ثمانه نادری
پنجم شهریور ماه روز داروسازی نامگذاری شده است. با توجه به این مناسبت، تحلیل مشکلات این صنعت و چگونگی حل آن ضروری مینماید. به اعتقاد فعالان این حوزه، نبود سرمایه کافی در واحدهای تولید دارو برای تامین تجهیزات لازم خیلی از آنها را به تعطیلی کشانده و از آنجایی که بیش از ۹۰ درصد بازار داخلی وابسته به تولید این واحدهاست، بحران تولید دارو نه تنها دامن تولیدکننده، بلکه مردم و به طور کلی اقتصاد کشور را خواهد گرفت. از آنجایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی تنها واردات مواد اولیه این صنعت را آسان میکند، این تولیدکنندگان کماکان در بستهبندی و سایر اقدامات جانبی تولید متحمل هزینههای زیادی میشوند که یارانه ارزی تنها بخشی از آن را پوشش میدهد. به اعتقاد کارشناسان، در صورتی که دولت مطالبات داروسازان را پرداخت نکند بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل شده و بازار سیاه دارو رونق میگیرد. حمید خویی، رئیس انجمن داروسازان تهران میگوید عدم پرداخت مطالبات، نبود نقدینگی، دعوای وزارت بهداشت با بیمهها و مشکلات ارزی شرایط سختی را در این صنعت ایجاد کرده است که به گفته محمود نجفیعرب عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، دود این بحران به چشم بیماران و مردم خواهد رفت. این فعال صنعت دارو ایران تاکید میکند مشکل اصلی ما تحریمها نیست و هنوز تحریمها اثر جدی بر صنعت داروسازی کشور نگذاشتهاند، بلکه مشکل اصلی در داخل کشور بوده که اقتصاد سلامت را دچار چالش کرده است.
به اعتقاد نجفیعرب، تغییر مداوم گروههای کالایی مشمول ارز دولتی و دیگر مسائل ارزی که فعالان صنعت داروسازی از ابتدای سال با آن مواجه هستند، مشکلات این صنعت را بغرنجتر کرده است.
بحران جدی صنعت دارو در پیش است
نجفیعرب تاکید کرد: در تولید ماده اولیه و داروی نهایی بیش از ۲۰ جزء دخیل است، اما برخی از اقلام مورد نیاز تولید در گروههای کالایی متفاوتی برای دریافت ارز تعریفشدهاند که در این شرایط تولیدکننده باید برای تامین ارز به سامانه نیما مراجعه کند. این کار هم زمانبر است و هم عرضه در این سامانه پاسخگوی تقاضا نیست.
او افزود: وزارت بهداشت در حالی میگوید قیمت دارو تا پایان سال ثابت خواهد ماند که هزینههای جاری و قیمت تمامشده دارو برای تولیدکنندگان بهشدت بالا رفته است و این اصلا اجرایی نیست. اگر همه اجزای موردنیاز صنعت داروسازی در گروه کالایی یک برای دریافت ارز دولتی قرار میگرفت، این حرف منطقی بود. رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران تاکید کرد: به اعتقاد من بحران جدی در صنعت دارو در پیش است. این هشدار را از مسیرهای مختلف به گوش مسئولان رساندهایم، حتی آخرین بار حدود ۲۰۰ نفر از نخبگان و فعالان صنعت به رئیسجمهوری نامه نوشتند، اما متاسفانه گوش شنوایی برای حل این بحران وجود ندارد.
بیتوجهی به پرداخت مطالبات داروسازان
ناصر ریاحی، نایبرئیس اول کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران
یکی از مشکلات مهم در صنعت دارو بیتوجهی به پرداخت مطالبات معوق داروسازان است، در صورتی که اگر این مطالبات بهموقع پرداخت شود، بخش بزرگی از مشکلات صنعت دارو مرتفع خواهد شد. به عنوان مثال ما دارو را در تاریخهای ۳ ماهه و ۶ ماهه به مرکز درمانی تحویل میدهیم و میگوییم مثلا ۳ هزار میلیارد طلبکاریم، در حالی که این مبلغ هنوز سررسید نشده و وقتی سررسید شود به مراتب بیشتر است.
بنابراین یکی از مهمترین مطالبات ما پرداخت بهموقع همین طلبها و قیمتگذاری براساس ضوابطی است که ۶ ماه پیش ذکر شده است. در حال حاضر سرانه دارو بالای ۲۰ هزار میلیارد است که به دلیل عدم پرداخت بدهیها، تولیدکنندگان دارو را وارد یک دور باطل کرده است. از یک طرف برای تخصیص ارز این پرداختها لازم است و از سویی فرایند تخصیص نیز پیچیده است و بر مشکلات داروسازان میافزاید. بنابراین در صورتی که این شرایط ادامهدار باشد کارخانههای پرهزینه در صنعت دارو از دور خارج میشوند و بهتبع بازار سیاهی در این صنعت شکل خواهد گرفت که به کمبود دارو و نایاب شدن آن منتهی میشود.