کتاب، یار مهربانی که غریب مانده است

به گزارش کسب و کار نیوز، سرانه مطالعه و کتابخوانی در هر جامعه ای بیانگر توسعه فرهنگی آن جامعه است، دوری از کتاب و مطالعه، فقر فرهنگی و جهالت را برای جوامع به همراه دارد.
در زمینه سرانه مطالعه در ایران آمارهای متفاوت از ۲ تا ۷۹ دقیقه اعلام شده است اما همه فعالان و کارشناسان فرهنگی به اندک بودن سرانه مطالعه در ایران اذعان دارند البته این مهم فقط مختص ایران نیست و در کشورهای اروپایی نیز سرانه مطالعه از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست و بر اساس آمارهای منتشر شده در موسسه آمار اروپا واقع در لوکزامبورگ، در سال ۲۰۱۶، خانواده های اروپایی به طور میانگین کمتر از ۱۰ دقیقه در روز کتاب می ‌خوانند.
کتاب نخواندن و هزینه نکردن برای کتاب و مطالعه از خصلت های ناشایست است و این در حالی است که همه می دانیم کتاب منبع غنی اطلاعات است و پیشرفت جامعه در زمینه های مختلف را به همراه دارد اما خیلی از ما حتی به اندازه خرید فست فود برای خرید کتاب هزینه نمی کنیم و در سبد مصرف خانوار جایی برای کتاب وجود ندارد.
به گفته مهری پری رخ، عضو هیات امنای نهاد کتابخانه های عمومی کشور، در زمینه شاخص فضای کتابخوانی و سرانه مطالعه در وضعیت مناسبی نیستیم.
استان ۶ و نیم میلیون نفری خراسان رضوی نیز از نظر سرانه مطالعه و کتابخوانی وضعیت مناسبی ندارد، آمار دقیق از سرانه مطالعه در این استان ارائه نشده است اما این استان از نظر سرانه کتابخانه در بین پنج استان بزرگ کشور شامل اصفهان، تهران، شیراز و خوزستان در جایگاه پنجم قرار دارد که بیانگر وضعیت نامناسب این استان در زمینه کتابخوانی است.

* توسعه یافتگی در گرو کتابخوانی
استاندار خراسان رضوی در باره اهمیت کتاب و کتابخوانی به خبرنگار ایرنا گفت: میزان مطالعه و کتابخوانی ملاک پیشرفت یک کشور است و هر قدر بتوانیم فرهنگ مردم را با کتابخوانی عجین کنیم به توسعه یافتگی بیشتر می رسیم.
علیرضا رشیدیان افزود: کتاب مقبول ترین و نزدیک ترین تبلور فرهنگی به طبع آدمیان است، ملتی راه توسعه و پیشرفت را طی می کند که مردمش اهل مطالعه کتاب و کتابخوانی باشد.
وی اظهار داشت: کتاب و کتابخوانی باید از کودکی نهادینه شود که آموزش و پرورش در این خصوص نقش انکار ناپذیر دارد، خانواده ها نیز باید کودکانشان را با کتاب و مطالعه عجین سازند که البته این مهم محقق نمی شود مگر اینکه والدین نیز کتابخوان باشند.
وی گفت: از هر فرصتی باید برای مطالعه و عجین کردن جامعه با کتاب و کتابخوانی استفاده کرد زیرا با گسترش فرهنگ مطالعه شاهد کاهش بسیاری از آسیبهای اجتماعی خواهیم بود.

* وضعیت نامناسب در سرانه کتابخانه
مدیر کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: این استان از نظر سرانه تعداد کتابخانه های عمومی بین پنج استان بزرگ کشور شامل اصفهان، تهران، شیراز و خوزستان در جایگاه پنجم قرار دارد و شهر مشهد نیز از این نظر بین هشت کلانشهر کشور در جایگاه آخر ایستاده است.
حجت الاسلام علی اکبر سبزیان افزود: ۳۵ روستا با جمعیت سه هزار تا ۵ هزار خانوار و ۱۴ روستای بالای ۵ هزار خانوار نیز در خراسان رضوی فاقد کتابخانه هستند.
وی اظهار داشت: همچنین طبق استانداردهای جهانی به ازای هر ۲۵ هزار نفر باید یک کتابخانه وجود داشته باشد که این رقم در خراسان رضوی ۳۱ هزار نفر است.
وی گفت: هم اکنون در ۲۸ شهرستان این استان ۲۰۷ کتابخانه عمومی دایر است که از این تعداد ۱۲۳ کتابخانه نهادی، ۸۰ کتابخانه مشارکتی و ۴۰ کتابخانه مستقل است.
مدیرکل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی افزود: طبق برنامه ریزی صورت گرفته باید تا افق ۱۴۰۰ زیربنای کتابخانه های عمومی استان ۸٫۷ درصد، تعداد اعضای آنها ۹٫۴ درصد و تعداد کتابخانه های عمومی نیز ۱۱٫۴ درصد افزایش یابد.
وی با اشاره به عضویت ۲۲۷ هزار نفر در کتابخانه های عمومی استان، اظهار داشت: با گسترش فضای مجازی بین کتاب و جامعه فاصله ایجاد شده که باید با اقدامات فرهنگی این فاصله از بین برود.
وی گفت: باید به دنبال شهروند کتابخوان باشیم و از فرصت های مختلف برای جذب شهروندان به کتاب خوانی و کتابخانه ها استفاده کنیم و دسترسی مردم به کتاب نیز باید آسان باشد.
حجت الاسلام سبزیان افزود: برگزاری نشست های کتابخوان و معرفی کتاب توسط این اداره کل در کتابخانه ها، مدارس و دستگاه های اجرایی با هدف گسترش فرهنگ مطالعه به صورت متناوب برگزار می شود.
وی با بیان اینکه آمار دقیق از سرانه مطالعه در خراسان‌ رضوی در اختیار نداریم اظهار داشت: می کوشیم همه اقشار، گروه ‌ها و طبقات مختلف مردم از فضاهای مختلف کتابخانه‌ های عمومی استفاده کنند.

* خطر فضای مجازی
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز هفته گذشته در جریان بازدید از پروژه کتابخانه مرکزی مشهد که با تخصیص ۶۰ میلیارد ریال اعتبار سفر امسال رئیس جمهوری، طی دهه فجر امسال بهره برداری می شود، گفت: کتاب، کتابخوانی، کتابخانه و کتابدار از مهمترین شاخص های توسعه فرهنگی است.
حجت الاسلام نصرالله پژمانفر افزود: کشور در دوره حساس و نگران کننده ای قرار دارد و پیشرفت فضای مجازی اقدامات فوری و همه جانبه را می طلبد.
وی اظهار داشت: امروزه فضای مجازی جانشین فضای کتاب و کتابخوانی شده است و افراد به دلیل اشباع شدن در فضاهای مجازی، انگیزه جدی برای خواندن کتاب ندارند.
وی گفت: هم اکنون در حوزه های تولید محتوا، چاپ و نشر تولیدات مکتوب دچار مشکل هستیم و برای برون رفت از این وضعیت باید اقدامات کلی نگر و همه جانبه ای در دستور باشد، نگاه تک ضلعی دردی را دوا نمی کند.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی افزود: وقتی تهیه کتاب به دلیل مشکلات اقتصادی از سبد خانوار حذف می شود، استفاده از کتابخانه های عمومی بهترین روش برای تهیه کتاب است لذا این کتابخانه ها باید گسترش یابد.
۷۵۰۵/۶۰۵۳