سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به همین دلیل برای این شرکت‌ها در مراحل ابتدایی جذب سرمایه‌گذار حیاتی است. سرمایه‌گذاری که با مراحل راه‌اندازی و رشد این مدل از کسب‌وکارها آشنا باشد و در صورت طولانی شدن مراحل محصول‌دهی دست از حمایت نکشد.
تعدادی از این استارتآپها متعلق به مجموعه‌ای بودند که به بورس و فرابورس ایران درخواست پذیرش داده‌اند. این شرکت‌ها معتقدند در صورت ورود به بورس یا فرابورس می‌توانند امید به اداره و تامین هزینه‌های خود از طریق سرمایه عامه مردم داشته باشند، اما برخی از این شرکت‌ها هنوز شفافیت مالی ندارند و به درآمد ثابتی دست پیدا نکرده‌اند که بتوانند به سوددهی سهام خود مطمئن باشند. این استارتآپها با درخواست پذیرش از بورس و فرابورس ایران سعی دارند با جمع کردن منابع مالی از بازار سرمایه عمر خود را طولانی‌تر کنند، اما سرمایه‌گذاران حرفه‌ای با استقبال نکردن از آنها به بازار سرمایه سیگنال دادند که ریسک سرمایه‌گذاری در آنها بیش از حد معقول است. ورشکستگی زودهنگام چند استارت‌آپ این پیام سرمایه‌گذاران حرفه‌ای را بسیار زودتر از آنچه انتظار می‌رفت به بازار سرمایه رساند. بسیاری معتقدند برگ‌ریزان کسبوکارهای اینترنتی شروع شده است و اگر صاحبان این کسب‌وکارها می‌خواهند ادامه حیات دهند باید ایده‌هایی نو برای مدل کسب‌وکار خود خلق کنند و از کپی‌برداری بپرهیزند.
از طرفی ارزش‌گذاری استارتآپها نیز مدت‌هاست که با اختلاف‌نظرهای زیادی مواجه شده است. در این مورد نهاد ناظر بازار سرمایه نیز اعلام کرده که ارزش‌گذاری‌های استارتآپها را قبول ندارد، چراکه مشخص نیست این اعداد و ارقام از کجا آمده است. بسیاری نیز معتقدند ارزش‌هایی که استارت‌آپ‌های فعلی اعلام می‌کنند غیرواقعی و صرفا یک مانور تبلیغاتی است، اما تمامی کسب‌وکارها حتی زیان‌ده و کوچک می‌توانند با شفافیت وارد فرابورس شوند. فرابورس شفافیت در بازار را به عنوان یک اصل و رکن می‌داند و همه اعضای شرکت باید به آن اصل پایبند باشند. بر این اساس تمام کسبوکارهای نوپا و کوچک در صورتی که دارای صورت مالی شفاف باشند، می‌توانند وارد فرابورس شوند.
به هر حال تعدادی از شرکت‌های استارت‌آپی ایرانی آنقدر بزرگ شده‌اند که می‌خواهند وارد بورس شوند و مسئولان سازمان بورس اوراق بهادار به دنبال فراهم کردن شرایطی هستند که نام این شرکت‌ها هم روی تابلو بورس جایی پیدا کند. دولت یازدهم از سال گذشته بخشی از تمرکز خود در بخش اشتغال و توسعه اقتصادی کشور را در حوزه حمایت از استارتآپها متمرکز کرد و حالا ورود برخی از شرکت‌های استارت‌آپی بزرگ در کشور به تالار مبادلات بورس هم قدمی در همین راستاست. اتفاقی که می‌تواند به رشد سرمایه‌گذاری عمومی در حوزه استارتآپها و شفاف شدن بازارهای مالی ایده در کشورمان منجر شود. سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری نیز اعلام کرد: استارتآپها نسل جدیدی از کارآفرینان اقتصادی هستند که ضمن توسعه اقتصاد دانشبنیان به ارائه خدمات ارزان، شفاف و در دسترس می‌پردازند. امروزه شرکت‌های دانشبنیان با ابعاد حدود یک میلیارد دلاری در بورس حضور دارند.
او همچنین با اشاره به حضور شرکت‌های بین‌المللی که روزگاری استارت‌آپ‌های کوچکی بودند و حالا سهام‌شان جزو ارزشمندترین سهم‌ها در بازارهای بین‌المللی است، گفت: روزگاری شرکت‌های نفتی چون توتال و شل، شرکت‌های بانکی و خودرو‌سازان جزو شرکت‌های مطرح جهان بودند، اما در حال حاضر آمازون، فیسبوک و اپل بالا آمده و جزو ۱۰ شرکت اول دنیا هستند. خرداد ۹۵ چند نفر با در دست داشتن یک طرح استارت‌آپی به تاکسیرانی مراجعه کردند، اما آنها با تحقیر بیرون آمدند. این در حالیست که اکنون ارزش یکی از شرکت‌های آنها یک میلیارد دلار است.
آینده بازار سرمایه متعلق به استارتآپها و شرکت‌های دانشبنیان
عماد مفتح، کارشناس استارت‌آپ
از زمانی که استارتآپها در ایران شکل گرفتند و توجه اقتصاد به آنها جلب شد مشکلاتی بر سر راه این شرکت‌ها به وجود آمد که مهم‌ترین آنها مشکلات مالی و تامین هزینه‌ها بود. مدت‌زمان بسیاری طول کشید تا اعتماد سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در این شرکت‌های نوپا جلب شود و انتظار برای دست یافتن یک استارت‌آپ به محصول بازارپسند مشکلات را برای اعتماد سرمایه‌گذار بیشتر کرده است. استارتآپها امروز نقش بسزایی در رشد اقتصادی کشورها و به‌تبع آنها، ایران دارند و اگر امروز شاهد تکانه‌هایی در اقتصاد البته در برخی بخش‌ها هستیم به دلیل ظهور این شرکت‌ها بوده است. در این میان مشکلاتی وجود دارد تا یک استارت‌آپ به بازدهی موردنظر برسد. یکی از مشکلات عنوان شد و باید اشاره شود که بسیاری از ایده‌های بکر در قالب برخی شرکت‌های نوپا به دلیل مشکلات مالی شدید در معرض ورشکستگی قرار گرفته‌اند. حمایت‌های مالی آنطور که باید برای استارتآپها که برای طی مسیر راهی طولانی در پیش دارند، وجود ندارد و سرمایه‌ها به سمت این شرکت‌ها سرازیر نمی‌شوند. البته کارهای خوبی طی این چند سال انجام شده که مهم‌ترین آنها تاسیس پارک‌های علم و فناوری در راستای حمایت از استارتآپها و شرکت‌های دانشبنیان است. راهکارهای بسیاری برای خروج استارتآپها از موضوع مشکلات مالی و تامین هزینه‌ها وجود دارد که شاید مهم‌ترین و اصلی‌ترین آنها ورود به بورس و فرابورس باشد. با ورود برخی از این شرکت‌ها که شرایط ورود به بورس را دارند برخی از مشکلات مالی از طریق سرمایه عامه مردم حل خواهد شد. هرچند که ریسک آن را نیز باید پذیرفت. البته ضرورت دارد استارتآپها برای ورود به بورس شرایطی را هم داشته باشند. بلوغ نسبی و گذشتن از مراحل ابتدایی و همچنین شفافیت مالی برای بورسی شدن این شرکت‌ها لازم است. استارت‌آپ‌هایی که در مراحل اولیه شکل‌گیری قرار دارند و هنوز به بلوغ نرسیده‌اند یا درآمد ثابت نسبی ندارند، شرایط دشواری در صورت ورود به فرابورس تجربه خواهند کرد. بنابراین بهتر است ابتدا یک شرکت و استارت‌آپ به بلوغ و ثبات نسبی برسد و بعد وارد بورس یا فرابورس شود. اما به طور کلی باید اشاره شود که آینده بازار سرمایه متعلق به استارتآپها، شرکت‌های دانشبنیان، صنایع کوچک و متوسط در کنار صنایع بزرگ کنونی خواهد بود و به همین دلیل لازم است شرایط برای حضور این شرکت‌ها در بورس فراهم شود؛ یعنی دولتی‌ها و خصوصی‌ها کمک کنند تا استارت‌آپ به مرحله درآمدزایی و شفافیت مالی برسد و با ورود به بورس بتواند این هزینه‌ها را جبران کند. ورود به بورس برای عرضه اولیه یک نقطه‌عطف و مهم برای همه کسب‌وکارها و به‌ویژه استارت‌آپ‌هاست؛ چراکه کمتر شرکتی شانس این را دارد که بتواند وارد بازار سرمایه شود. در واقع، ورود به بورس به دلیل بلوغی که در سازمان ایجاد می‌کند، امکان موفقیت شرکت‌ها و کسبوکارهای جدید و در حال رشد را افزایش می‌دهد.
