سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
طبق نتایج بررسی‌های صورت‌گرفته در مهر ماه سال جاری، ۶۲٫۵ درصد از پاسخگویان اعلام کردند قبل از فیلتر تلگرام از این پیام‌رسان استفاده می‌کردند. نکته جالب توجه اینکه در نظرسنجی خرداد ماه این مرکز نیز ۶۲٫۴ درصد پاسخگویان گفته بودند قبل از فیلتر تلگرام از این پیام‌رسان استفاده می‌کردند.
براساس نتایج این نظرسنجی، در حال حاضر و با گذشت حدود ۵ ماه از فیلتر تلگرام ۴۷٫۳ درصد از کل پاسخگویان اعلام کردهاند همچنان از تلگرام استفاده میکنند که این عدد نسبت به خرداد ماه تقریبا ثابت مانده است. براساس نتایج این نظرسنجی، زنان و مردان تقریبا به یک میزان از تلگرام استفاده میکنند. همچنین نتایج نظرسنجی نشان می‌‌دهد استفاده از واتس‌اپ بعد از فیلتر تلگرام افزایش یافته، این عدد براساس نظرسنجی ملی ایسپا در نیمه فروردین ماه سال جاری قبل از فیلتر تلگرام ۱۲ درصد بوده، اما در خرداد و مهر ماه به ترتیب ۲۵ درصد و ۳۰٫۱ درصد بوده است. میزان استفاده از اینستاگرام بعد از فیلتر تلگرام رشد صعودی داشته و از ۱۷٫۷ درصد در فروردین ماه سال جاری به ۳۲٫۲ درصد در خردادماه رسیده بود، اما این عدد طبق نتایج اخیر ایسپا از خرداد تا مهر نسبتا ثابت مانده است.
از طرف دیگر میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی داخلی از خرداد ماه تا مهر ماه کاهش یافته است؛ پیام‌رسان «سروش» که در فروردین ماه قبل از فیلتر تلگرام، حدود ۲ درصد عضو داشته است، تعداد اعضای آن در خرداد ماه و براساس نتایج نظرسنجی ملی ایسپا به ۱۳٫۵ درصد رسیده بود، اما در مهرماه سال جاری این مقدار به ۴٫۳ درصد رسیده است، «ایتا» از ۲٫۹ درصد به ۰٫۹ درصد، «آی‌گپ» و «بله» هرکدام از ۲٫۵ و ۱٫۸ درصد به ۰٫۴ درصد، «گپ» از ۱٫۴ درصد به ۰٫۲ درصد، «بیسفون» و «ساینا» از ۰٫۶ درصد هرکدام به ۰٫۱ درصد رسیده‌اند.
همچنین ۳۶٫۳ درصد پاسخگویان اظهار کردهاند در حال حاضر از هیچ‌کدام از شبکههای اجتماعی استفاده نمی‌کنند. به عبارت دیگر در حال حاضر ۶۳٫۷ درصد پاسخگویان اعلام کردهاند حداقل عضو یکی از شبکههای اجتماعی مجازی هستند.
طبق اعلام روابط‌عمومی ایسپا، طرح نظرسنجی «بررسی مسائل روز کشور از منظر افکار عمومی مردم ایران» در مهرماه ۱۳۹۷ با پرسشگری از ۱۲۸۱ نفر از افراد بالای ۱۸ سال به بالای کشور به شیوه تلفنی انجام شد و بخشی از طرح مذکور به میزان استفاده مردم ایران از شبکههای اجتماعی اختصاص داشته است. گفتنی است ایسپا تیرماه امسال اعلام کرده بود که ۷۹ درصد کاربران بعد از فیلترینگ، هنوز از این پیام‌رسان استفاده میکنند. همچنین در نظرسنجی تیرماه مشخص شد که بعد از فیلترینگ تلگرام، استفاده از شبکه اجتماعی اینستاگرام و اپلیکیشن واتس‌اپ در ایران افزایش یافته است.
باید شفافیت در عملکرد پیام‌رسان‌ها وجود داشته باشد
رسول جلیلی، عضو شورایعالی فضای مجازی
تلگرام یک پیام‌رسان حرفه‌ای است که در تمام جهان از آن استفاده می‌شود و زیرساخت‌های خوبی دارد. در ایران هم این پیام‌رسان به سرعت فراگیر شد و زمانی در کشور اقدام برای توسعه پیام‌رسان‌های بومی شد که تلگرام به طور وسیعی توسط مردم استفاده می‌شد. این پیام‌رسان به دلیل خدماتی که ارائه داد، بیشتر محبوب شد و توانست به نخستین و پرکاربرترین شبکه اجتماعی در کشور تبدیل شود. ما تلاش‌مان این است که با مشکلات موجود بسازیم و راه را برای توسعه پیام‌رسان‌های بومی هموارتر کنیم. ما با تلگرام فاصله فناوری داریم؛ موضوعی که به وضوح دیده می‌شود. تلگرام تنها پیام‌رسان مورد استفاده در داخل کشور نیست، طبیعتا در فناوری پیام‌رسان‌های داخلی کاستی‌هایی هم در جلوی پرده و هم پشت پرده وجود دارد. بنابراین باید با خودمان روراست باشیم تا بتوانیم با توجه به توانایی‌های بسیاری که در این زمینه داریم، جلو برویم و تلگرام را پشت سر بگذاریم. در حال حاضر استراتژی که تلگرام در پیش گرفته با جنگ نرم قابل قیاس است و نگرانی ما از قدرت پیام‌رسان‌های خارجی این است که با توجه به حجم بالای اطلاعاتی که در اختیار دارد، تلاش می‌کند به لحاظ سیاسی کشور را به چالش بکشد. باید دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی از پیام‌رسان‌های بومی استفاده کنند و تبلیغات برای آنها افزایش پیدا کند. از طرف دیگر باید شفافیت در عملکرد پیام‌رسان‌ها وجود داشته باشد و این برای مردم ثابت شود. تا زمانی که این عملکرد تنها در حد شعار شفاف‌سازی باشد و عمل به آن نباشد ریزش کاربران ادامه خواهد یافت.
