سرمقاله
موضوع تحریم ایران را دو سال پیش رئیسجمهوری آمریکا در دوران انتخابات مطرح کرد و چندین بار نیز از لغو برجام سخن گفت و بر آن تاکید کرد و طبعا خروج آمریکا از برجام موضوع جدیدی برای مسئولان نبود و از طرفی قبل از برجام نیز کشورمان تحت تحریمهای به مراتب شدیدتر از تحریمهای فعلی بود. دو تجربه میتوانست مسئولان و برنامهریزان را وادار کند سناریوهای مختلف را برای این موضوع طراحی کنند که نه تنها این موضوع انجام نپذیرفت؛ حتی اثرات خروج آمریکا از برجام نیز تبیین نشد و تقریبا هیچ کاری انجام نشد یا خروجی مشخصی نداشت، در این خصوص دیگر نمیتوان گفت که غافلگیر شدیم یا تجربه قبلی نداشتیم و مجبور شدیم با روش آزمون و خطا با موضوع برخورد کنیم. پس از اعلام خروج آمریکا از برجام و افزایش نرخ ارز باز هم مسئولان برنامه مقابله با این موضوع را طراحی نکردند و به روش آزمون و خطا، بخشنامه و دستورالعمل صادر کردند و کماکان نیز صادر میکنند که خود دلیل مضاعف بر بههم ریختگی بازار میشود. به طور نمونه ظرف دو هفته گذشته چندین مصوبه هیاتوزیران و دستورالعمل بانک مرکزی ابلاغ شد و این مصوبات هنوز به دست دستگاههای ذیربط نرسیده، دستورالعمل جدید دیگری اعلام میشود و عمر مصوبات دولت به دو هفته برای موضوع حساس و پیچیده حوزه ارز رسیده است و این موضوع کماکان ادامه دارد، به طور مثال مصوبه هیاتوزیران درباره ساماندهی و مدیریت بازار در تاریخ ۱۶/۰۵/۱۳۹۷ ابلاغ شد که مصوبه ۲۲/۰۱/۱۳۹۷ هیاتوزیران را کان لم یکن کرد و سپس در تاریخ ۲۴/۰۵/۱۳۹۷ هیات وزیران تصویبنامه مذکور را پس از گذشت فقط ۸ روز از تاریخ صدور تغییر داد، فارغ از اینکه آیا این مصوبات قبلی درست یا غلط بوده یا مصوبه فعلی درست است. سردرگمی در تصمیمات کاملا از تاریخ مصوبات مشهود است. در این خصوص دستورالعملهای متعدد بانک مرکزی نیز صادر شد، به گونهای که هنوز دستورالعمل به شعب بانکهای تجاری نرسیده، دستورالعمل بعدی صادر میشود. قطعا اثرات این نوع سردرگمی و مصوبات متناقض و کان لم یکن کردن مصوبات قبلی، موجب عدم برنامهریزی و سردرگمی فعالان اقتصادی و صاحبان صنایع خواهد شد. فعالان اقتصادی نمیدانند این مصوبه ابلاغی تا ۱۰ روز دیگر پایدار خواهد بود یا با مصوبه جدید دیگری لغو و کان لم یکن میشود، بنابراین مهمترین موضوع فعلی اقتصادی کشور که موضوع ارز است قابلیت برنامهریزی نخواهد داشت و عملا به خودتحریمی بیشتر و دامن زدن به اثرات تحریم میانجامد. پیشنهاد میشود هیاتوزیران قبل از صدور مصوبات جوانب امر را بررسی کرده و از آزمون و خطا که لطمه های زیادی به اقتصاد کشور وارد میکند، اجتناب کند و پس از صدور مصوبه بر اجرای آن همت گمارده و فعالان و صاحبان صنایع را از سردرگمی خارج کرده و قابلیت برنامهریزی و تطبیق با شرایط و فعالیت را مهیا کند. بیثباتی و مطمئن نبودن از تصمیمات دولتمردان اثرات به مراتب مخربتری از تحریمهای ناشی از خروج آمریکا از برجام به جای خواهد گذاشت و توان اندک بخش خصوصی را از بین میبرد.