شایلی قرایی
صفر تا صد تولید آهن و فولاد در ایران انجام میشود و عرضهکنندگان این صنعت بر این باور بودند که ارز و دلار نمیتواند پای دلالان و سودجویان را به این بازار باز کند، اما احتکار و گرانفروشی برخلاف انتظارات این بازار را نیز تسخیر کرده و دلالان صاحبان اصلی آن شدهاند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، در این رابطه محمود اسلامیان، مدیرعامل سابق فولاد مبارکه و ذوبآهن و عضو هیاتمدیره شرکت فولاد مبارکه اظهار کرد: فولاد کشور طی چند سال گذشته رشد بالایی را تجربه کرده است. وی افزود: خوشبختانه امسال به تولید ۲۵ میلیون تنی در فولاد خواهیم رسید و واردات کم شده است، تا جایی که در چهار ماه ابتدایی سال ۹۷ تنها ۳۰۰ هزار تن واردات فولاد داشتهایم و این در حالیست که در گذشته حدود ۱۲ میلیون تن فولاد به کشور وارد میشد. اسلامیان دلیل اصلی رشد صنایع فولادسازی در کشور را فعالیت و ورود بخش خصوصی به این حوزه دانست و گفت: با وجود شرایط تحریم هیچگونه نگرانی از جانب تولید فولاد در کشور وجود ندارد. عضو هیاتمدیره شرکت فولاد مبارکه افزود: به علت سیاستهای اخیر تلاطماتی در بازار فولاد به وجود آمد، اما این تلاطمات موقتی بوده و صنعت فولاد با قدرت به پیش میرود.
اسلامیان تاکید کرد: در تامین فولاد برای بازار داخلی مشکلی نداریم و در صورتی که اجازه دهند قیمتها در بورس تعیین شود و تعیین قیمت به صورت دستوری نباشد، دست واسطهها کوتاه شده و رانتهای ایجادشده از بین خواهد رفت. وی یادآور شد: در سال حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان با سیستم دستوری ایجاد رانت کردهایم و عده زیادی به دنبال آن هستند که فولاد را با قیمت کم خریده و با قیمت بالاتر بفروشند.
اسلامیان تاکید کرد: ورود واسطهها در سیستم قیمتگذاری دستوری موجب میشود فولاد با قیمت مناسب به دست مردم نرسد. وی با اشاره به وضعیت صادراتی فولاد یادآور شد: سال گذشته ۸٫۵ میلیون تن فولاد به ارزش حدود ۵ میلیارد دلار به خارج از کشور صادر شد و بعد از صنایع نفتی بیشترین صادرات مربوط به فولاد در کشور بود. اسلامیان تاکید کرد: فولاد ایرانی به مرغوبیت بالا در همهجای دنیا مشتری دارد و اکنون ترامپ تحریمهای علیه کشور ما را شروع کرده، اما ما همه راهکارهای دور زدن تحریمها را به خوبی میشناسیم. وی ادامه داد: باید توجه داشت که در تحریمهای جدید ما فقط با آمریکا مشکل داریم و نباید مشکلات مربوط به تحریمها را آنقدر بزرگ جلوه دهیم که فعالان اقتصادی کشور ناامید شوند.
اسلامیان تاکید کرد: بدون شک بر اثر تحریمها مشکلاتی پیش خواهد آمد، اما این مشکلات از مشکلات قدیم کمتر بوده و ما راه مقابله با آن را میدانیم. عضو هیاتمدیره شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: امسال حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون تن اضافهتولید داریم که باید این میزان را صادر کنیم و خوشبختانه براساس آمار توانستهایم در چهار ماه نخست سال جاری ۳٫۵ میلیون تن فولاد به خارج از کشور صادر کنیم. اسلامیان یادآور شد: خواهش ما از دولت این است که صنعت فولاد را به حال خود بگذارد و در صورتی که این اتفاق بیفتد قیمتها تناسب پیدا کرده و بازار فولاد باثباتتر خواهد شد.
در بازار آهن ضعف نظارت وجود دارد
محمد آزاد، رئیس اتحادیه آهنفروشان
آهن و فولاد کالاهایی هستند که صددرصد در داخل تولید میشوند و اصولا دلیلی برای افزایش قیمت یا احتکار و رانت آنها وجود ندارد. ضمن اینکه طی سه سال گذشته در رابطه با این دو کالا هیچ صادراتی هم انجام نشده است. بنابراین دلیلی برای گرانفروشی و احتکار وجود ندارد و اگر هم این مساله دیده شده یعنی اگر صحبتی از رانت شده، در زمینه شمش و مواد اولیه بوده که خارج از بورس معامله شده که گرانفروشان در بازار فولاد مشخص شدهاند، اما در حال حاضر برخی تولیدکنندگان را داریم که از عرضه آهنآلات به بورس سر باز زدهاند و اقدام به فروش آن از درب کارخانه با قیمت بالاتر میکنند.
این اقدام به ایجاد دو بازار برای محصولات آهن و فولاد در کشور کمک کرده که این رویه به دلیل تفاوت نرخ ارز ایجاد شد و زمینه را برای دلالی برخی سودجویان فراهم کرد. در این رابطه نظارتها هم ضعیف است و تعزیرات فقط به سراغ واحدهای صنفی میرود. این درحالیست که کارخانهها تخلف میکنند، ولی اعتراضی به آنها نمیشود، ضمن اینکه در بازار آهن ضعف نظارت وجود دارد.
گرانفروشی چیزی جز از آب گلآلود ماهی گرفتن نیست
اکبر منتظری، فعال بازار آهن و فولاد
آشفتهبازاری که در بازار آهن و فولاد به وجود آمده، نتیجه اشتباهات ارزی و به دنبال آن رانتی است که در این بازار به وجود آمد. با توجه به اینکه آهن و فولاد از صفر تا صد تولید داخل است، بنابراین دلیلی برای گران کردن این کالا به بهانه نوسانات دلار وجود ندارد. نتیجه اینکه دلیل گرانی فولاد طی ماههای گذشته رانتی است که در آن ایجاد شده است. بازار آهن و فولاد طی سال گذشته هم درگیر مشکلات بسیار شد و با این اتفاقات متاسفانه شرایطی به وجود آمده است که دلالان و واسطهها توانستهاند در بازار جولان بدهند و افزایش قیمتها را رقم بزنند و فروشنده و تولیدکننده در این بازار نقشی ندارد و دلالان تعیینکننده شرایط بازار فولاد هستند. در بازار این کالا که با ارز ۴۲۰۰ تومانی خریداری شده با بهانه گران شدن ارز با نرخ ارز۱۰ هزار تومانی در بازار آزاد میان معاملهگران فولاد معامله شده و تبعات آن نیز به بازار رسیده است. این در حالیست که همانند دیگر بازارها این کالاها باید با همان نرخ قبلی که خریداری شدهاند، فروش بروند، اما این اتفاق نیفتاده و دلالان بازار را در دست گرفتهاند تا جیبهای خود را پر کنند. کسی که در این بین ضرر و زیان را متحمل شده فروشندگان و خریداران بازار هستند که چوب این سیاست ارزی غلط و به دنبال آن بیتفاوتی در مقابله با متخلفان را میخورند.
متاسفانه از سوی دیگر این دلالان و واسطهها به غیر از گرانفروشی کالا، عرضه را هم محدود کردهاند و در بازار فولاد کالایی به آن صورت وجود ندارد. همین موضوع بر گرانی مجدد فولاد دامن زده است و باز هم سود آن به جیب همین اشخاص میرود. مسئولان هم گویی این اتفاقات را نمیبینند که هیچ اقدامی در رابطه با مقابله با این موضوع انجام نمیدهند. در روزهای ابتدایی اعلام اسامی ارزبگیران دولتی بازرسهایی آن هم به صورت نمادین به بازار آهن و فولاد رفت و آمد میکردند که آن هم دو سه هفتهای است قطع شده و فضا برای فعالیت متخلفان و دلالان باز و مهیاست. به طور کلی احتکار مساله روز تمامی بازارها از جمله بازار آهن و فولاد کشور است. واسطههایی که با وجود دریافت یارانه دولتی سعی در گرانفروشی کرده و البته در این راه موفق نیز بودهاند. در حالی که تولید این کالا صددرصد داخلی است، بنابراین گرانفروشی چیزی جز از آب گلآلود ماهی گرفتن و اجحاف در حق مصرفکننده نیست.