هنوز آتش‌نشانان ضابط قضایی نیستند/باید طرح جامع ایمنی مقابل آتش تدوین شود

عباس استاد تقی زاده در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد توجه به ایمنی مجتمع‌های بلندمرتبه و آتش‌سوزی‌های اماکن مسکونی اظهار کرد: موضوع ایمنی ساختمان‌های مسکونی موضوعی است که باید به آن با یک نگاه جامع توجه کرد. ما در نظام جامعه ایمنی باید به سمتی برویم که به پاسخگویی، پیشگیری و آمادگی به صورت همه جانبه نظر داشته باشیم. ولی معمولا اینگونه نیست. یک زمانی فقط به پاسخ و زمانی به پیشگیری و آمادگی تمرکز می‌کنیم. بنابراین در این زمینه از نظر مدیریتی دچار نقص هستیم در بحث عوامل ایجاد کننده هم این جامعیت نیست. به عنوان مثال ممکن است بگوییم همه مجتمع‌های مسکونی باید به سیستم‌های هشدار دهنده دود مجهز باشند و قانون هم برایش وضع کنند؛ اما اگر این قانون الزام آور نباشد یا آموزش عمومی در زمینه استفاده از این تجهیزات نباشد؛ اتفاقی نمی‌افتد.

مشاور عالی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اضافه کرد: باید ببینیم چرا چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد و عوامل موثر چه هستند و در چه جاهایی خلاء داریم که باید بهبود پیدا کند. در این شرایط نگاه کلان وجود نداشته و مطالعات هم بر این مسئله تاکید می‌کند که اقدامات صورت گرفته مقطعی بوده است و این مسئله یکی از موارد مورد توجه است. به عنوان مثال پس از حادثه پلاسکو حساسیت‌هایی ایجاد شد و اقداماتی صورت گرفت اما جامعیت لازم که بخواهد همه زوایا را مطالعه کند وجود نداشته است.

وی افزود: مطالعاتی که انجام شد نشان داد که اقدامات در چهار بخش متمرکز است و اگر دنبال جامعیت هستیم اینها را باید با هم در نظر بگیریم.

استاد تقی‌زاده با اشاره به این عوامل گفت: یک بخش مربوط به موضوعات فردی شامل آموزش‌های شهروندان و حساسیت‌هایی است که آنها در بخش‌های مختلف از ساخت تا نگهداری ساختمان و حتی نحوه استفاده از تجهیزات ایمنی داشته باشند. به عنوان مثال در حادثه شین آباد اینطور نبود که هیچ گونه تجهیزاتی وجود نداشته باشد. آنجا کپسول آتش‌نشانی بود اما سئوال این بود که آیا این کپسول به روز شده بود یا اینکه افرادی که آنجا بودند نحوه استفاده از آن را در لحظه حادثه بلد بودند و از قبل تمرین کرده بودند یا خیر؟ اینها همه تمرین می‌خواهد تا فرد نا خود آگاه در زمان حادثه سراغ کپسول برود نه اینکه در شرایط حادثه یادش برود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: بخش دوم مربوط به تجهیزات و امکانات در زمان ساخت است. در یکی از مباحث در آیین‌نامه ساختمان به استفاده از تجهیزات ایمنی اشاره شده است اما به هر جهت می‌بینیم که خیلی از ساختمان‌ها ایمن نیستند و حتی در ساختمان‌های نو سیستم‌های موثر ضد آتش استفاده نمی‌شود. بنابراین مشکلی در این زمینه وجود دارد که باید به آن توجه کرد.

استاد تقی‌زاده با تاکید بر توجه به خلاء‌های قانونی ادامه داد: بحث سوم مربوط به قوانین است. پس از حادثه پلاسکو گزارش‌های مجلس، کمیته ملی و شورای شهر نشان داد که نقص قوانین وجود دارد و از مهمترین مسائل این است که آتش نشانان هنوز ضابط قضایی محسوب نمی‌شوند و نمی‌توانند وارد تمام اماکن بشوند. بعد از این گزارش‌ها کمیسیون عمران مجلس پیشنهادهایی داد اما سوال این است که این پیشنهادها چه شد و سرنوشت‌شان به کجا رسید؟

وی موضوعات فرهنگی-اجتماعی را از بخش‌های دیگر دانست و گفت: اینکه چطور مردم باید مشارکت کنند و سواد شهروندان در زمینه ایمنی تا چه میزان می‌تواند موثر باشد، مهم است . در واقع باید بگویم که با اقدامات کوچک در حوزه ایمنی نمی‌توان تغییر ایجاد کرد و تمام این موارد باید در کنار هم دیده شود. ما چهار بخش مدیریت بحران شامل (پیشگیری، آمادگی، پاسخ و بازتوانی) داریم و از طرف دیگر چهار حیطه فردی، قانونی، فیزیکی و فرهنگی را داریم و فکر می‌کنم باید اینها را در یک جدول بررسی کرد تا ببینیم در هر قسمت چه کارهایی نیاز است که انجام شود. بنابراین تنها با تصویب قانونی که امکان اجرایی شدن ندارد یا فقط آموزش‌های فردی به مردم و در کل توجه به تنها یک بخش، نمی‌تواند کارساز باشد.

این کارشناس مدیریت بحران همچنین گفت: با تجربیاتی که در سال‌های گذشته داشتیم و آنچه که مطالعات نشان می‌دهد باید طرح جامع ایمنی مقابل آتش را داشته باشیم و بر اساس آن کار کنیم. به هر حال برج‌های قبلی شهر در حال فرسوده شدن هستند و به تعداد آنها روز به روز اضافه می‌شود. بنابراین دور از انتظار نیست که آتش سوزی در اماکن مسکونی افزایش داشته باشد. علی رغم اینکه ایستگاه‌های آتش نشانی، تجهیزات و نیروها در حال به روزرسانی هستند اما عملا به دلیل اینکه در حوزه پیشگیری فعالیت چندانی نمی‌کنیم و این رویکرد ما جامع نیست، توفیقی نداریم. این افتخار نیست که آتش نشانی سالانه ماموریت‌هایش چه میزان افزایش پیدا می‌کند؛ بلکه افتخار کاهش حوادث است.

انتهای پیام