شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، در حالی که هنوز روش ارزشگذاری مشخص و قابل استنادی برای استارتآپها و عرضه آنها در بورس یا فرابورس وجود ندارد، تعدادی از استارتآپها مدعی هستند ارزش میلیارد دلاری دارند و میگویند سرمایهگذار خارجی قسمتی از سهامشان را با چنین ارقامی خریده است. آنها میخواهند با چنین ارزشهایی وارد بازار سرمایه شوند، اما عدهای معتقدند این ارزشگذاریها نادرست است و آنها سرمایه خارجی جذب نکردهاند.
البته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ایران در رابطه با این موضوع گفته است که مشکلی برای عرضه استارتآپهای بزرگ اینترنتی در بورس وجود ندارد. شاپور محمدی گفت: هیچ مشکلی برای عرضه شرکتهای بزرگ اینترنتی کشور، وجود ندارد و مشکلاتی که از سوی فعالان صنعت استارتآپی مبنی بر وجود مشکلاتی برای عرضه در بورس عنوان میشود، صحت ندارد و صرفا این شرکتها با ارزیابی ارزش میتوانند وارد بورس شوند. وی درباره فعالیتهای انجامشده تا به امروز در زمینه ارزشگذاری استارتآپها با کمک وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای شفافسازی و آمادگی برای عرضه در بورس و اوراق بهادار ایران، گفت: استارتآپها و شرکتهای فناور از سودآوری بالایی برخوردار هستند و با توجه به گسترش آنها سازمان بورس ایران در حال پیگیری تخصصی و جدی استارتآپها در فرابورس است؛ البته این شرکتها برای ورود به بخش بورس باید متعهد باشند و در عین حال ارزشگذاری آنها از سوی سازمان بورس به عنوان یک نهاد رسمی تایید شود که در این زمینه همکاریهای مشترکی با وزارت ارتباطات در حال انجام است و به زودی نتایج مناسبی حاصل خواهد شد.
در همین رابطه معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری نیز با اشاره به موفقیتها و رونق شرکتهای دانشبنیان، گفت: به زودی بسیاری از شرکتهای دانشبنیان وارد بورس میشوند. سورنا ستاری با اشاره به فعالیت ۳۷۰۰ شرکت دانشبنیان در کشور، اظهار کرد: سال گذشته شرکتهای دانشبنیان بیش از ۴۰۰ میلیون دلار صادرات داشتند. وی با اشاره به ثبت ۱۳۰ هزار میلیارد تومان تراکنش مالی در بانک مرکزی در سال گذشته تصریح کرد: بانکها امروز به این نتیجه رسیدند که دیگر نباید روی سیستم سنتی سرمایهگذاری کنند و باید در زمینههای بانکداری الکترونیکی سرمایهگذاری کنند. ستاری با بیان اینکه استارتآپهای زیادی در کشور وجود دارد، خاطرنشان کرد: کپی کردن ایده شخص دیگر، محکوم به شکست میشود. وی بیان کرد: در استان گلستان ظرفیتهای زیادی در حوزه گیاهان دارویی، گردشگری، کشاورزی، آیتی و غیره وجود دارد که بستر مناسبی برای استارتآپهاست.
معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری ناامید کردن کارآفرین را اشتباه دانست و تاکید کرد: پایین کشیدن کرکره کارآفرین، خیانت به کشور است. ستاری یادآور شد: پارک علم و فناوری یک محیط فیزیکی نیست؛ هر جای شهر را میتوان پارک علم و فناوری دانست. در ایجاد یک کسبوکار، داشتن محیط مناسب اهمیت بسیار زیادی دارد. وی با تاکید بر اینکه نباید با کسبوکارهای جدید جنگید، گفت: باید به جوانانمان اعتماد کنیم. امسال استارتآپهای خوبی را در حوزه بهداشت خواهیم داشت. معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری اظهار کرد: تا دو سه سال گذشته وقتی درباره شرکتهای دانشبنیان صحبت میکردیم، به ما میخندیدند، اما امروز این شرکتها به درآمدهای زیادی دست یافتهاند.
اما و اگرهای حضور استارتآپها در بازار سرمایه
صابر صیادی، کارشناس حوزه فناوری و استارتآپها
برای ورود استارتآپها به بورس مدتی است که صحبتهایی شده که فعلا در حد همان حرف باقی مانده است. اینکه استارتآپها بتوانند به بورس وارد شوند موضوع مهمی است که باید شرایط آن مهیا باشد. در حال حاضر این اعتقاد وجود دارد که این مدل کسبوکارها با اینکه موفقیتهای خوبی کسب کردهاند و درآمدزایی زیادی هم دارند، هنوز نتوانستهاند سرمایه خارجی جذب کنند و این ریسک بزرگی برای موفقیت آنها در ورود به بورس است. سرمایه خارجی میتواند تضمین موفقیت استارتآپ در ادامه راه باشد، اما کسبوکارهای نوین در ایران تا به امروز موفقیتی در جذب این مدل سرمایه کسب نکردهاند و همین مورد موجب تعلل در پذیرش آنها در بورس شده است. ارزشگذاری و شفافیت مالی موجب اعتباربخشی به استارتآپها میشود و جذب سرمایهگذاران بیشتری را همراه خواهد داشت، اما باید هرچه زودتر این موضوع به طور کامل شفاف و اعتبار و ارزش این کسبوکارها اعلام شود.
اما از طرف دیگر این استارتآپها برای گرداندن خود و رسیدن به موفقیتهای بینالمللی نیاز به سرمایه و منابع مالی دارند و بورس و فرابورس دو نهاد مطمئن برای ادامه راه آنها عنوان شدهاند. سرمایهگذاری مردم در استارتآپها از طریق بورس میتواند در توسعه آنها موثر واقع شود و خلأ منابع مالی را برای موفقترین استارتآپهای کشور جبران کند، اما در این بین باید این نکته را هم در نظر داشت که ورود به بورس درست است که سرمایهگذاران جدیدی را وارد حوزه کاری کسبوکارها خواهد کرد، اما از طرف دیگر باید در نظر داشت که این سرمایهگذاران افرادی هستند که خیلی با این شرکتها آشنایی ندارند و برای آنها زمان حرف اول را میزند. بنابراین ورود به بورس به معنای ورود سرمایهگذار جدید است؛ سرمایهگذارانی که صبر و تحمل زیادی ندارند و فشاری که از سوی آنها وارد میشود کمکم در قالب دردسرهای تازه خود را نشان میدهد.
این مدل از سرمایهگذاری مانند صندوقهای خطرپذیر و افراد آشنا به روند تکامل استارتآپها نبوده و سروکار گردانندگان این مدل از کسبوکارها با افرادی است که ارزش سهم برایشان در اولویت است و هر روز با نگاه کردن به تابلوهای بازار سرمایه میزان کاهش و افزایش سهم خود را ارزیابی میکنند. به طور کلی ورود به بورس و فرابورس برای این مدل از کسبوکارها میتواند موجب ایجاد اعتبار فراوان شود و اعتماد به آنها را در حوزه اقتصاد افزایش دهد که به دنبال این موضوع استفاده راحتتر از تسهیلات بانکی مطرح میشود که نقش بسیار مهم و کلیدی در ارتقای آنها خواهد داشت.