محمد جوادی قاضیانی
به گزارش کسب و کار نیوز، این موضوع وقتی جدیتر شد که مردم موفقیتهای استارتآپهایی مثل «اسنپ»، «دیجیکالا»، «تپسی» و… را دیدند و کارآفرینان و جوانان تشویق به ایجاد چنین استارتآپهایی شدند و سرمایهگذاران هم به دنبال سرمایهگذاری در استارتآپهایی با آینده مشابه هستند؛ یعنی میتوان اینطور استنباط کرد که سرمایهگذاران ترس سالهای گذشته را برای سرمایهگذاری در استارتآپها ندارند و کسانی که ایده دارند با سختیهای کمتر نسبت به گذشته میتوانند به روشهای مختلف سرمایه مورد نظرشان را جذب کنند. شیوههای مختلفی برای جذب سرمایه در استارتآپها وجود دارد. استفاده از سرمایهها و منابع شخصی، شتابدهندهها، VCها، شراکت و… روشهای تامین مالی در حوزه استارتآپها هستند، اما با این وجود هنوز هم یکی از محبوبترین و مورد اعتمادترین روشها برای این کار همان روش اول؛ یعنی استفاده از سرمایهها و منابع شخصی است. وقتی صحبت از تامین مالی با استفاده از سرمایهها و منابع شخصی میشود ذهن اکثر ما به سمت پسانداز و پولهای ذخیرهشده موسسان استارتآپها میرود، اما پسانداز شخصی یکی از زیرمجموعههای تامین مالی با استفاده از سرمایه و منابع شخصی است و این روش میتواند زیرمجموعههای دیگری هم داشته باشد.
زیرمجموعههای تامین مالی استارتآپها به روش استفاده از منابع و سرمایههای شخصی
۱٫ استفاده از پسانداز شخصی: یکی از روشهای سنتی و مورداعتماد برای تامین مالی و کارآفرینی استفاده از پسانداز شخصی صاحبان کسبوکارهاست. آنها این سرمایه را قبل از تاسیس کسبوکارشان و با فعالیتهایی که داشتهاند یا از طریق خانواده به دست آوردهاند و عموما در مرحله شروع کسبوکارشان مورد استفاده قرار میدهند. در ایران استارتآپی مثل «تحلیل ارتباط برنا» به این شیوه عمل کرده و توانسته است به موفقیت برسد.
۲٫ استفاده از درآمد استارتآپ: برخی از صاحبان استارتآپها اعتقاد دارند که سرمایه توسعه استارتآپشان را باید خودشان به دست بیاورند و در کسبوکارشان برای فعالیتهای مختلف مثل بازاریابی، توسعه و… هزینه کنند؛ یعنی استارتآپتان باید از ابتدا درآمدزا شده باشد و درآمد حاصل از آن را مرحله به مرحله خرج فعالیتهای توسعهای خودتان کنید. در ایران استارتآپی مثل «استاد سلام» به این شیوه تامین مالی شده و توسعه پیدا کرده است.
۳٫ پول درآوردن از فعالیتهای حاشیهای: شما وقتی یک استارتآپ خاص را راهاندازی میکنید، احتمالا در یک یا چند حوزه متخصص هستید و توانایی انجام کار را دارید. به عنوان مثال شما متخصص برنامهنویسی هستید و یک استارتآپ در این حوزه راهاندازی میکنید و لازم نیست تمام وقت و انرژیتان را در ابتدای فعالیت صرف آن کنید. در چنین زمانی با تخصصی که شما دارید میتوانید علاوه بر هدایت استارتآپ خودتان به کسبوکارهای دیگر هم که نیاز به تخصص شما دارند سرویس ارائه کرده و کسب درآمد کنید و از آن درآمد برای توسعه استارتآپتان استفاده کنید. استارتآپ «پونز» به این روش تامین مالی شده است.
۴٫ استفاده از سرمایههای غیرمادی: شما قبل از ورود به حوزه کسبوکار مطمئنا شناخت نسبتا خوبی را از این حوزه به دست آوردهاید؛ شناختی که دستاورد آن علاوه بر یادگیری، ارتباطاتی هم به شما اضافه کرده است. ارتباطاتی مثل دانشگاه، رسانه، موسسان استارتآپهای دیگر، جمعهای کتابخوانی و هر ارتباط دیگری که اگر هوشمندانه عمل کنید میتوانید از آنها استفاده کنید و سرمایه موردنیازتان برای تبلیغات و بازاریابی را کاهش دهید. استارتآپی مثل «رایچت» تبلیغات و بازاریابیاش را به کمک همین سرمایههای غیرمادی انجام داده و توانسته است بیش از ۳۰۰۰ مشتری داشته باشد و هزینه خاصی بابت تبلیغات نپردازد.
۵٫ پیشفروش محصولات و خدمات: شما میتوانید بخشی از کالا و خدماتتان را پیشفروش و نیازهای سرمایهای خودتان را تامین کنید. البته باید مراقب باشید که سر موعد مقرر به تعهداتتان عمل کنید.
۶٫ تهاتر: استارتآپها بهویژه کسبوکارهای B2B میتوانند با تهاتر محصولات، خدمات و حتی تخصصشان بخشی از نیازهای خودشان را برطرف کنند و جذب سرمایه داشته باشند. البته علاوه بر تهاتر باید دقت داشته باشید که میتوانید با تعریف منافع مشترک با دیگر کسبوکارها بسیاری از هزینههای خودتان و نیاز به جذب سرمایه را کاهش دهید.
مزیت استفاده از این روش تامین مالی
خوبی این روش تامین مالی در این است که شما مقروض نمیشوید و تعهد مالی نخواهید داشت؛ یعنی به دلیل ذات استارتآپها و عدم قطعیت آنها بهتر است مقروض نشوید و روی منابع خودتان تکیه کنید. مقروض شدن و تعهد مالی داشتن ممکن است شما را از مسیری که برای رشد استارتآپ باید طی کنید، دور کند. ضمنا با این روش شما اختیار کافی برای تغییر مسیرها و تصمیمگیری در شرایط بحرانی را خواهید داشت و به راحتی میتوانید مسیر و برنامههایتان را تغییر دهید.
خطرات استفاده از این روش
در برههای از مرحله رشد استارتآپها، برای اینکه توسعه پیدا کرده و بتوانند با رقبای موجود رقابت کنید، نیازمند سرمایه زیادی هستند. عموما امکان فراهم شدن سرمایههای بزرگ از روش عنوانشده وجود ندارد؛ یعنی دیگر سرمایهها و پساندازهای شخصی جواب نمیدهد و استارتآپها ملزم به جذب سرمایه میلیاردی برای توسعه و تبدیل شدن به کسبوکار هستند. به همین دلیل کسانی که از این روش برای تامین مالی استفاده میکنند باید دقت داشته باشند که این نمیتواند در بلندمدت جواب بدهد و برای توسعه و رقابت نیازمند جذب سرمایههای بزرگتر هستند. البته زمان جذب سرمایههای بزرگ وقتی است که کسبوکار شما به ثبات رسیده و چشمانداز آن مشخص است.