شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز خرمای ایران اگر به عنوان یک کالای استراتژیک به شمار نیاید، قطعا تاثیر بالایی در درآمدزایی ارزی برای کشور دارد. مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان خرما این روزها بسیار زیاد شده و بازگشت تحریمها تهدیدی برای بازارهای صادراتی ایران است. در این بین تصمیم جدید بانک مرکزی هم در رابطه با درآمدهای ارزی صادرات خرما مزید بر علت شده تا تولیدکنندگان و صادرکنندگان خرما را برای ادامه این راه ناهموار با تردید مواجه کند. ۶ استان کشور خرماخیز هستند. سال گذشته یک میلیون و ۱۸۰ هزار تن خرما برداشت شده و در برخی استانها وضعیت برداشت خوبی داشتهایم. استانهای کرمان، هرمزگان، سیستانوبلوچستان، بوشهر، فارس و خوزستان خرماخیز هستند، اما متاسفانه امسال به دلیل کمآبی و شور شدن آب در خوزستان، بهویژه در شهرهای آبادان، خرمشهر و قسمتهایی از اهواز و همچنین بوشهر این نگرانی وجود دارد که نخلهای خرما خشک شوند. شوری آب بهشدت روی نخلهای خرما تاثیر گذاشته و نخلهایی که در مجاورت آبهای شور قرار دارند، قریب به اتفاق در معرض خشک شدن هستند. حداقل یکسوم خرمای تولیدی در کشور در همین مناطق تولید میشود که در معرض نابودی قرار دارد. تنها راهکار کوتاهمدت برای جلوگیری از خشک شدن نخلستانها استفاده از دستگاههای آبشیرینکن و آبیاری نوین است.
محدودیت شدید کمی و کیفی آب، پیر بودن نخیلات، گرد و غبار، خردهمالکی زمینهای کشاورزی و نبود پوشش بیمهای از مهمترین مشکلات بخش تولید خرماست. در بخش بستهبندی نیز با توجه به اینکه کارگاهها بهصورت سنتی عمل میکنند و واحدهای تولیدی کمبود نقدینگی دارند و نیز رعایت نکردن اصول بهداشتی، کاهش سطح دانش فنی و کمبود نهادههای بستهبندی از مشکلات موجود در این بخش است. باید تجار را در زمینه صادرات خرما و تلاش در جهت افزایش کیفیت خرما برای صادرات ترغیب کرد. همچنین باید قوانین جدید یا تعدیل قوانین موجود برای ایجاد تحول در صنعت بستهبندی تدوین و وضع شود. ایجاد بازار عرضه مستقیم خرما از دیگر اقداماتی است که میتواند به توسعه خرما کمک کند. در دنیا ۳ هزار رقم و در ایران ۴۰۰ رقم خرما وجود دارد. در خوزستان ۷۵ رقم خرما وجود دارد که بالاترین رقم تولیدی آن از سالهای ۸۹ تا ۹۵ خرمای استعمران بوده است. تولید خرمای خوزستان ۱۹۰ هزار تن است و از این میزان ۶۰ هزار تن مصرف داخلی، ۲۰ هزار تن مصرف صنعتی، ۴۰ هزار تن صادرات به سایر استانها و ۷۰ هزار تن صادرات به خارج از کشور است.
در بخش بازرگانی نیز با توجه به اینکه پایانه صادراتی خرما در خوزستان نداریم، هزینه صادرات خرما از استان افزایش مییابد؛ همچنین توان شرکت در نمایشگاههای خارجی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما وجود ندارد. بالا رفتن هزینه حملونقل داخلی و خارجی و نبود شرکت حملونقل بومی در خوزستان از دیگر مشکلات مهم در این بخش است.
ایران پس از مصر دومین تولیدکننده خرما در جهان محسوب میشود که بخش زیادی از تولید را در داخل مصرف کرده و بخشی را هم روانه بازارهای صادراتی میکند. خرمای ایران اگر به عنوان یک کالای استراتژیک به شمار نیاید، قطعا تاثیر بالایی در درآمدزایی ارزی برای کشور دارد. مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان خرما این روزها بسیار زیاد شده و بازگشت تحریمها تهدیدی برای بازارهای صادراتی ایران است. در این بین تصمیم جدید بانک مرکزی هم در رابطه با درآمدهای ارزی صادرات خرما مزید بر علت شده تا تولیدکنندگان و صادرکنندگان خرما را برای ادامه این راه ناهموار با تردید مواجه کند. ۶ استان کشور خرماخیز هستند. سال گذشته یک میلیون و ۱۸۰ هزار تن خرما برداشت شده و در برخی استانها وضعیت برداشت خوبی داشتهایم. استانهای کرمان، هرمزگان، سیستانوبلوچستان، بوشهر، فارس و خوزستان خرماخیز هستند، اما متاسفانه امسال به دلیل کمآبی و شور شدن آب در خوزستان، بهویژه در شهرهای آبادان، خرمشهر و قسمتهایی از اهواز و همچنین بوشهر این نگرانی وجود دارد که نخلهای خرما خشک شوند. شوری آب بهشدت روی نخلهای خرما تاثیر گذاشته و نخلهایی که در مجاورت آبهای شور قرار دارند، قریب به اتفاق در معرض خشک شدن هستند. حداقل یکسوم خرمای تولیدی در کشور در همین مناطق تولید میشود که در معرض نابودی قرار دارد. تنها راهکار کوتاهمدت برای جلوگیری از خشک شدن نخلستانها استفاده از دستگاههای آبشیرینکن و آبیاری نوین است.
محدودیت شدید کمی و کیفی آب، پیر بودن نخیلات، گرد و غبار، خردهمالکی زمینهای کشاورزی و نبود پوشش بیمهای از مهمترین مشکلات بخش تولید خرماست. در بخش بستهبندی نیز با توجه به اینکه کارگاهها بهصورت سنتی عمل میکنند و واحدهای تولیدی کمبود نقدینگی دارند و نیز رعایت نکردن اصول بهداشتی، کاهش سطح دانش فنی و کمبود نهادههای بستهبندی از مشکلات موجود در این بخش است. باید تجار را در زمینه صادرات خرما و تلاش در جهت افزایش کیفیت خرما برای صادرات ترغیب کرد. همچنین باید قوانین جدید یا تعدیل قوانین موجود برای ایجاد تحول در صنعت بستهبندی تدوین و وضع شود. ایجاد بازار عرضه مستقیم خرما از دیگر اقداماتی است که میتواند به توسعه خرما کمک کند. در دنیا ۳ هزار رقم و در ایران ۴۰۰ رقم خرما وجود دارد. در خوزستان ۷۵ رقم خرما وجود دارد که بالاترین رقم تولیدی آن از سالهای ۸۹ تا ۹۵ خرمای استعمران بوده است. تولید خرمای خوزستان ۱۹۰ هزار تن است و از این میزان ۶۰ هزار تن مصرف داخلی، ۲۰ هزار تن مصرف صنعتی، ۴۰ هزار تن صادرات به سایر استانها و ۷۰ هزار تن صادرات به خارج از کشور است.
در بخش بازرگانی نیز با توجه به اینکه پایانه صادراتی خرما در خوزستان نداریم، هزینه صادرات خرما از استان افزایش مییابد؛ همچنین توان شرکت در نمایشگاههای خارجی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما وجود ندارد. بالا رفتن هزینه حملونقل داخلی و خارجی و نبود شرکت حملونقل بومی در خوزستان از دیگر مشکلات مهم در این بخش است.