شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، این افزایش قیمت در حالی تحتتاثیر نرخ ارز روی داده که تولید این کالاها در کشور انجام میشود و نباید این کالاها افزایش قیمت داشته باشند. نه تنها افزایش قیمت در کالاهای اساسی داشتهایم که برخی از این کالاها مانند رب گوجهفرنگی و روغن در بازار نایاب شدهاند. حال با کاهش نرخ ارز باید ببینیم این کالاها نیز کاهش قیمت خواهند داشت یا خیر. فعالان اقتصادی و مردم در سال جاری انتظار کاهش قیمتها و بازگشت رونق را به اقتصاد کشور داشتند، اما نوسانات اخیر دلار موجب صعودی شدن قیمت کالاهای اساسی و تبدیل به بهانه جدیدی برای تحمیل گرانی بر مردم شده است.
در این رابطه بانک مرکزی بار دیگر با تاکید بر تامین ارز مورد نیاز کالاهای اساسی، اعلام کرد: از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۵٫۵ میلیارد یورو ارز بابت ورود کالاهای اساسی و ضروری مورد نیاز مردم تامین کرده است. این بانک در گزارش خود یادآور شده طبق سیاستهای جدید، تامین ارز کالاهای اساسی و ضروری برمبنای نرخ ارز مصوب دولت به صورت معمول در حال انجام است.
همچنین عملکرد بازار ثانویه با ورود ارزهای حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی و سایر کالاهای صادراتی از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۳ میلیارد یورو است. ارز تامینشده در این بازار برای واردات مواد اولیه، ماشینآلات و سایر کالاهای مورد نیاز کشور ازسوی واردکنندگان برمبنای مکانیزم بازار با نرخ توافقی خرید و فروش شده است.
از زمان اجرای سیاست ارزی جدید دولت از ۱۶ مردادماه امسال، نزدیک به یک میلیارد یورو در بازار ثانویه برای ورود کالاها با نرخ متوسط ۹ هزار تومان به ازای هر یورو معامله شده است. بانک مرکزی اعلام کرد برای تامین نیازهای ارزی واقعی مردم به صورت اسکناس و در جهت مصارف خدماتی، بنابر سیاستهای اعمالشده قرار است بانکها و صرافیها نسبت به ورود و تامین ارز به صورت اسکناس اقدام کنند. بر این اساس به همه بانکها و صرافیها اجازه داده شده است تمهیدات لازم را برای تامین اسکناس معمول کنند. انتظار میرود به تدریج اسکناس لازم برای تامین نیاز واقعی مردم ازسوی بانکها و صرافیها تامین شود.
بانک مرکزی به مردم اطمینان داد ارز مورد نیاز کالاهای اساسی و ضروری بنابر سیاستهای دولت جمهوری اسلامی ایران با نرخ مصوب تامین میشود. درباره بازار ثانویه نیز سیاست بانک مرکزی بر آن است که صادرکنندگان با توجه به مکانیزم بازار، ارز خود را عرضه کرده و واردکنندگان و تولیدکنندگان نیز برای تامین ماشینآلات، مواد اولیه و سایر کالاهای مورد نیاز خود در این بازار ارز مورد نیاز را تامین کنند. «بانک مرکزی در شرایط جاری کشور این اطمینان را به مردم میدهد که همه تلاش خود را برای تامین منافع و مصالح عامه جامعه به کار میبرد و دغدغه اصلی این بانک تامین نیازهای اساسی، ضروری و واقعی مردم است و در این زمینه تلاش خود را به کار خواهد
برد.»
نمیتوان غیرقانونی بودن افزایش قیمت کالاهای اساسی را ثابت کرد
محمدعلی احسانی، اقتصاددان
با نوسانات نرخ ارز و افزایش آن، نرخ کالاهای اساسی و داخلی مورد مصرف مردم هم افزایش پیدا کرد که برای اینکه متوجه شویم این حرکت قانونی است یا غیرقانونی، باید به مصوبههای دولتی مراجعه کرد که البته آییننامهها آنقدر متعدد و زیاد هستند که نمیتوان غیرقانونی بودن آن را ثابت کرد.
اما از نظر اجماع اقتصادی نباید این افزایش قیمتها به وجود میآمد که مردم از ابتداییترین نیازهای اساسی خود که آن هم در کشور خودشان تولید میشود، محروم میشدند. در چند ماه اخیر و بهویژه ماه گذشته مردم توانایی خرید کالاهای اساسی را از دست دادند و با گرانیهای اخیر اعتماد مردم به دولت از دست رفت.
ما در کشور کالاهای اساسی مورد مصرف را تولید میکنیم، اما چون باندها و مافیای واردات وجود دارند و مشابه خارجی آنها را وارد کشور میکنند، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم نرخ ارز روی کالاهای داخلی تاثیر نگذارد، چون مشابه خارجی گران میشود و به تبع آن کالای داخلی هم گران خواهد شد. بنابراین قیمت کالاهای اساسی تحتتاثیر افزایش قیمت ارز و همچنین واردات کالا قرار دارد و باندها و مافیای واردات به دلیل سودآوری خود هم که شده، مانع کاهش نرخ کالاهای اساسی خواهند شد.
تجربه ثابت کرده است که به هر دلیلی نرخ کالایی در کشور بالا برود و افزایش پیدا کند حال به عنوان مثال به دلیل افزایش نرخ ارز، دیگر کاهش قیمت را مانند گذشته نخواهیم داشت و آن کالا به قیمت قبل از افزایش خود نخواهد رسید. ممکن است افزایش قیمت متوقف شود، اما در همان قیمت جدید ثابت خواهند ماند.
مردم قدرت خرید ندارند و با افزایش قیمت کالاهای اساسی از ابتداییترین حقوق خود برخوردار نیستند. کالاهای اساسی خودرو، طلا و سکه نیست؛ کالاهایی است که برای مردم واجب و نیاز روزمره است که در حال حاضر در تامین آنها مشکل وجود دارد.
نوسانات نرخ ارز اصولا نباید بر کالاهای اساسی و پرمصرف تاثیر بگذارد
حسن صابری، رئیس اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی میوه و ترهبار
نوسانات نرخ ارز اصولا نباید بر این اقلام تاثیر بگذارد، چراکه تمام کالاهای اساسی و پرمصرف در داخل تولید میشوند و این حرکت شاید سوءاستفاده از این موقعیت باشد. در حال حاضر گوجهفرنگی و سیبزمینی هم به این دلیل و هم به دلیل صادرات زیاد افزایش قیمت را داشتهاند که با اعلام ممنوعیت صادرات گوجهفرنگی به طور متوسط نرخ هر کیلو گوجه با افت یک هزار تا یک هزار و ۵۰۰ تومان در میدان مرکزی میوه و ترهبار روبهرو شد. قیمت هر کیلو گوجهفرنگی در میدان مرکزی میوه و ترهبار ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳ هزار و ۵۰۰ تومان است که با احتساب ۳۰ تا ۳۵ درصد سود بسته به کیفیت، محصول در مغازههای سطح شهر عرضه میشود.
البته واسطهگری و دلالی هم در این اوضاع نابهسامان مزید بر علت میشود و این افراد با مناسب دیدن اوضاع، فعالیت خود را بیشتر میکنند و به گرانیها دامن میزنند. امیدواریم با کاهش نرخ ارز و کاهش صادرات در هفتههای آینده، بازار میوه روی خوش خود را به مردم نشان دهد و مصرفکنندگان بتوانند مایحتاج خود را تهیه کنند. همچنین از سوی دیگر با برداشت انبوه محصول از امروز و رفع مشکلات حمل و نقل پیشبینی میشود سیر نزولی قیمت در بازار ادامه یابد، اما به سبب آنکه نرخ تابع عرضه و تقاضاست، نمیتوان قیمت مشخصی را اعلام کرد.