بهت اقتصادی در نابازار سیاسی

ثمانه نادری

 یعنی دولت به مرور زمان سرمایه اجتماعی خود را از دست داده، در حالی که این سرمایه می‌توانست به کمک او در حل بحران‌های کنونی مثل کنترل تقاضای کاذب در بازار ارز و سکه بیاید. براساس بررسی‌های موجود، افزایش افسارگسیخته حجم نقدینگی و تمایل آن برای ورود به بازارهایی مثل سکه و ارز در حالی است که صاحبان این نقدینگی، تمایلی به سپرده‌گذاری ارزی ندارند. براساس اعلام بانک مرکزی، حجم سپرده ویژه ارزی با وجود مشوق‌های بانک مرکزی و تضمین این بانک به آن، تنها به حدود ۱۰ میلیون دلار رسیده و این حجم هم البته به دلیل استقبال تدریجی مردم از سپرده‌گذاری ارزی رخ داده است. به اعتقاد کارشناسان، بی‌اعتمادی به سیاست‌گذاران باعث شده مردم از انجام کارهایی که مصلحت عمومی را در پی دارد، روی‌گردان باشند یا حاضر به پرداخت هزینه آن نباشند. به گفته برخی از کارشناسان، سود بالای سکه و دلار اگرچه در کوتاه‌مدت در جیب صاحبان دارایی‌های سکه و ارز خواهد رفت، اما در بلندمدت با اثرات مخربی که نقدینگی حاصل از آن بر اقتصاد می‌گذارد، دامن صاحبان این سرمایه‌ها با گرانی و تورم شدیدی که در پی دارد را هم خواهد گرفت. با این حال متقاضیان کاذب بازارها حاضر به همراهی با دولت نیستند، در حالی که این همراهی می‌توانست آرامش بازارها را تسریع کند. بنابر آمارهای اعلام‌شده از سوی بانک مرکزی، حجم سپرده ویژه ارزی از ۱۰میلیون دلار گذشته است. در این طرح برای سپرده‌های یورویی سالانه ٣ درصد، دلاری ۴ درصد و درهمی ۲ درصد سود پرداخت می‌شود؛ همچنین بانک مرکزی اصل و سود این سپرده‌ها را تضمین کرده است. براساس برخی از گزارش‌ها، آمادگی تدریجی بانک‌ها برای اجرای این طرح و اطلاع‌رسانی ناکافی موجب شد این طرح با اندکی تاخیر عملیاتی شود و منابع آن
رشد کند.

کسانی که به دولت اعتماد کردند، زیان دیدند
مجیدرضا حریری، عضو اتاق بازرگانی تهران در این رابطه با تاکید بر اینکه اکثریت مردم همان کسانی هستند که ۱۳ ماه پیش به دولت و گزینش وی رای داده‌اند، به «کسب‌وکار» می‌گوید: بسیاری از کسانی که در حال حاضر منتقد دولت هستند، کسانی‌اند که در ستاد انتخاباتی وی مشغول به کار بوده‌اند، اما رفتار اقتصادی دولت طی یک سال اخیر چه بوده است؟ تحقق نیافتن وعده‌های دولت باعث نا‌اطمینانی و بی‌اعتمادی مردم به دولت و حرف و دستورات دولتی شده است. کسانی به حرف‌های دولت اطمینان کردند و آن موقع به گفته رئیس‌جمهوری که می‌گفت دلار کاهش پیدا می‌کند، دلار ۵ هزار تومان نخریدند که حالا ارزش دارایی‌های‌شان به یک چهارم رسیده است. از سویی همین دسته باز از سمت دولت دچار خسارت‌های جبران‌ناپذیری شدند و با وجود بخشنامه‌های ارزی تحت فشار دولت برای پرداخت مابه‌التفاوت ارزی، مواد اولیه‌شان در گمرک باقی ماند. همه اینها موجی از بی‌اعتمادی و نااطمینانی به سیاست‌های اقتصادی را در پی داشت و کسانی که به دولت اعتماد کردند، زیان دیدند.

ناهماهنگی صحبت‌های مسئولان با واقعیت‌های اقتصادی
حریری با اشاره به اینکه صحبت‌های مسئولان با واقعیت‌های اقتصادی هماهنگ نیست و گاها حتی ضد و نقیض هم هست؛ ادامه می‌دهد: در این چند ماه مسئولان بارها اعلام کردند ذخایر ارزی کافی است، در حالی که واقعیت بازار و مشکلاتی که برای تامین ارز وجود دارد، خلاف آن را می‌گوید. متاسفانه بی‌اعتمادی به دولت با گذشت زمان باعث تشدید فساد و نابرابری‌های اقتصادی شده که باز هم مردم هزینه آن را می‌پردازند. بنابراین هزینه‌های مالی بی‌اعتمادی مردم به دولت بالا رفته است و مردم برای در امان نگه داشتن خود از بحران‌های اقتصادی، برخلاف جهت دولت حرکت می‌کنند. همین امر شکاف میان دولت و ملت را عمیق‌تر کرده است.