بلکه فقط هزینه ویزای زائران در قالب حواله ارزی با نرخ نیما پرداخت میشود و ارز سفر باید از بازار و همانند سایر مسافران تهیه شود. چندی پیش با توجه به افزایش چند برابری قیمت بلیت هواپیما شرکتهای هواپیمایی درخواست کرده بودند ارز تخصیصیافته به ایرلاینها با نرخ سامانه نیما باشد که البته دولت نیز با آن موافقت کرد، اما گزارشهای موجود نشان میدهد بانکها از اجرای این امر طفره میروند و البته تاخیر پتروشیمیها در عرضه ارز به سامانه نیما نیز این مقوله را به تاخیر میاندازد. افزایش نرخ دلار و حذف یارانههای ارزی برای زائران عتبات عالیات مسافران را با چالشهایی روبهرو کرده است، به طوری که هزینه سفر به کربلا برای زائری که سال پیش عازم میشد، چند برابر شده است. تامین ارز مسافران از بازار آزاد که در حال حاضر چیزی حدود ۱۳ هزار تومان است به کنار، افزایش ۸۰ تا صددرصدی قیمت بلیت هواپیما نیز از سوی دیگر مشکلآفرین شده است. اگر قرار باشد ارز زائران با نرخ ۷ هزار تومان تامین شود، با توجه به نرخ موجود در بازار اختلاف بالایی ایجاد شده و باید یارانه ارزی سنگینی پرداخت شود. این در حالی است که زائران اربعین حدود یک میلیون نفر تخمین زده میشوند که اگر برای هر کدام فقط ۲۰۰ دلار هم پرداخت شود، حدود ۲۰۰ میلیون دلار لازم است که با دلار ۷۰۰۰ تومانی حدود ۱۴۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد. با دلار حدود ۱۴ هزار تومانی بازار آزاد باید دولت تا ۱۴۰۰ میلیارد تومان دیگر یارانه ارزی پرداخت کند؛ آنهم در شرایطی که در حال حاضر تمامی مسافران باید ارز مورد نیاز خود را با نرخی همسطح بازار آزاد و از کانال صرافی یا بانک تامین کنند. فاصله قیمتی این ارز با بازار آزاد و همچنین بازار سیاهی که به دنبال آن ایجاد میشود، یکی دیگر از چالشهاست. با این حال ایجاد بازار سیاه خرید و فروش بلیت هواپیما در ایام نزدیک به اربعین و همچنین خرید و فروش ارز، چالش همیشگی زائران اربعین بوده است که باید دید چه راهکاری هم برای کاهش هزینه مسافران و هم برای تامین ارز آنها بدون واسطه دلالان، وجود خواهد داشت.
نرخ بلیت پروازهای اربعین ۴/۲ تا ۷/۲ میلیون
در همین راستا مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران قیمت بلیت پروازهای عتبات عالیات را در ایام اربعین اعلام کرد.فرزانه شرفبافی درباره نرخ بلیت پروازهای اربعین گفت: براساس همکاری بانک مرکزی و سازمان هواپیمایی کشوری، نرخگذاری بلیت هواپیما برای سفرهای اربعین انجام شده است. وی افزود: قیمت بلیت پروازهای نجف و بغداد در ایام اربعین از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تعیین شده است. شرفبافی تاکید کرد: این قیمتها در شرکتهای هواپیمایی، نهایی و مصوب شده است و اجرا خواهد شد.
رشد تقاضای کاذب برای بلیت هواپیما
آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه افزایش قیمت بلیت هواپیما، رغبت به سفرهای هوایی برای زائران را بهشدت کاهش میدهد، به «کسبوکار» میگوید: در ایامی مثل تعطیلات تابستان و مناسبتها و همچنین ایام محرم و اربعین تقاضا برای ارز بالا میرود که البته بخشی از آن نیز کاذب است. با توجه به فاصله قیمتی نرخ ارز فعلی برای زائران با نرخ ارز گذشته، تمایل به خرید بلیت هواپیما برای مسافران کاهش پیدا میکند و برعکس در نقطه مقابل تقاضای کاذب رونق میگیرد. بنابراین مشکلاتی منجر میشود بازار سیاه خرید و فروش بلیت اربعین رونق بگیرد که عمده منتفعان از آن نه ایرلاینها، بلکه دلالها هستند. وی با اشاره به ضرورت جایگزین شدن دلار با ریال که میتوان از طریق آن تقاضای واقعی برای خرید بلیتهای هواپیما را افزایش داد، ادامه میدهد: در این شرایط که هم تامین دلار و هم خرید بلیت هواپیما با قیمتهای چند برابری در بازار صورت میگیرد، بهتر است دلار از چرخه تامین ارز مورد نیاز برای مسافرت اربعین و سفرهای خارجی حذف شود. اگرچه این کار تقاضای کاذب از سوی عراقیها برای دلار در کشور را بالا میبرد، اما در سوی دیگر مانع از هدررفت منابع ارزی به واسطه مسافرتها میشود که رقم آن بسیار بالاست.