محمد جوادی قاضیانی
به گزارش کسب و کار نیوز، براساس بخشنامه صادرشده از سوی سید تقی نوربخش، مشمولان این بخشنامه آن دسته از شاغلان کسبوکار فضای مجازی فاقد رابطه مزدبگیری هستند که دارای تاییدیه از اتحادیه کشوری صنف کسبوکار مجازی بوده و تحت پوشش مقررات حمایتی خاصی قرار نداشته باشند. سایر کارکنان که رابطه استخدامی و مزدبگیری با کارگاههای ذیربط دارند مشمول بند «الف» ماده ۴ قانون تامین اجتماعی بوده و کارفرمایان مطابق مواد ۲۸، ۳۶ و ۳۹ قانون تامین اجتماعی نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه آنان اقدام میکنند. این متن بخشی از بخشنامهای بود که تحت عنوان بخشنامه بیمه شاغلان در کسبوکارهای فضای مجازی منتشر شد و میتواند قدم مثبتی در راه حل شدن موانع بیمهای کسبوکارهای اینترنتی باشد.
اما استارتآپها و کسبوکارهای اینترنتی را فعالان این حوزه به ایران آوردند و تلاش کردند تا آن را به اینجا که در حال حاضر هست، برسانند. اگر غیر از این بود و این نوع کسبوکارها به صورت سیستمی و برنامهریزیشده وارد کشور میشدند مشکلاتی که در مسیر آنها وجود داشت، بسیار کمتر بود. فیلترینگ، مالیات، بیمه، بورس و… از بزرگترین مسائل استارتآپها از زمان ورود تا به امروز بوده و به مرور و باز هم با تلاش فعالان این حوزه در حال بهروزرسانی هستند؛ یعنی اگر قبل از ورود موج استارتآپها به کشور، زیرساختها و قوانین مربوط به آنها تا حدودی ایجاد میشد مشکلات و مسائل بر سر راه آنها بسیار کمتر بود و استارتآپها مجبور نبودند برای شناخت و وارد شدن نوع کسبوکارشان به قوانین سنتی کشور خسارتی متحمل شوند. مساله بیمه از مسائل مهم استارتآپها و کسبوکارهای اینترنتی است که اتحادیه و انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی تلاشهایی برای بهبود قوانین آنها و شناخت بهتر از کسبوکارهای اینترنتی داشتهاند و در نتیجه تغییرات مثبتی در قوانین ایجاد میشود، اما باز هم کامل نیستند و مطمئنا زمان و تلاش بیشتری را میطلبد.
محمدرضا نصراللهی، مشاور حقوقی انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی که پیگیر مسائل بیمهای این کسبوکارهاست، درباره مسائل بیمهای استارتآپها و عدم تطابق قانون بیمه و ذات این نوع کسبوکارها میگوید: مساله اول در حوزه بیمه کسبوکارهای اینترنتی مساله دورکاری است که در قانون تعریف دقیقی ندارد و علاوه بر این، ما مساله دیگری هم داریم که خیلی از کسانی که این کسبوکارها را راه انداختهاند، در جاهای دیگر شاغل هستند و برایشان از جای دیگری بیمه رد میشود. کارفرمایی که بیمهاش از جای دیگری رد میشود چطور میتواند کسی را بیمه کند؟ نکته دوم اینکه خیلی از نیروهای این کسبوکارها پارهوقت هستند. مشکل دیگر هم همان نقص قانونی است که مثلا یکی از مشکلاتی که برای تاکسیهای اینترنتی پیش میآمد، این بود که بیمه در حال ملزم کردن آنها برای بیمه کردن رانندهها بود که خیلی از آن رانندهها کارمند جای دیگری بودند یا اینکه این کار شغل دوم آنها بود و اغلب آنها بیمه داشتند و در قانون برای این مورد بند یا تبصرهای نداشتیم.
به گزارش «کسبوکار»، اما طبق این بخشنامه این دو مساله هنوز هم حل نشدهاند و طبق گفته محمدرضا نصراللهی، در این بخشنامه استارتآپها و کسبوکارهای اینترنتی که برای بیمه شدن جزو هیچ تشکلی اعم از شرکت، موسسه، کارگاه و… نبودهاند، میتوانند با گرفتن تاییدیه از اتحادیه کسبوکارهای اینترنتی خود را بیمه کنند؛ یعنی کسانی که در قالب اپلیکیشن، سایت یا هر قالب دیگری کسبوکار اینترنتی دارند، میتوانند با گرفتن تاییدیه از اتحادیه کسبوکارهای اینترنتی لیست بیمه و کد بیمهای دریافت کنند.
مفاد بخشنامه جدید
براساس بخشنامه صادرشده از سوی سید تقی نوربخش، مشمولان این بخشنامه آن دسته از شاغلان کسبوکار فضای مجازی فاقد رابطه مزدبگیری هستند که دارای تاییدیه از اتحادیه کشوری صنف کسبوکار مجازی بوده و تحت پوشش مقررات حمایتی خاصی قرار نداشته باشند. سایر کارکنان که رابطه استخدامی و مزدبگیری با کارگاههای ذیربط دارند مشمول بند «الف» ماده ۴ قانون تامین اجتماعی بوده و کارفرمایان مطابق مواد ۲۸، ۳۶ و ۳۹ قانون تامین اجتماعی نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه آنان اقدام میکنند. مشمولان یادشده باید از سوی اتحادیه کشوری صنف کسبوکار مجازی یا نمایندگی آن در استانها به سازمان تامین اجتماعی معرفی شوند و سن متقاضی در تاریخ شروع بیمه (ثبت معرفینامه در واحدهای اجرایی سازمان) حداکثر ۵۰ سال تمام باشد. درصورتی که متقاضی دارای سابقه پرداخت حق بیمه قابل قبول نزد سازمان تامین اجتماعی باشد، معادل مدت سابقه پرداخت حق بیمه قبلی جهت ورود به دایره شمول به سقف سنی مجاز (۵۰ سال) وی اضافه و در صورت احراز شرایط، به عنوان مشمول پذیرفته میشود. نرخ حق بیمه معادل ۲۷ درصد مبنای پرداخت حق بیمه است و مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیانی که ۵ سال یا کمتر از ۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند به انتخاب متقاضی بین حداقل دستمزد مصوب شورایعالی کار و حداکثر دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه در زمان ثبت معرفینامه در واحد اجرایی مربوطه خواهد بود.
مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیانی که بیش از ۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند بین حداقل دستمزد مصوب شورایعالی کار تا حداکثر میانگین دستمزد آخرین ۳۶۰ روز قبل از ثبت معرفینامه در واحد اجرایی به انتخاب متقاضی خواهد بود. با توجه به اینکه این گروه از بیمهشدگان، فاقد رابطه مزدبگیری با اتحادیه کشوری صنف کسبوکار مجازی یا نمایندگیهای مربوط هستند، ازاینرو از شمول قانون بیمه بیکاری خارج بوده و بر این اساس حق بیمه مربوط (۳ درصد مبنای کسر حق بیمه) نیز وصول نخواهد شد.
کلیه حمایتهای مقرر در قانون تامین اجتماعی به استثنای بند «ج» (غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری) با رعایت مقررات مربوط و تغییرات بعدی به این گروه از متقاضیان ارائه خواهد شد.
شرایط برقراری و میزان تعهدات کوتاهمدت، مستمریهای بازنشستگی، بازماندگان، ازکارافتادگی کلی و همچنین استفاده از خدمات درمانی و بهداشتی با توجه به مفاد این بخشنامه و در چارچوب قانون تامین اجتماعی و تغییرات بعدی آن خواهد بود.
متقاضیانی که مشمول بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد یا ادامه بیمه به طور اختیاری هستند، در صورت عدم انقطاع در پرداخت حق بیمه میتوانند پس از پایان دوره پیشپرداخت بدون در نظر گرفتن شرایط سن و سابقه مقرر در بندهای «۱» و «۲» این بخشنامه با ارائه معرفینامه از مرجع معرفیکننده یا نمایندگیهای مربوطه و رعایت سایر شرایط مقرر، از جمله انجام معاینات پزشکی موضوع بند ۷ (در صورت عدم انجام معاینات پزشکی قبل از قرارداد) صرفا در مرحله تغییر نوع بیمه، بدون انجام معاینات مجدد پزشکی در زمره مشمولان قرار گیرند. بدیهی است در صورتی که این افراد پرداخت حق بیمه را بعد از شروع بیمه قطع کنند، ورود مجدد آنها منوط به رعایت مقررات مربوط مطابق سایر مشمولان خواهد بود.
این بیمهشدگان در صورت تمایل میتوانند در هر مرحله نسبت به قطع بیمهپردازی بیمههای توافقی و ادامه پرداخت حق بیمه حسب ضوابط مقرر در چارچوب بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد، ادامه بیمه به طور اختیاری و… اقدام کنند.