محمد جوادی قاضیانی
فیلترینگ بدون اخطار و اطلاعیه اتفاق تازهای نیست و همین یکی دو ماه قبل هم برای شرکتهای تبلیغات آنلاین مثل «اینتورک» و «ادنگاه» رخ داده بود و این امید وجود داشت که با خسارتی که چنین اتفاقهایی به بدنه کسبوکارهای آنلاین کشور میزنند و قولهایی که مسئولان در این رابطه داده بودند، دیگر این اتفاقات تکرار نشود.
براساس آمار سازمان جهانی گردشگری، ۱۰ درصد تولید ناخالص و ۱۰ درصد اشتغال در جهان به صنعت گردشگری اختصاص یافته و این صنعت چهارمین فعالیت اقتصادی دنیا به شمار میرود. گردشگری به لحاظ اقتصادی موجب کاهش بیکاری، افزایش درآمد و اشتغالزایی شده و در بسیاری از کشورهای پیشرفته این صنعت نیروی اصلی بهبود و رشد اقتصادی محسوب میشود. پس با توجه به اهمیت موضوع گردشگری در توسعه اقتصادی کشورها و جاذبههای گردشگری کشوری مثل ایران که در رده ۱۰ کشور برتر در بحث داراییها و جاذبههای گردشگری است، باید شبانهروز در تلاش باشیم در تعداد جذب توریست و گردشگر هم به اندازه جاذبهها و ظرفیتهایی که داریم، قوی عمل کنیم. مطمئنا این مهم نباید با دلایلی مثل ناچیز شدن ارزش پول ملی ما به دست بیاید و راه مطرح شدن در صنعت گردشگری و سپردن تعدادی از پایههای اقتصادی کشور به این صنعت، رفتن به سمت توسعه خدمات گردشگری است. البته در این راستا چند سالی است که اتفاقات مثبتی رخ داده و با ورود استارتآپها به این حوزه، اتفاقات خوبی در بخش حفظ گردشگران داخلی افتاده است و با توجه بیشتر به این حوزه و حمایت از استارتآپهای گردشگری بهویژه در حوزههای ارائه محتوا و فروش آنلاین بلیت و اقامتگاه و همینطور جدیتر شدن بحث ارزهای دیجیتال میتواند اتفاقات بهتری بیفتد و رتبه ایران را به پتانسیل و ظرفیتی که دارد، نزدیک کند. پس در این راستا و در راستای رسیدن به جایگاه مهم گردشگری در اقتصاد مقاومتی و توسعه اقتصادی کشور نباید جلوی فعالیت چنین استارتآپهایی که به رونق این صنعت در کشور کمک کردهاند، گرفته شود و به قول معروف، اگر کمکی هم به آنها نمیشود لااقل جلوی فعالیت آنها را نگیرند.
فیلترینگ و جلوگیری از فعالیت استارتآپهای این حوزه ناگهانی و بدون اطلاع قبلی بوده است. البته در هفته اخیر حاشیههای زیادی در این حوزه بهویژه فروش آنلاین بلیت وجود داشته است. حاشیههایی از حذف دسترسی چند شرکت فروش اینترنتی بلیت هواپیما از سمت شرکت های هواپیمایی و ادعای گرانفروشی برخی از سایتهای فروش اینترنتی بلیت و حالا هم فیلترینگ ناگهانی تعداد زیادی از سایتهای فروش آنلاین خدمات گردشگری. آنطور که از شواهد پیداست و طبق گفته مسئولان این حوزه، این اقدام هم مانند فیلترهای قبلی احتمالا برای تحمیل شرایط و موانع جدید به این کسبوکارهاست.
در همین رابطه «اسنپتریپ» که یکی از سایتهای فیلترشده است، بیانیهای را منتشر کرده و نسبت به فیلترینگ بیدلیل این سایت بهویژه در این روزهای پرتقاضا اعتراض کرده و از مسئولان ذیربط درخواست مطلع شدن از دلایل این فیلترینگ بدون اطلاع قبلی را کرده است.
همینطور رضا الفتنسب، سخنگوی اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی درباره تعداد استارتآپهای فیلترشده این حوزه به «کسبوکار» گفت: بنابر اطلاعاتی که به دست آوردهایم، نزدیک به ۱۸۰ وبسایت فروش آنلاین به صورت ناگهانی فیلتر شدهاند و هنوز هم منشأ درخواست این فیلترینگها مشخص نشده است.
الفتنسب درباره گمانهزنیها در رابطه با اینکه این اقدام، از سوی سازمان هواپیمایی کشور صورت گرفته است، گفت: هنوز مشخص نیست این اقدام از جانب این سازمان صورت گرفته باشد، اما در هر صورت این سازمان زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی است و با توجه به اظهاراتی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره فیلترینگ کسبوکارهای اینترنتی داشته است، همه درخواستهای فیلترینگی که از جانب بدنه دولت اقدام میشود در ابتدا باید پیش از ارسال به قوه قضائیه در کارگروهی ویژه بررسی شوند و جلوی فیلتر بیدلیل استارتآپها گرفته شود.
سخنگوی اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی در پاسخ به سوالی درباره نبودن نام «علیبابا» در بین اسامی سایتهای فیلترشده گفت: آنطور که ما متوجه شدیم «علیبابا» با توجه به مقیاس بزرگی که دارد، همه آن چیزی که سازمان هواپیمایی کشوری از آنها خواسته است را گرفته و احتمالا به همین دلیل فیلتر نشده است، ولی بیشتر سایتهایی که فیلتر شدهاند مجوز بند «الف» سازمان هواپیمایی کشوری را دارند و نباید بدون اطلاعیه یا اخطاری فیلتر میشدند، اما با توجه به اظهارات سال گذشته مدیر سازمان هواپیمایی کشوری مبنی بر اینکه سایتهای فروش آنلاین بلیت هواپیما علاوه بر مجوز این سازمان باید مجوز فروش هم داشته باشند احتمالا پای یکسری مجوزهای جدید در میان است. البته ما در همان زمان در این رابطه به سازمان هیات مقرراتزدایی این مساله را اعلام و از آنها درخواست کردیم برای حذف مجوزهای جدید پیگیری کنند.
الفتنسب ضمن ناجوانمردانه خواندن این اقدام بیان کرد: این اقدام نباید به این صورت و به شکل ناگهانی و همینطور در زمان اوج کار این سایتها و مسافرتهای مردم صورت میگرفت. به هرحال باید قبل از این اقدام این سایتها را فرا می خواندند و اگر خلافی از جانب آنها صورت میگرفت، هشدارهای لازم را به آنها میدادند و بعد دست به فیلترشان میزدند.کسی اگر متهم هم باشد به آن هم اخطار و هم فرصت دفاع از خود را میدهند اما در محیط کسبوکارهای آنلاین بدون اینکه اخطار و فرصتی به این کسب و کارها بدهند جلوی فعالیتهایشان را میگیرند. ما همیشه نگران کسب و کارهای سنتی برای ایجاد مانع بر سر راه کسب و کارهای مجازی بودیم اما در حال حاضر میبینیم که موانع را سنتیها ایجاد نمیکنند و دولت و حاکمیت است که مانع حرکت و توسعه کسبوکارهای اینترنتی میشود.
سخنگوی اتحادیه کسبوکارهای اینترنتی در پایان خاطرنشان کرد: طبق معمول دولتیها این اتفاق را بر عهده نگرفتهاند و دوستانی که این اتفاق برای آنها افتاده است برای پیگیری این موضوع به دادستانی مراجعه میکنند تا پیگیر این اتفاقات باشند.