زنان تحصیل کرده زیادی در سراسر جهان و به خصوص خاورمیانه زندگی میکنند؛ زنانی که با اعمال قوانین تبعیضآمیز و نگاه جنسیتی، کمتر امکان دسترسی به شغل و راهاندازی کسبوکاری را دارند. این مشکلات به گونهای است که حتی اجرایی کردن یک ایده نوآورانه و شروع یک کسبوکار، سخت به نظر میآید.
با اینحال زنان کارآفرین ایرانی مانند نازنین دانشور، لنا وفایی، آسیه حاتمی، گلرخ بهروی، تبسم لطیفی، نیکو نیکنام و بسیاری از زنان دیگر با وجود محدودیتهای موجود در حوزه کارآفرینی و استارتآپ، موفق ظاهر شده و نه تنها جز اولینها بلکه جز بهترینها نیز بودهاند.
در ادامه با کارآفرینان زنی آشنا میشوید که با الهام گرفتن از دغدغه خود زنان توانستهاند نام خود را پرآوازه کنند:
نازنین دانشور با ایده بزرگ یک خواروبارفروشی اینترنتی به اسم میدانک پا به عرصه استارتآپهای ایرانی گذاشت. ایده میدانک وقتی به ذهنش رسید که متوجه شد، خرید مواد غذایی برای مادرش سخت است. دانشور تصور میکرد اجرایی کردن ایده سفارش اینترنتی مواد غذایی و تحویل کالا درب منزل، بسیار مورد توجه قرار میگیرد اما مشکل اینجا بود که او نمیدانست چهطور به این همه تقاضا را پاسخ بدهد. اینگونه بود که نازنین دانشور اولین شکست بزرگ زندگیاش را تجربه کرده و میدانک را تعطیل کرد. با این حال نازنین دانشور تسلیم نشد و اولین و بزرگترین سایت خرید و تخفیف گروهی ایران (تخفیفان) را تاسیس کرد.
هدیه اویسی با ایدهای که منشایی برگرفته از دغدغه خود زنان دارد پلتفرمی را طراحی کرد که پُلی میان طراحان لباس و مشتریان است. این پلتفرم اوخر سال ۹۷ عرضه میشود و ساختارش به گونهای است که شما تصویری از لباس مورد نظر خود را ارسال کرده و طراحان مطرح و تولیدکنندگان به آن پاسخ میدهند. اویسی درمورد این پلتفرم میگوید: «با درنظر گرفتن پیشینه قومی، مذهبی، فرهنگی و جغرافیایی بسیار متفاوت ایرانیان، ایجاد پلتفرمی همهجانبه در زمینه مد و لباس براساس فناوریهای پیشرفته میتواند مفید واقع شود. پلتفرمی که ما تلاش داریم آن را ایجاد کنیم، بستر مناسبی برای مردم عادی، طراحان و تولیدکنندگان لباس بوده تا تولیدات خود را که بر اساس مدلهای ایرانی است ارائه کنند.»
پلتفرم مامانپز با ایده تبسم لطیفی، به منظور آسایش زنان شاغلی که فرصت آشپزی در خانه را ندارند تاسیس شد. مامانپز ایده بینظیری برای کسانی که به دنبال تهیه غذای گرم خانگی هستند تلقی میشود. همچنین این پلتفرم برای کسب درآمد زنانی که علاقهمند به آشپزی هستند نیز مناسب است. مامانپز یکی از خلاقترین و قدیمیترین پلتفرمهای موجود در اکوسیستم استارتآپی است.
کتایون سپهری مدیر شتابدهنده و سرمایهگذاری منش دیگر زن کارآفرین ایرانی است. سپهری میگوید: «در حوزه کارآفرینی، زنان کمتری حضور دارند. در محیطهایی هم که وارد میشویم بیشتر مردان حضور دارند. در حال حاضر با یک شرکت سرمایهگذاری همکاری میکنم که شامل ۱۳ کارخانه بوده که در پنج، شش کارخانه آن اصلا زنی وجود ندارد. در برخی موارد نیز هنگامی که بهعنوان مشاور وارد سازمانههای دولتی میشویم به همکاران ما گفته میشود که بهتر است همکار زن همراهتان نباشند، ولی ما همیشه رفتهایم و هیچ مشکلی هم پیش نیامده است.»
سودابه رادفرد، مشاور وزیر و مدیر کل بانوان وزارت ارتباطات میگوید: «زنان با فعالیتهای خوب و خروجی مناسب، اثبات کردهاند که برتری خاصی در این اکوسیستم و کسبوکارهای استارتآپی دارند.»
رادفر اشاره کرد: «در ارائه وام وجوه اداره شده برای راهاندازی استارتآپ، اگر زنان درخواست کننده باشند از ضریب بالاتر و مثبتی برخوردار میشوند تا کسبوکار خود را راهاندازی کنند؛ به این معنی که اگر دو کسبوکار شرایط و امتیاز یکسانی داشته باشند، اولویت با درخواست کننده زن است و وام به او تعلق میگیرد.»
با وجود تمام محدودیتهای موجود، زنان در حوزه کارآفرینی بینظیر عمل کرده و توانستهاند رضایت کاربران را جلب کنند و اعتباری برای برند خود در این حوزه کسب کنند، امید است با توجه بیشتر دولت به زنان در حوزه کارآفرینی، آنها بتوانند به موفقیتهای بیشتری دست یابند.