سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
این در حالی است که ایران دارای هشت هزار گونه گیاهی است و بسیاری کشورهای دنیا مانند هلند، هند، آلمان و سایر کشورهایی که درآمد بالایی از این تجارت دارند، تعداد و نوع بسیار کمی از گیاهان دارویی را در کشور خود دارند اما در بخش فرآوری این گیاهان و صنعت این حوزه، کار کردند و موجب شده تا صنایع تبدیلی گیاهان دارویی، درآمد بالایی را عاید آنان کند.
متاسفانه هنوز در ایران و به تبع آن در چهارمحال و بختیاری با وجود پتانسیل موجود در زمینه کشت گیاهان دارویی، صنایع تبدیلی این گیاهان ایجاد نشده و بسیاری از گیاهان دارویی استان همانند کتیرا که از گون برداشت می‌شود و شیره آنغوزه که از گیاه آنغوزه به دست می‌آید، به صورت خام از کشور صادر می‌شوند و در سایر کشورها فرآوری شده و به قیمت بالا به ایران فروخته می‌شوند که این مهم نیازمند توجه است تا با تحقق آن، بخشی عمده‌ای از موضوع اقتصاد بدون نفت که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده، در حوزه گیاهان دارویی رونق گیرد.
علی محمدی‌مقدم، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، در این خصوص اظهار کرد: در استان ۱۴۰۰ گونه گیاهی موجود است که از این تعداد حدود ۳۶۰ گونه گیاهی جنبه دارویی، صنعتی و بهداشتی دارد.
وی با بیان اینکه از ۱۴۰۰ گونه گیاهی موجود در استان، ۳۵ گونه آندمیک، منحصرا به نام استان به ثبت جهانی رسیده است، افزود: کلوس، آنغوزه، بی‌لَهَر، کاردین، زرین گیاه، آویشن، جاشیر، بومادران، شنبلیله، ریواس، موسیر و بُن سرخ برخی از گونه‌های گیاهی موجود در استان هستند.
وی با اشاره به تنوع اقلیم و طبیعت چهارفصل استان و وجود شهرستان‌های گرمسیر و سردسیر و اینکه این تنوع اقلیمی موجب شده تا یک تنوع ژنتیکی در بخش گیاهان داشته باشیم، تصریح کرد: این موضوع یک مزیت برای استان محسوب می‌شود.
محمدی‌مقدم اظهار کرد: خلأ موجود در استان زنجیره ارزش است که از تولید تا مصرف و فرآوری نیاز به یک مدیریت یکپارچه و انسجام سازمانی دارد که در این راستا سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان می‌تواند نقش‌آفرینی بیشتری داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه بایستی صنایع تبدیلی گیاهان دارویی در استان ایجاد شود، عنوان کرد: برای رونق و توسعه صنعت گیاهان دارویی نیاز به تولید و ایجاد صنایع تبدیلی است که برای تحقق آن، دارای رویشگاه طبیعی در استان هستیم اما این امر کمکی به اقتصادی کردن صنعت گیاهان دارویی نمی‌کند زیرا اگر رویشگاه محل برداشت گیاهان دارویی شود، این گیاهان ریشه‌کن و نابود می‌شوند پس باید گیاهان دارویی را اهلی‌سازی و زراعی‌سازی کنیم تا برای ایجاد صنایع تبدیلی گیاهان دارویی، تولید انبوه (خوراک این صنایع) داشته باشیم.
محمدی‌مقدم در ادامه بیان کرد: با وجود خشکسالی موجود، بایستی جهاد کشاورزی به سمت تغییر الگوی کشت حرکت کند و کاشت گونه‌های کم‌آب‌بر را ترویج دهد که خوشبختانه گیاهان دارویی کم‌آب‌بر و سازگار با اقلیم استان هستند.
وی در خصوص اینکه زراعی‌سازی گیاهان دارویی چه کمکی به ایجاد اشتغال در استان می‌کند، گفت: برای مثال از گیاه گل‌محمدی می‌توان در ساخت عطر و از گلاب در صنعت گزسازی استفاده کرد که امسال اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، گل‌تَر این گیاه را کیلویی ۱۲ هزار تومان از بهره‌برداران خریداری کرد و با توجه به مصرف آب پایین و هزینه‌ای که برای کشاورز دارد، کاشت این گونه گیاهی برای کشاورزان صرفه اقتصادی دارد.
محمدی‌مقدم افزود: اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان این آمادگی را دارد تا با همکاری سازمان جهاد کشاورزی، اولویت نخست را به بهره‌برداران عرصه‌های منابع طبیعی و بعد از آن به فارغ‌التحصیلان رشته‌های منابع طبیعی به منظور ایجاد بازار کار در این حوزه، دهد.
وی در ادامه تصریح کرد: هدف از انجام این کار، استفاده از سایر کاردکردهای مرتع مانند کشت گیاهان دارویی است زیرا در گذشته در منابع طبیعی از مراتع تنها برای تولید علوفه استفاده می‌شد و اکنون دامدار، دام خود را کاهش می‌دهد و به جای آن برای تامین معیشت خود، به کشت گیاهان دارویی می‌پردازد پس هدف تغییر معیشت بهره‌بردارن است زیرا در حال حاضر یکی از دلایل تخریب مراتع در استان، چرای مفرط دام مازاد بر ظرفیت مرتع است.
محمدی‌مقدم اضافه کرد: برای کمک به حفظ به رویشگاه‌های مرتعی و جلوگیری از تخریب مراتع، ناچار هستیم دام را کاهش دهیم و در همین راستا، عرصه‌های منابع طبیعی در اختیار بهره‌برداران قرار می‌گیرد و از آنان بهره مالکانه می‌گیریم تا ۲۰ درصد درآمد خالص خود را به حساب دولت واریز کنند.
وی خاطرنشان کرد: فارغ‌التحصیلان کشاورزی نیز می‌توانند از طریق مدیریت امور اراضی جهاد کشاورزی، اقدام کرده و در راستای توسعه کشت گیاهان دارویی اقدام کنند.
محمدی‌مقدم کلوس، بی‌لَهَر، باریجه، ریواس و کاردین را به دلیل بهره‌برداری بی‌رویه و غیراصولی و عدم کشت و توسعه آنان در سنوات گذشته در معرض خطر انقراض عنوان کرد و گفت: از سال ۹۴ رویکرد منابع طبیعی به سمت مشارکت مردم برای تکثیر و توسعه این گونه‌های گیاهی رفته و با خرید تضمینی بذر این گیاهان از بهره‌برداران، برای آنان انگیزه ایجاد می‌کنیم تا به سمت کشت این گونه‌ها بروند و به جای جلوگیری از برداشت این گونه‌ها آن هم به زور که جوابگو نبوده، از مشارکت مردم استفاده شد و با استقبال نیز مواجه شدیم.
وی با بیان اینکه ممنوعیت برداشت از گونه‌های گیاهی که در معرض خطر انقراض هستند، در اولویت حمایت قرار گرفته است، گفت: امسال در یک رویشگاه طبیعی کلوس در شهرستان کوهرنگ، حفاظت از گونه را به مردم سپردیم و بعد از رشد کامل به آنان اجازه بذرگیری دادیم و بذر کلوس را کیلویی ۴۰ هزار تومان به صورت تضمینی از آنان خریدیم که در این صورت اجازه برداشت به افراد سودجو داده نشد و برای مردم نیز انگیزه کشت این گیاه ایجاد شده و در نهایت گیاه حفظ می‌شود.
محمدی‌مقدم اظهار کرد: لذا گیاهان دارویی در رویشگاه طبیعی با حفاظت مردم و در عرصه‌هایی که امکان کشت دارند نیز با با اختیار آن عرصه به بهره‌بردار، توسعه و تکثیر داده می‌شوند.
وی در خصوص اینکه آیا بازار فروش برای گیاهان دارویی وجود دارد یا خیر؟ تاکید کرد: اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان وظیفه حفظ و تولید گیاه در رویشگاه را دارد اما جهاد کشاورزی باید اهلی‌سازی و زراعی‌سازی کند تا فشار کمتری به عرصه‌های منابع طبیعی وارد شده و سازمان صنعت، معدن و تجارت نیز باید به ایجاد صنایع تبدیلی اقدام کند زیرا نبود بازار فروش انگیزه را کم می‌کند.
محمدی‌مقدم با اشاره به اینکه به ازای هر دو هکتار که به بهره‌برداران واگذار می‌شود یک شغل ایجاد خواهد شد اما این مهم نیازمند همکاری دستگاه‌های اجرایی مرتبط است، خاطرنشان کرد: رونق و توسعه کشت گیاهان دارویی نیازمند عزم عمومی از سوی دستگاه‌های اجرایی و نظارتی، جسارت و ریسک‌پذیری مدیران دستگاه‌های اجرایی و مشارکت مردم است.
انتهای پیام
