سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
همان‌طور که رشد اقتصادی به طور مستقیم با صادرات ارتباط دارد؛ پس می‌توانیم نتیجه‌گیری کنیم که با رشد صادرات می‌توانیم دو مساله بسیار مهم کشور را پاسخگو باشیم. دو مساله مهم که سال‌هاست کشور ما با آن دست و پنجه نرم می‌کند. دو مساله یا بهتر است بگوییم مشکل اصلی کشور ما ثبات اقتصادی و بحث توزیع درآمد و ثروت است که روز به روز شاهد دور شدن از آنها هستیم. برای صادرات و رشد اقتصادی ما نیاز به اعتماد به بخش خصوصی، توجه بیشتر به محصولات و خدمات دانش‌بنیان داریم. بخش دانش‌بنیان از پتانسیل بالایی برای افزایش صادرات کشور برخوردار است، به طوری که هم سرمایه انسانی کارآمد و متخصص و هم انگیزه و علاقه را در خود دارد، اما نکته‌ای که درباره صادرات وجود دارد، این است که نیاز به زیرساخت‌ها و باز بودن بستر‌هایی دارد که با توجه به شرایط تحریم‌ها کار برای شرکت‌های دانش‌بنیان سخت شده است، اما با توجه به لزوم اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان باید قبل از صادرات به ثبات داخلی رسیده باشند، این شرکت‌ها می‌توانند در این دوران به ترسیم چشم‌انداز‌های حدودی و تلاش برای ثبات داخلی ارتباطات‌شان هم با خارج کشور آغار کنند و در زمان مناسب و پس از رسیدن به ثبات داخلی و متعادل‌تر شدن شرایط بحث صادرات را نیز داشته باشند.
صادرات ۴۵۰ میلیون دلاری محصولات دانش‌بنیان به ۶۰ کشور
در همین رابطه و درباره صادرات محصولات دانش‌بنیان، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری از صادرات محصولات دانش‌بنیان به ۶۰ کشور جهان خبر داد و بیان کرد که صادرات محصولات دانش‌بنیان استانداردهای خاصی نیاز دارد و تجربه جدیدی برای ایران است، ولی با ورود موفق به این حوزه توانستیم صادرات این حوزه را گسترش دهیم. خلاصه عملکردی که ما در چند سال اخیر داشتیم، تشکیل ۳۸۰۰ شرکت با ۶۰ هزار میلیارد فروش و ۴۵۰ میلیون دلار صادرات است. سورنا ستاری معتقد است که نسل جدیدی از کارآفرینان وارد بازار شده‌اند و شرکت‌هایی وجود دارند که ارزش آنها بالاتر از هزار میلیارد است و تا ۳-۴ سال آینده بزرگ‌ترین شرکت‌های ایران، بالاتر از فولاد و خودروسازی و… خواهند شد. او همچنین تاکید دارد که عامل رشد محصولات دانش‌بنیان، پول نیست، بلکه محیط و اکوسیستم است. به گفته او، داشتن اقتصاد نفتی باعث شده تا تصور کنیم با پول می‌شود دانش خرید و صنعت ساخت، در حالی که چنین نیست و ایده، فکر و نیروی انسانی پایه اقتصاد دانش‌بنیان است و می‌تواند آن را به قدرت بین‌المللی تبدیل کند. رشد اقتصادی از پول کارآفرین و محیط کسب‌وکار مناسب به‌بار می‌آید نه از پول نفت؛ فقط پژوهش‌های مرز دانش باید با پول دولت باشد، ولی بقیه پژوهش‌ها باید توسط کارآفرینان باشد تا ثمربخش باشند و باید بخش خصوصی‌ای داشته باشیم تا روی این محصولات و خدمات دانش‌بنیان هزینه کنند و دولت هم باید تامین‌کننده زیرساخت‌های فعالیت دانش‌بنیانی‌ها باشد. بازار ما شرق آسیا و چین است و زمانی حتی فکرش را نمی‌کردیم شرکت‌های نوپای ما بتوانند صادرات کنند. زمانی می‌گفتیم که رتبه‌های برتر علمی نانو را در دنیا داریم، اما وقتی محصولات نانو تولید کردیم توانستیم تاکنون ۱۲۰۰ میلیارد دلار در نانو تجهیزات و مواد دانش‌بنیان بفروشیم. ستاری همچنین اعتقاد دارد با وجود لطمات و ضربات سنگین دلار به کشور، این مساله فرصتی هم برای صادرات ایجاد کرده است.
کمک استارت‌آپ‌ها به توسعه صادرات کشور
استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در این شرایط تحریمی به اشکال مختلف در توسعه صادرات نقش ایفا کرده و علاوه بر توسعه خودشان به توسعه کشور هم کمک کنند.
۱٫ کمک به کاهش واردات: نخستین کمکی که شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها در این شرایط می‌توانند در جهت بهبود نرخ صادرات و کمک به اقتصاد کشور داشته باشند تلاش برای کاهش واردات است. این شرکت‌ها با دانشی که دارند، می‌توانند بسیاری از محصولات را که به کشور وارد می‌شود، تولید کنند و با توجه به قیمت دلار با قیمت بهتری در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهند، اما بحث ما صادرات است و چه ارتباطی به واردات دارد؟ با دو نکته می‌توان پاسخ این سوال را داد؛ نکته اول اینکه با کاهش آمار واردات، خود به خود نسبت بین صادرات و واردات بهبود پیدا می‌کند و این به نفع توسعه کشور است. نکته دوم اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند از این فرصت تحریمی استفاده و زیرساخت‌های لازم را برای صادرات فراهم کنند و به محض بهتر شدن شرایط توانایی پیشی گرفتن از رقبا و صادرات را داشته باشند.
۲٫ کمک استارت‌آپ‌ها به برندسازی و یکپارچگی محصولات داخلی برای صادرات: بسیاری از استارت‌آپ‌ها با توانایی و تخصصی که دارند، توانایی برندسازی و یکپارچگی بسیاری از فعالیت‌ها را دارند و به علت داشتن همین ویژگی، آنها می‌توانند به ورود به بخش‌هایی مثل زعفران، زیره، فرش و… به صادرات و حفظ این سرمایه‌ها کمک کنند.
۳٫ صادرات تخصص و تجربه‌های استارت‌آپی: استارت‌آپ‌های بزرگی مثل «اسنپ»، «دیجی‌کالا» و… می‌توانند پلتفرم‌ها و تخصص خود را به کشور‌های کمترتوسعه‌یافته صادر کنند، اما چرا کشور‌های کمترتوسعه‌یافته؟ این نوع استارت‌آپ‌ها عمدتا کپی نمونه‌ها موفق خارجی هستند و وارد شده‌اند و کشور‌های منشأ این ایده‌ها در این زمینه بسیار پیشرفته‌تر از فضای فناوری ما هستند و صادرات این نوع پلتفرم‌ها به آن کشور‌ها منتفی است.
۴٫ صادرات تکنولوژی‌های جدید: اینترنت اشیا، انرژی، ورزش و… حوزه‌هایی هستند که سرمایه‌گذاری فناورانه در آنها به تازگی آغاز شده است و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی می‌توانند با ورود به‌موقع در این حوزه‌ها خودشان را همگام با کشور‌های دیگر بالا بیاورند و به کشور‌های دیگر صادرات داشته باشند. در حال حاضر در حوزه‌های اینترنت اشیا، نانو و… صادرات خوبی را داریم.
