوآوری و فناوری، زمینه بدل شدن پایتخت به یک شهر هوشمند و فناور فراهم می‌شود. سورنا ستاری گفت: شهرداری همواره حامی ایده‌های خلاقانه و نوآورانه است و با همکاری شهرداری تهران، زمینه امضای این تفاهمنامه در راستای استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان، استارت‌آپ‌ها، شتاب‌دهنده‌ها، مراکز نوآوری و فناوری در بافت‌های فرسوده و اماکن متروکه پایتخت فراهم شد.
ستاری افزود: ایجاد مراکزی در تهران به عنوان محل تجمع استارت‌آپ‌ها، مراکز رشد، شرکت‌های دانش‌بنیان، استارت‌آپ‌ها و واحدهای فناور با تبدیل بافت‌های متروکه و فرسوده به بستری برای شکوفایی این ظرفیت‌ها در مناطق عمدتا مستعد، جزو مفاد تفاهمنامه با شهرداری تهران است. رئیس ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان با بیان اینکه آینده تهران در دستان نوآوری است، یادآور شد: تراکم نیروی انسانی متخصص جوان و تحصیل‌کرده در کنار سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپی در این شهر ضمن ایجاد ظرفیت شهر هوشمند کل پهنه تهران را به یک پارک علم و فناوری تبدیل می‌کند. ستاری با اشاره به فرایند مستمر تغییر اماکن متروکه و بافت‌های فرسوده تهران به کارخانه‌های مراکز نوآوری گفت: با کمک شهرداری تهران، تعدادی از کارخانه‌های نوآوری در تهران فعال است و هر مورد از این مراکز می‌تواند بیش از ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ کارآفرین را در خود جای دهد. معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری با اشاره به تحول بنیادین مفهوم آموزش با حرکت به سوی شهر هوشمند و فناور گفت: در آینده مفهوم آموزش به‌طور کلی دستخوش تحول خواهد شد و آموزش تا لحظه مرگ و یادگیری روزانه محقق می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از بنیان‌های این‌ تفاهمنامه فرهنگ‌سازی و ترویج علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان است، گفت: در شهری که هر روز به مردم یک خدمت فناورانه جدید ارائه می‌دهد و در آن، افراد جامعه با فناوری‌های نو در ارتباط هستند، فرهنگ جدیدی بر پایه شهر هوشمند شکل می‌گیرد و افراد ساکن در این شهر به‌طور مستمر در معرض آموزش‌های جدید با خدمتی تازه مواجه هستند که زندگی را برای آنها آسان‌تر می‌کند. ستاری با اشاره به ظرفیت بالقوه پایتخت کشور برای تبدیل شدن به یک شهر هوشمند، فناور و نوآور افزود: براساس آخرین گزارش شاخص‌های جهانی نوآوری (Gii) تهران جزو ۵۰ شهر برتر فناوری دنیا قرار دارد و این قابلیت را دارد که به یک شهر هوشمند و فناور تبدیل شود. وی ادامه داد: این درحالی است که کمتر شهری را می‌توان یافت که ضمن بهره‌مندی از حجم قابل توجهی از مراکز علمی دانشگاهی در یک وسعت جغرافیایی مشخص با بهره‌مندی از ظرفیت بالای نیروی انسانی دارای پتانسیل بالایی در ارائه خدمات فناورانه و نوآورانه باشد که ارائه هر خدمتی را توجیه‌پذیر می‌کند.
سید محمدعلی افشانی، شهردار تهران هم در این مراسم با بیان اینکه یکی از اولویت‌های شهرداری تهران احیای بافت‌های فرسوده شهری و متروکه برای توسعه محلات است، گفت: زیست‌پذیر شدن بافت‌های ناکارآمد و فرسوده به عنوان یکی از اولویت‌های شهرداری است و اکنون قصد داریم فراتر از توسعه ساختمان‌ها، توسعه پایدار محلات را به کمک فناوری و نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور فراهم کنیم. وی ادامه داد: برای افزایش زیرشاخص‌های زیست‌پذیری در پایتخت با تمام نهادها و دستگاه‌های اجرایی که می‌توانند نقش‌آفرین باشند از جمله معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری آغاز به همکاری می‌کنیم.
وی با اشاره به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور برای توسعه واقعی بافت ناکارآمد شهری گفت: شهرداری ساختمان‌ها و زمین و مجموعه منابعی که می‌تواند برای حمایت در اختیار این شرکت‌ها بگذارد را با همکاری معاونت علمی و فناوری انجام می‌دهد تا هم بافت ناکارآمد به‌طور پایدار توسعه پیدا کند و هم جوانان بااستعداد در این بهبود کیفیت مشارکت داشته باشند. تفاهمنامه‌ همکاری مشترک معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و شهرداری تهران با هدف استفاده از ظرفیت‌های موجود این شهرداری در شناسایی و واگذاری ساختمان‌ها و پهنه‌های صنعتی متروکه و فضاهای قابل استفاده در بافت فرسوده و ناکارآمد شهری برای میزبانی استارت‌آپ‌ها و شتاب‌دهنده‌ها با هدف بهره‌برداری از اثرات توسعه‌ای و ارزش‌افزوده حاصل از استقرار آنها در راستای بازآفرینی شهری منعقد شد. براساس این تفاهمنامه‌ همکاری مشترک، توسعه زیست‌بوم نوآوری و فناوری برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و استفاده از قابلیت‌های کلان‌شهر تهران با تاکید بر توانمندسازی ساکنان بافت فرسوده و ناکارآمد شهر تهران در دستور کار دو دستگاه قرار گرفت. ترویج و فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و علم و فناوری به عنوان یکی از مولفه‌های مهم اقتصاد مقاومتی، جریان‌سازی و بهره‌برداری از اثرات توسعه‌ای و ارزش افزوده اقتصادی- اجتماعی و اشتغال‌آفرینی، استقرار استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان در راستای بازآفرینی فضاهای متروکه شهری- صنعتی از دیگر محورهای این تفاهمنامه همکاری است.

توسعه استارت‌آپ‌ها در کارخانه‌ها و فضا‌های غیرقابل استفاده
اردشیر نجفی، کارشناس استارت‌آپ
نه تنها در تهران، بلکه در سراسر کشور اماکنی وجود دارند که سال‌های سال از آنها استفاده نشده است و به حال خود رها شده‌اند. اگر دولت بخواهد از این مکان‌ها و مناطق استفاده درستی کند، منطقی این است که به نیاز کشور توجه کند. امروز نیاز کشور به استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان بوده و اقتصاد کشور وابسته به این مدل از کسب‌وکارها شده است. موضوع استفاده از اماکن متروکه و بافت‌های فرسوده برای استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها موضوعی است که باید از مدت‌ها پیش و سال‌های قبل به آن پرداخته می‌شد که اخیرا شنیده‌ایم معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با شهرداری برای این حرکت به توافق رسیده‌اند. آگاه هستیم که در این زمینه‌ها و در بخش‌های دیگر اقتصادی کشور قراردادها و تفاهمنامه‌های بسیاری منعقد می‌شود؛ اما اجرایی شدن آن دیگر به فراموشی سپرده خواهد شد. این موضوع که برای استفاده از این اماکن برای استارت‌آپ‌ها تفاهمنامه منعقد شده، موضوع خوبی است؛ اما در صورت اجرایی شدن آن می‌توان به آینده این مدل از کسب‌وکارها امیدوار شد. پارک‌های علم و فناوری که محل استقرار این کسب‌وکارها شده‌اند، جوابگوی هزاران استارت‌آپی که متولد شده‌اند، نیست و توانایی پذیرش این تعداد را ندارند. همچنین پارک‌های علم و فناوری که در کشور راه‌اندازی شده‌اند هم دیگر گنجایش پذیرش ندارند. بنابراین استفاده از امکان متروکه می‌تواند به موسسان استارت‌آپ‌ها این امکان را بدهد که از نظر مکان استقرار دغدغه‌ای نداشته باشند. در این رابطه شهرداری تهران می‌تواند کمک‌های بسیار زیادی به استارت‌آپ‌ها کند که یکی از کارهایی که امروز شهرداری تهران می‌تواند انجام دهد، این است که فضاهای متروکه‌ را برای توسعه استارت‌آپ‌ها به مراکز رشد در اختیار آنها قرار دهد و حداقل عوارضی کم از آنها دریافت کند تا متحمل فشار اقتصادی نشوند و به شکوفایی برسند. اگر این استارت‌آپ‌ها فعال شوند و رونق یابند، شرکت‌های دانش‌بنیان و محصولات آنها هم رونق می‌یابند و گسترش پیدا می‌کنند و اماکن متروکه و بافت‌های فرسوده که امروز حتی یک مرکز آموزش عالی هم در آنجا وجود ندارد، مرکز علم‌آفرینی و نوآوری خواهند شد. در تمام دنیا شاهد هستیم که از سال‌های گذشته این حرکت اجرایی شده است و بسیاری از کارخانه‌های متروک در دنیا امروز توسط این استارت‌آپ‌ها رونق گرفته‌اند و بسیاری از همین استارت‌آپ‌های موفق در داخل این کارخانه‌ها و فضاهایی که زمانی غیرقابل استفاده بوده‌اند، کار می‌کنند.