ثمانه نادری
به طور کلی براساس آمارها از تورم تولیدکننده در فصل بهار امسال نسبت به فصل مشابه سال قبل ۲۵ درصد افزایش را نشان میدهد که این مساله جدا از هزینهبر شدن تولید و افزایش دغدغههای مالی تولیدکنندگان، افزایش بیش از پیش قیمت محصولات تولیدی را در پی خواهد داشت.
با این حساب وضعیت مصرفکنندگان که گفته میشود با افت ۳۰ درصدی قدرت خرید مواجه بودهاند، از این پس بدتر خواهد شد و این فارغ از بحران بیکاری در شرایط تورمی است که در پی آن بخش بزرگی از نیروی کار به دلیل فشار به واحدهای تولیدی و تعطیلی آنها، شغل خود را از دست میدهند.
طی چند ماه گذشته افزایش نرخ ارز مهمترین عامل بالا رفتن قیمت کالا و محصولات به شمار میرفت و حالا آثار آن در بالا رفتن هزینههای تولید به مراتب دیده میشود. از یک سو تولیدکننده تحت فشار هزینههایی است که تولید بیشتر را برای او خارج از صرفه اقتصادی میکند و از طرف دیگر بازاری است که با محدودیت واردات کالا و مواردی از این دست به دلیل تحریم روبهرو است؛ ازاینرو هم در تامین بازار ازسوی تولیدکنندگان تردید میشود و هم توان خریدار همین کالای موجود مورد تردید است. به گفته کارشناسان، اعطای معافیتهای مالیاتی و بیمهای به کارفرمایان لازم است وگرنه دولت در بخشهای دیگر ناگزیر از پرداخت هزینههای چند برابری بابت بیکاری نیروی کار، افت خرید مردم و ورشکستگی تولیدکنندگان است.
خلاصه نتایج بهدستآمده از شاخص بهای تولیدکننده در ایران براساس سال پایه ۱۰۰=۱۳۹۵ به شرح زیر است: شاخص بهای تولیدکننده در ایران در مرداد ماه ۱۳۹۷ به عدد ۱۴۴٫۲ رسید که نسبت به ماه قبل ۶٫۳ درصد افزایش داشته است. شاخص مذکور در مرداد ماه ۱۳۹۷ نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل ۳۳٫۸ درصد افزایش را نشان میدهد.
تورم تولیدکننده به طور میانگین ۸۰ درصد است
مهدی پورقاضی، عضو اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه تورم تولیدکننده در حال حاضر به طور میانگین نزدیک به ۷۰ و ۸۰ درصد است، میگوید: وضعیت تولیدکننده به مراتب بدتر از آن چیزی است که آمارهای فعلی اعلام میکنند. قیمت همهچیز نسبت به قبل دو برابر شده است و تامین مواد اولیه برای تولیدکننده با رقمهای نجومی صورت میگیرد. دلاری که سال گذشته نزدیک به ۳۴۰۰ تومان بوده حالا ۱۰ هزار تومان شده و تحتتاثیر آن همه بخشها دچار افزایش قیمت و به تبع افت فروش شده است.
کالای کماهمیتتر دیگر مشتری ندارد
وی با توضیح اینکه قدرت مصرفکننده به دلیل بالا رفتن قیمت تمامشده پایین آمده است، میافزاید: رکود عمیقی بر بازار حاکم است و به نظر میرسد گرایش مصرفکنندگان بیشتر به سمت تامین کالای ضروری باشد وگرنه کالای کماهمیتتر دیگر مشتری ندارد. حجم فروش بهشدت پایین آمده است و به دلیل بالا رفتن قیمت ارز، قیمت تولیدات داخلی چند برابر شده که البته از یک زاویه مثبت میتوان از آن برای صادرات بهره جست. به عبارتی در این شرایط تولید کالا برای صادرات رقابتی شده و از جنبههای مثبت تولید در این شرایط، رشد صادرات است. متاسفانه دولت به منطق اقتصاد تن نمیدهد و حاضر به حرفشنوی از اقتصاددانان نیست. با این وضعیت دلار ۲۰ هزار تومانی چیز دور از تصوری نیست و به نظر میرسد با کاهش تعداد تولیدکنندهها و تعطیلی واحدهای تولیدی بخش عظیمی از نیروی کار که جوان و تحصیلکرده هستند به خارج از کشور و حتی کشورهای همسایه مهاجرت کنند، این امر در حال حاضر در رابطه با برخی از تولیدکنندگان و سرمایهگذاران اتفاق افتاده است. به عبارتی در این شرایط مهاجرت نیروی کار و تولیدکنندگان نیز اجباری میشود.به نظر میرسد وضعیت خیلی از واحدهای تولیدی ظرف چند ماه آینده بدتر شود و تورم بالاتر برود.