آسیب ارز چند نرخی به صادرات

سرمقاله 

متاسفانه فرصت‌هایی که در اقتصاد کشور با افزایش نرخ ارز برای صادرکنندگان به وجود آمد، بعد از مدتی به دلیل سختگیری‌های دولت و صدور دستورالعمل‌های متعدد، تبدیل به تهدید شد. در این شرایط به راحتی نمی‌توان از حداکثر فرصت‌ها استفاده کرد، بلکه باید گفت اولتیماتوم ارزی به جای بازگرداندن ارز، بازار‌های صادراتی را تهدید کرد. از دیرباز افزایش نرخ ارز به عنوان موضوعی مهم مورد توجه صادرکنندگان و حتی گاها مطالبه آنها بوده است، اما بعد از مدتی این افزایش به حدی انفجاری بود که نه تنها برای صادرکنندگان تبدیل به یک فرصت نشد، بلکه کشور را با کمبود مواد اولیه و مصرفی که روز به روز هم تشدید می‌شود، روبه‌رو کرد. به همین دلیل دولت طی بخشنامه‌های متعدد، مجبور به ضابطه‌مند کردن صادرات شد و صادرکنندگان موظف شدند ارز صادرات را به کشور برگردانند. از طرف دیگر هم نکته قابل تامل این است که از این فرصت ملی، صادرکنندگان بخش دولتی، نیمه‌دولتی و خصوصی استفاده نکردند. به عبارتی به دلیل همکاری نکردن این گروه‌ها با دولت، تلاش کلی این صادرکنندگان به تحقق منافع ملی منتهی نشد و همین عدم همبستگی عملا نگرانی‌هایی را برای عدم بازگشت ارزهای صادرات در اقتصاد به وجود آورد. تا زمانی که بخشی از مواد اولیه و مورد نیاز تولید با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد می‌شود و بخشی هم از طریق سامانه ارزی نیما و بخشی از تقاضای بازار آزاد؛ وقتی نرخ‌های ارز اینقدر متنوع است، چگونه می‌توان برای صادرات برنامه‌ریزی کرد؟ ارز چند نرخی منافع صادرکنندگان را به خطر می‌اندازد و نمی‌توان از این پس نرخ پایه صادرات را تعیین کرد.