شایلی قرایی
شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها به دلیل اینکه نقش بسیار زیادی در رشد اقتصادی دارند نیازمند حمایت و جذب سرمایهاند. کارهای بسیار خوبی در رابطه با توسعه این شرکتها در کشور انجام شده و کارهای زیادی نیز باقی مانده که هنوز قدمی برای آن برداشته نشده است. یکی از مهمترین بسترهای فعالیت و توسعه برای این شرکتها بستر بکر مناطق آزاد است. این مناطق به دلیل ظرفیت اقتصادی بالایی که دارند، میتوانند قطب فعالیت این شرکتها شوند. سرمایهگذاران و تجار بسیاری در این مناطق رفت و آمد دارند و صادرات و واردات از این مناطق انجام میشود که به همین دلایل پتانسیل بالایی برای رشد و پیشرفت این شرکتها در این مناطق نهفته است. در این رابطه مرتضی بانک، مشاور رئیسجمهوری و دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با استقبال از ایجاد یک جریان حمایتی از شرکتهای نوپا در این مناطق میگوید: مناطق آزاد با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی امید به استارتآپها تسهیلات ارائه میکنند تا بتوانند کار خود را در این مناطق توسعه دهند. او همکاری با صندوق نوآوری و شکوفایی را برای حمایت از استارتآپها گام اول حمایتی از این شرکتها میداند و معتقد است: تفاهمنامه با این صندوق نشان میدهد هر دو نهاد علاقهمند به افزایش همکاری برای سرمایهگذاریهای جدید بهویژه در بخش استارتآپها هستند. مشاور رئیسجمهوری ادامه داد: صندوقهای خطرپذیر سرمایهای را به همراه کمکهای مدیریتی، در اختیار شرکتهای جوان، کوچک، به سرعت در حال رشد و دارای آتیه اقتصادی قرار میدهند که در این میان شرکتهای استارتآپی از حمایت و مشارکت سازمانهای مناطق آزاد نیز بهرهمند میشوند. دبیر شورایعالی مناطق آزاد کشور گفت: در حال حاضر دو صندوق خطرپذیر در دو منطقه آزاد ایجاد شده که امیدواریم این روند در تمامی مناطق آزاد کشور ادامه پیدا کند. مرتضی بانک به توسعه شرکتهای دانشبنیان در مناطق آزاد کشور نیز اشاره میکند و میگوید: تعداد شرکتهای دانشبنیان فعال در مناطق آزاد کشور از ۳۰۰ شرکت فراتر رفته که این آمار در مقایسه با دو سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. گامهای بسیار خوبی در ایجاد شرکتهای دانشبنیان و حمایت از آنها در مناطق آزاد صورت گرفته و این برنامهها قطعا ادامهدار خواهد بود. خوشبختانه عملکرد مناطق آزاد کشور در حوزه حمایت از استقرار شرکتهای دانشبنیان، رضایتبخش، قابلقبول و فراتر از آستانه هدفگذاریشده، بوده است. او جوانان را موتور محرک فعالیت شرکتهای دانشبنیان و شرکتهای نوپا (استارتآپها) میداند و معتقد است که سرمایهگذاری بلندمدت روی این جوانان تاثیرات مثبت فراوانی به همراه داشته و آینده و توسعه اقتصادی مناطق آزاد در اختیار همین جوانان است. دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: حرکت ما باید به سمتی برود که فضاهای مناسبی را برای تقویت نسل جدید، مدیریت جامعه و دستگاههای دولتی ایجاد کنیم و شرایط را برای آنها فراهم سازیم. کاری که در همه دنیا انجام میشود، این است که مدیریتهایی که به تحول و برنامهریزی مجدد و تلاش وافری نیاز دارند را به جوانان میسپارند و از تجربه کسانی که توانستند عمرشان را در یک بستری طی کنند، به شکل دیگری و در قسمتهای مختلف و معمولا واگذاری بخشی از پژوهشها و فعالیتهای علمی و پژوهشی استفاده میشود. بدینترتیب میتوان از ظرفیت بزرگ پیشکسوتان و همچنین ظرفیت جوانان کشور در مدیریتها استفاده کرد. مرتضی بانک میگوید: در حوزه مجموعههای استارتآپ ما علاقهمندیم و اعتقاد داریم که باید بسترهای لازم را فراهم کنیم و به جوانان عزیز میگویم که شرایط مناسبی برای توسعه فعالیتهای استارتآپی با رویکرد صادراتی در مناطق آزاد وجود دارد. مناطق آزاد به واسطه قرارگیری در مرزهای کشور، با ۱۵ کشور همسایه میتوانند تعامل و همکاری تجاری و صادراتی مستمر داشته باشند و صادرات خدمات دانشبنیان و شرکتهای استارتآپ نیز در این میان از اهمیت فراوانی برخوردار است. مشاور رئیسجمهوری تاکید میکند با گسترش فعالیت شرکتهای استارتآپی در مناطق آزاد قطار کاهش بروکراسیهای رایج و توسعه سرمایهگذاری داخلی و خارجی سرعت بیشتری به خود میگیرد که این امر حمایت همه دستگاهها و نهادهای مسئول و مرتبط را میطلبد.
ضرورت راهاندازی جریانهای حمایتی از استارتآپها در مناطق آزاد
کوروش کریمی، کارشناس استارتآپ
مناطق آزاد از جمله مناطقی است که برای رشد و توسعه جای بسیار دارد و میتوان با کمک استارتآپها و فراهم کردن بستر فعالیت برای این شرکتهای نوپا درآمدزایی بسیاری نصیب اقتصاد کشور کرد. این باور وجود دارد که بسترهای بکری برای آغاز فعالیت شرکتهای نوپا و کسبوکارهای دانشبنیان به دلایل مختلف در مناطق آزاد وجود دارد. باید یک جریان حمایتی از استارتآپها در مناطق آزاد داشته باشیم که این شرکتها از ظرفیت این مناطق آگاهی پیدا کنند و بتوانند با اعتماد و امنیت در این نقاط فعالیت داشته باشند. در مناطق آزاد از آنجایی که به صادرات و بازرگانی توجه بسیاری میشود و به نوعی این مناطق قطب بازرگانی و واردات به کشور هستند با استقرار استارتآپها میتوان ارزآوری را به کشور تقویت کرد. این مناطق در جوار کشورهای مختلف ایجاد شدهاند و ارتباط خوبی میتوان با این کشورها ایجاد کرد و استارتآپها نیز برای شروع و ادامه همکاریهای خود بهویژه همکاریهای بینالمللی شروع خوبی از این نقاط خواهند داشت. در مناطق آزاد به دلیل رفت و آمدهای وارداتی و صادراتی پتانسیل تشکیل صندوقهای خطرپذیر بیشتر است و سرمایهگذاران بهتر میتوانند در این نقاط که مسیر تجارت و بازرگانی است به تحقق اهداف شرکتهای نوپا کمک کنند. سرمایهگذاران به دلیل موقعیت کاری و تجاری خود بیشتر در مناطق آزاد حضور دارند و اگر استارتآپها در این مناطق مستقر باشند میتوان به جذب سرمایهگذاری و توسعه آنها امید بیشتری پیدا کرد.
صادرات مهمترین هدف اقتصادی هر کشوری است و از آنجایی که در مناطق آزاد هدف همین مورد است، بنابراین شرکتها و کسبوکارهای نوپا میتوانند در این مناطق به اهداف در نظر گرفتهشده نزدیکتر شوند. همانطور که مشخص است، امروز بخش بزرگی از اقتصاد کشور متکی به استارتآپها و کسبوکارهای نوین است. مناطق آزاد بسترها و زیرساختهای لازم برای ایجاد کسبوکارهای نوین از طریق فضای مجازی و استارتآپها را دارند. ضمن اینکه این نوع کسبوکارها میتوانند بهویژه در صادرات کالا از مناطق آزاد به کشورهای مختلف و بهویژه کشورهای همسایه مورد توجه قرار گیرند.