زهرانی: مذاکرات ایران و آمریکا در برجام از موضع قدرت بود

به گزارش کسب و کار نیوز، مصطفی زهرانی در نشست واکاوی علمی چالش رابطه ایران و آمریکا که عصر شنبه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، گفت: اگر مفروض را دشمنی بین ایران و آمریکا به عنوان امری همیشگی و دائمی بگیریم، طیف‌هایی در کشور وجود دارند که آن را قبول دارند و برخی آن را قبول ندارند. با توجه به این مفروض که طیفی در کشور به آن باور دارند ایران عمدتاً عکس‌العمل نشان می‌دهد و آمریکا کنشگر اصلی است.

وی ادامه داد: سیاست آمریکا در قبال ایران از دو حالت مهار یا جنگ خارج نیست در حالی که تعامل با کشورها به علاوه مهار یا جنگ گزینه تعامل و همکاری را دارد.

زهرانی ادامه داد: برای بررسی وضعیت مهار یا جنگ مهم است که سطح تحلیل ما چیست. هدف از مهار، تغییر رفتار یک کشور است که ابزار اصلی آن اقتصادی است. در سطح تحلیل «بازیگر عقلانی» یا سطح تحلیل «گروه همفکر» تحلیل‌ها در رابطه با سیاست آمریکا در قبال ایران متفاوت است. اغلب جنگ‌هایی که آمریکا در دنیا انجام داده است حاصل سطح تحلیل گروه همفکر است. کسانی که امروز در کنار ترامپ مثل پمپئو و بولتون او را به سمت جنگ با ایران سوق می‌دهند. همانطور که کسانی مثل برژینسکی در واقعه طبس آمریکا را به سمت جنگ با ایران سوق داده‌اند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: پیش‌بینی من البته این است که ترامپ اجازه نمی‌دهد سطح تحلیل در سیاست خارجی و رویکرد آمریکا در قبال ایران از خودش به سمت همفکرانش منتقل شود. با این حال آنها ابزار فشارهای اقتصادی و تحریم را در پیچیده‌ترین و سخت‌ترین شکل ممکن بعد از کوبا علیه ایران دنبال می‌کنند و متاسفانه با وجود ۴۰ سال تجربه تحریم از سوی آمریکا و کشورهای دیگر، ما یک بانک اطلاعاتی قوی که در آن ابعاد و سطح تحریم‌ها بررسی شود و وجود داشته باشد، نداریم.

وی در ادامه در رابطه با برجام و تعامل ایران و آمریکا به واسطه این توافق بین‌المللی گفت: برجام به ما کمک می‌کند در شرایطی که خلع قدرت و تصمیم‌گیری در آمریکا وجود دارد، شرایط را مدیریت کنیم و یک نتیجه به تصویب رسیدن برجام همین است که درگیری و چالش با آمریکا را بتوانیم در بالانس قدرت مدیریت کنیم.

زهرانی با انتقاد از کسانی که معتقدند رژیم اسرائیل مانع رابطه ایران و آمریکاست، اظهار کرد: اگر اسرائیل چنین قدرتی دارد چرا نتوانست مانع توافق هسته‌ای شود. ما شاهد بودیم اوباما عملا نتانیاهو را ممنوع‌الورود به آمریکا کرد. بنابراین معتقدم نه اسرائیل، نه لابی‌های کنگره و سنای آمریکا عناصر اصلی تشکیل‌دهنده روابط ایران و آمریکا نیستند.

وی خاطرنشان کرد: معتقدم عاملی که موجب شد توافق هسته‌ای محقق شود اول شخص اوباما و دوم تصمیم‌گیری داخلی در ایران بود و در این میان تصمیم‌گیری‌های داخل ایران را بسیار تعیین‌کننده‌تر از تلاش رژیم اسرائیل و لابی‌های صهیونیسم و ضدایران در آمریکا می‌دانم.

عضو هیات علمی دانشکده روابط بین‌الملل تصریح کرد: براساس روش «حل مساله» معتقدم سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در قالب تحریم‌ها و تشدید آنها تداوم می‌یابد اما براساس روش «نظریه انتقادی» اگر این مفروض را که «آمریکا دشمن دائم است» تغییر دهیم، برای رسیدن به راه‌حل به ریشه مشکلات می‌رسیم. در روش دوم تا وقتی سیاست‌گذاری ما این باشد که آمریکا را همه جا بزنیم و با آن مقابله کنیم در یک نقطه به این نتیجه می‌رسیم که این راه‌حل در حال نابود کردن خود ماست. همانطور که در جنگ تحمیلی پارادایم ذهنی ما این بود که همه مشکلات با پیروزی در جنگ حل می‌شود اما امام خمینی (ره) یک دفعه راه‌حل مشکل را در خود راه‌حل دید و از این نظر بود که قطعنامه صلح را پذیرفتیم. در حال حاضر اما داریم براساس نظریه اول یعنی «حل مساله» پیش می‌رویم.

عضو هیات علمی دانشکده روابط بین‌الملل در ادامه این نشست در پاسخ به اظهارات دکتر قاسم افتخاری عضو هیات علمی دانشگاه تهران در رابطه با نظرات وی در مورد ساختار جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: نگاه شما (قاسم افتخاری) به ساختار جمهوری اسلامی و راه‌حل این مساله نوعی ساده کردن موضوع است. ما مفروض‌هایی در انقلاب اسلامی داشتیم که به آنها رسیدیم که یکی از مهم‌ترین آنها ولایت فقیه است. بنده طرفدار سرسخت ولایت فقیه هستم البته معتقدم باید این نظریه چکش بخورد.

زهرانی ادامه داد: مشکل ما دعوای بین نظامی‌گری و دیپلماسی است؛ نظامی‌گری‌ای که همواره در تاریخ ایران و حتی قبل از اسلام در سرنوشت ما دخالت داشته است و این ریشه در ایرانیت ما دارد نه در اسلامیت ما. بنابراین با اینکه مشکل جمهوری اسلامی را همراهی اسلامیت با جمهوریت ببینیم، مخالفم و این نظر را قبول ندارم.

وی در پاسخ به سخنان دیگر دکتر قاسم افتخاری که معتقد بود مشکل هر حکومتی از درون خود است، گفت: معتقدم ما سه دسته دشمن معاند داریم که شامل صهیونیسم، راست مسیحی و وهابیت می‌شوند؛ این سه دسته شدیدترین مخالفان برجام بودند. من در کنفرانس امنیتی مونیخ در جایی که مک‌کین شروع کرد به امام خمینی (ره) بد و بیراه گفتن. با همه ممانعت‌هایی که صورت گرفت تا من حرف نزنم این مطلب را گفتم؛ من و شما (مک‌کین) در یک چیزی مشترکیم. تو از جنگ ویتنام برمی‌گردی و من از سه متری بمب شیمیایی صدام که شما و هم‌پیمانانتان آن را مجهز کردید و حرف‌هایم را زدم.

این استاد دانشگاه در پاسخ به اظهارات یکی دیگر از سخنرانان این نشست که مذاکرات با آمریکا را از سر تحقیر و ضعف برشمرد، گفت: اینطور نیست که یک نفر در مذاکرات سر تعظیم فرود آورد مقابل آمریکا. تا جایی که من اطلاع دارم و از متن مذاکرات باخبرم مذاکره کاملا از موضع قدرت بوده است.

زهرانی ادامه داد: در مقطعی دستیار وزیر خارجه اوباما را به ایران آوردیم که بعدها دستیار جو بایدن شد. او از من در جایی پرسید قبول دارید سفارت ما را اشغال کردید و من گفتم بله. او در پاسخ گفت پس چگونه است که کنار من نشسته‌ای. من در پاسخ گفتم آن زمان انقلاب ما جوان بود و امنیت نداشتیم و شما کارهایی ضد امنیت ما می‌کردید اما الان من از موضع قدرت کنار تو نشسته‌ام.

انتهای پیام