شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، به طور کلی استارتآپها جوانترین عضو بدنه کسبوکار در اقتصاد ایران هستند؛ شرکتهایی که برای ماندگار شدن گویی باید از هفت خوان سخت و طاقتفرسا عبور کنند و در این راه، برای موفقیت و ماندگار شدن چارهای جز تشکیل تیمی منسجم و پاسخ به ابتداییترین سوال پیش روی خود؛ یعنی پاسخ به نیاز مشتری و بازارسازی برای فعالیت جدیدشان ندارند.
هرچند خیلی مانده تا تهران به پای شهرهای پرچمدار استارتآپها برسد، اما شکی نیست که قدمهای مثبتی در این مسیر برداشته شده و اگر به منافع کارآفرینی به خوبی پی ببریم میتوانیم به پیشرفتهای بلندمدت امیدوار باشیم. در حال حاضر ضریب اعتماد در فضای کسبوکار کشور بالا رفته و ادامه ثبات موجود میتواند زمینه مناسبی برای ادامه و افزایش موفقیتها در حوزه استارتآپ باشد.
ما برای اینکه از اقتصاد نفتمحور خارج شده و به رشد پایدار برسیم، به متنوعسازی اقتصادی، تقویت بخش خصوصی، ایجاد منابع مالی مستقل و پایدار، کاهش کسری بودجه و اشتغال جوانان نیاز داریم. فراهم شدن اکوسیستم مناسب استارتآپ، ما را در مسیر رسیدن به همه این اهداف قرار خواهد داد.
نقشههای کاری و استعدادهای خلاق لازمه ایجاد یک اکوسیستم موفق استارتآپی است، ولی این فاکتورها به تنهایی کافی نیست. مساله تامین منابع مالی اولیه برای استارتآپها هم نکته مهم و چالشبرانگیزی است. وقتی استارتآپها به موفقیتهای اولیه دست مییابند، جذب سرمایه برایشان راحتتر میشود، ولی چالش اصلی یک مرحله قبل از موفقیتهای اولیه است و به همین علت فضای حمایت از کارآفرینان تازهکار و حضور شتابدهندهها بسیار مهم است.
سرمایهگذاران در خاورمیانه به سودهای کلانی که از سرمایهگذاری در املاک میبرند، عادت کردهاند و شکستن این زنجیره دشوار است. البته حمایتها لزوما مالی نیست و میتواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم باشد. مثلا فراهم بودن زیرساختهای فناوری ارتباطات و اینترنت سریع و آزاد از پیشنیازهای ضروری است که با کمک دولت قابل دستیابی است. برقراری نظام حقوقی و مقرراتی لازم که به جای مانعتراشی باعث تسهیل کار استارتآپها شود هم مسئولیتی است که بر عهده قوای سهگانه است.
چرا باید استارتآپ ها کاملا ملی و بومی اداره شوند؟
مهدی نایبی، کارشناس استارتآپ و مدیرعامل «الوپیک»
تا چند سال گذشته موضوع استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان برای همه نامفهوم بود و کمتر کسی را میتوانستیم پیدا کنیم که با این واژهها آشنایی داشته باشد. این در حالیست که در همین مدت کشورهای دیگر با استفاده از این کسبوکارها اقتصاد خود را ارتقا داده و به فکر راهاندازی استارتآپهای بیشتر برای رفع مشکلات پیش روی اقتصادشان بودند. به هر ترتیب مدتی است که این مدل کسبوکار در ایران نیز رونق گرفته و ایدههای خلاقانه و بکری ارائه میشود که با حمایت درست و استاندارد از آنها میتوان مشکلاتی را که بر سر راه اقتصاد قرار گرفتهاند تا حد زیادی مرتفع کرد.
متاسفانه مشکلات بسیاری وجود دارد که مانع از ارتقا و پیشرفت استارتآپها در کشور شده است. درباره این مسائل بسیار صحبت شده که مهمترین آن مراحل اخذ مجوز است که امیدواریم برای آن چارهای اندیشیده شود تا هفت خوان اخذ مجوز، ایدههای ناب را از ادامه منصرف نکند یا موجب مهاجرت آنها به کشورهای دیگر نشود. موضوع مهمی که در رابطه با استارتآپها و شکلگیری آنها وجود دارد موضوع اکوسیستم بومی است که باید بیشتر به آن توجه داشت. اکوسیستم بومی از آن جهت اهمیت بسیاری دارد که مرتبط با کنترل اطلاعات کاربران است. حفاظت از این ابراطلاعات مستقیما در اقتدار و حفظ امنیت ملی کشور تاثیرگذار است. بنابراین نگه داشتن دانش و اطلاعات بومی کشور و حفظ تجربه و اکثریت سرمایه در داخل موضوعی است که اگر نسبت به آن بیاعتنا باشیم در آینده مشکلات بسیاری برای کشور به بار خواهد آورد. به طور کلی نگهداری از اطلاعات بهویژه اطلاعات استارتآپها موضوعی قابل تاکید است و ضرورت دارد بیشتر به آن پرداخته شود. اگر در رابطه با استارتآپها و اکوسیستم بومی آنها کمکاری کنیم همانند دیگر حوزهها که میتوانستیم خودمان پیشرو باشیم میدان رقابت را میبازیم و بازی را به رقبای خارجی واگذار خواهیم کرد. در کشور پتانسیلهای بسیاری در تمام حوزهها وجود دارد که میتواند میزبانی اطلاعات را در اختیار داشته باشد.
اهمیت اکوسیستم بومی برای استارتآپها را از بعد دیگری نیز میتوان بررسی کرد. این سوال را مطرح میکنیم که چرا باید چنین شرکتهایی کاملا ملی و بومی اداره شوند؟ زمانی که یک شرکت نیمهخارجی یا غیربومی وارد کشور میشود در سطوح بالای مدیریتی خود از نیروی کار غیرایرانی استفاده میکند. این موضوع باعث میشود انتقال تجربه مدیریتی و تربیت کادر و نیروی فنی باتجربه صورت نگیرد و عملا توسعه تواناییهای انسانی نیروی کار بومی با اختلال روبهرو شود. از سوی دیگر در چنین شرایطی امنیت و محافظت از اطلاعات کاربران با مشکل مواجه میشود و در صورت رخ دادن حادثه یا لو رفتن اطلاعات مشخص نیست ارگان و نهاد پاسخگوی نهایی چه کسی خواهد بود. این شرکتها همچنین خود را ملزم به رعایت قوانین و شرایط و اصول ایران نمیدانند و به راحتی دست به اقدامات غیرقانونی نظیر دامپینگ یا انحصارگرایی میزنند.
تمام این موارد به روشنی نشان میدهد اکنون زمان تشکیل اکوسیستم بومی استارتآپها در ایران فرا رسیده و بهتر است هرچه زودتر برای حل معضلات و مشکلاتی که برای شرکتهای بومی نوپا دستوپاگیر است، بکوشیم.