سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، مشکلات زیادی بر سر راه تولید صنایع دستی و کارگاه‌های ساخت این آثار باارزش وجود داشته و دارد که امروز افزایش نرخ ارز نیز مزید بر علت شده است.
نوسانات نرخ ارز تاثیر بسزایی بر قیمت مواد اولیه تولیدات صنایع دستی گذاشته و تامین آن را با دشواری‌هایی همراه ساخته است و متاسفانه مسئولان امر به موضوع صنایع‌دستی ورود نکرده‌اند و به اهمیت، نقش و تاثیر صنایع‌دستی در اقتصاد پی نبرده‌اند. این موضوع سبب شده است در کشورهایی که از قبل متقاضی یا بازار صنایع‌دستی ما بوده‌اند یا در حال حاضر اقبال دارند، با مشکلات متعددی از جمله نبود اطلاعات شفاف، مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان مواجه شویم. در حال حاضر با افزایش نرخ ارز مواجه هستیم و بی‌شک صادرات یا فروش محصولات دست‌ساز هنرمندان می‌تواند تاثیر بسزایی در رونق اقتصادی صنایع دستی و گردشگری داشته باشد؛ اما افزایش نرخ ارز تبعات منفی و مثبتی در پی داشته است و نتوانستیم از آن به عنوان یک فرصت مناسب برای توسعه و رونق صنایع دستی و گردشگری استفاده کنیم.
اما پویا محمودیان، معاون صنایع دستی و هنرهای دستی و گردشگری سازمان میراث فرهنگی در این رابطه با تاکید بر اینکه تفاوت نرخ ارز در بازار به نفع صادرکنندگان صنایع دستی خواهد بود، ادامه می‌دهد: این تفاوت باعث می‌شود صادرکننده‌ها نفع بیشتری ببرند. همچنین اتفاق مثبت دیگر امسال این است که واردات کالای صنایع دستی غیرایرانی برای ساماندهی بازار ممنوع شد و دوم اینکه صادرکنندگان صنایع دستی از اینکه ارز صادراتی خود را در سامانه نیما ارائه کنند، معاف شدند.
وی درباره بسته‌های تشویقی سازمان میراث فرهنگی در حوزه صنایع‌دستی، می‌گوید: برای توسعه کسب‌وکار هنرمندان و صنعتگران تسهیلات مالی در نظر گرفته‌ایم که میزان آن نسبت به فعالیت‌شان متفاوت خواهد بود. همچنین، بسترسازی برای شرکت در نمایشگاه‌های خارجی و داخلی و ارتباط با شبکه تجار و بازرگانان با هنرمندان این رشته از اقدامات دیگری است که برای توسعه کار آنها در نظر گرفته‌ایم.
او با اشاره به اینکه در سال گذشته بیش از ۲۸۱ میلیون دلار از محل صادرات صنایع‌دستی برای کشور درآمد کسب شده است، ادامه می‌دهد: نمی‌توانیم درباره میزان صادرات امسال حوزه صنایع‌دستی به علت اتفاقات اخیر در کشور اظهارنظر کنیم؛ اما در سال گذشته با رشد ۱۹ درصدی میزان صادرات کشور مواجه شدیم که تلاش می‌کنیم امسال هم این رقم را افزایش دهیم. معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی می‌افزاید: حضور فعال در نمایشگاه‌های خارجی و دعوت از تجار و بازرگانان کشورهای مختلف به ایران از برنامه‌های امسال میراث فرهنگی برای توسعه و رشد صادرات صنایع‌دستی کشور است. محمودیان با اشاره به اینکه قرار است در سال جدید تسهیلات مالی ویژه‌ای به فعالان حوزه صنایع دستی از سوی میراث فرهنگی با نرخ سود ۱۰ درصد پرداخت شود، می‌گوید: میزان این تسهیلات هنوز مشخص نشده؛ اما به زودی میزان آن اعلام خواهد شد.
کاهش سفارشات خریداران خارجی به دلیل نوسانات نرخ ارز
علی اخوان، فعال بازار صنایع دستی
کارگاه‌های صنایع دستی تاثیر زیادی از افزایش نرخ ارز گرفته‌اند و اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند، شاید مهم‌ترین جایگزین کشور به عنوان کالای غیرنفتی برای صادرات نفتی از بین برود. صنایع دستی ایران در بسیاری از کشورهای خارجی مشتریان زیادی دارد و هر ساله سفارشات بسیاری برای آنها ثبت می‌شود که افزایش نرخ ارز می‌توانست فرصتی را برای درآمدزایی و جبران مشکلات تولیدکنندگان صنایع دستی به وجود آورد. افزایش قیمت مواد اولیه رمقی برای بقای کارگاه‌های صنایع دستی باقی نگذاشته است و در چند ماه اخیر شاهد هستیم که تولید کاهش بسیاری داشته و به دنبال آن صادرات هم افت زیادی را داشته است.
بسیاری از تولیدکنندگانی که محصولات خود را به خارج از کشور صادر می‌کردند هم امروز با مشکل مواجه شده‌اند. خریداران خارجی امروز به دلیل نوسانات قیمت ارز و افزایش قیمت دلار میزان سفارشات خود را کاهش داده‌اند و از سوی دیگر خود تولیدکنندگان صنایع دستی به دلیل هزینه بالای ارسال محصول به خارج از کشور نسبت به صادرات صنایع دستی بی‌میل شده‌اند. این اتفاق تاثیر بسیاری بر فروش و تولید صنایع دستی داشته و بسیاری از تولیدکنندگان و کارگاه‌ها را از ادامه راه منصرف کرده است.
از سوی دیگر افزایش نرخ ارز بر میزان اشتغال هم تاثیر گذاشته و موجب شده است تا تولیدکنندگان و طراحانی که در دنیا شاید کمتر مشابه آنها وجود دارد از کشور خارج شوند و به کشورهایی مهاجرت کنند که بتوانند از هنر خود درآمدزایی کنند. این موضوع تهدیدی برای آینده اقتصاد و صنعت صنایع دستی ما خواهد بود؛ چراکه این نیروها با مهاجرت خود اقدام به ارائه هنرشان در کشورهای خارجی خواهند کرد و وضعیت ایران از این هم نامناسب‌تر خواهد شد. حمایت‌های دولتی همان‌گونه که در سایر صنایع پس از افزایش نرخ ارز شکل گرفت، باید در این صنعت هم اجرا می‌شد. کوتاهی و اهمال مسئولان و سازمان‌های مرتبط کار را به جایی رسانده است که کارگاه‌های تولید صنایع دستی را به تعطیلی کشانده و انگیزه‌ای برای تولید این کالاهای ارزآور وجود ندارد. بیمه، مالیات، هزینه‌های آب و برق و گاز، نبود مواد اولیه و نوسانات ارز و دلار توانسته صنعت صنایع دستی را تا جایی برساند که درآمدی از آن در بازارهای داخلی هم نداشته باشیم. کارگاه‌ها درها را بسته‌اند و در انتظار معجزه برای ادامه کار نشسته‌اند.
۵ درصد کارگاه‌ها تعطیل شده‌اند
محمد عبداللهی، رئیس اتحادیه فروشندگان صنایع دستی
براساس رکودی که در کشور وجود دارد، صنف صنایع دستی و اشیای قدیمی هم از کاهش فروش نسبی رنج می‌برند. امروز شرایطی پیش آمده است که ۵ درصد کارگاه‌ها تعطیل شده‌اند و باید اصلاح زیرساخت‌ها به رفع مشکلات صنایع مختلف از جمله صنایع دستی منجر شود. در حال حاضر این صنایع با مشکلاتی همچون کمبود مواد اولیه و… دست و پنجه نرم می‌کنند و نوسانات نرخ ارز هم ماه‌هاست که مزید بر علت شده است. افزایش نرخ ارز باید به فرصتی برای رشد فروش صنایع دستی منجر می‌شد که این اتفاق نیفتاده و واسطه‌ها در این بین درآمدزایی می‌کنند.
به دلایلی که ذکر شد، صنایع دستی ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش قیمت داشته و تولیدکنندگان با ادامه وضعیت کنونی، دیگر قادر به ارائه خدمات نخواهند بود. گرانی مواد اولیه و به دنبال آن افزایش نرخ ارز اجازه نداد تولیدکننده در سال ۹۷ خودش را پیدا کند و برای عرضه هنر ایرانی در بازارهای داخلی و خارجی مشکلات بسیاری به وجود آمد. فروش صنایع دستی متاسفانه دارای چالش‌های زیادی است، یکی از دلایل مهم و تاثیرگذار در این حوزه متغیر بودن قیمت ارز در داخل است که سبب تغییر قیمت روزانه مواد اولیه در داخل شده است.
