مقبره مشروطه نویسان زیر تلی از خاک

به دعوت اعضای شورای شهر به این خانه می رویم، خانه در کوچه ای بن بست واقع شده، انتهای کوچه بیمارستان لقمان دیده می شود و تابلو اورژانس بیمارستان از دور هم قابل خواندن است، در کنار نرده های بیمارستان دیوار سفید رنگی است که در کوچکی دارد، در که باز می شود، به درون حیاط خانه ملک المتکلمین وارد می شویم.
منظره اولیه تلی از آهن، چوب، آجر و خاک است که در لابه لای آن سرسبزی هایی دیده می شود، خوب که نگاه می کنید سرسبزی مربوط به بوته های لوبیا و خیار است که توسط سرایدار در فضایی نامناسب کاشته شده و البته گلهای مصنوعی نیز در درون گیاهان به خاک فرو رفته است.
کارگران مشغول کار هستند و با حضور کارکنان شهرداری و افراد حاضر، تردد در حیاط سخت است و باید به سختی از بین افراد زمین را نگاه کنید شاید قبری دیده شود.
بالاخره یک سنگ قبر دیده می شود مربوط به اسدالله ملک زاده که به گفته قاسم عسگری (سرایدارخانه) پسر ملک المتکلمین است.
عسگری می گوید صور اسرافیل، ملک المتکلمین، همسر و سه پسرش در این خانه دفن شده اند.
وقتی سراغ قبر صوراسرافیل را از او می گیریم، گوشه ای در میان این شلوغی را نشان می دهد و می گوید: سنگ قبر صوراسرافیل داشت ترک می خورد روی آن خاک ریختیم که از بین نرود!
فضایی که به سمت زیر زمین منتهی می شود نیز فضای کوچکی است که تلی از آجر و خاک آن را مسدود کرده است؛ می گویند قبر همسر ملک المتکلمین و پسر او مهدی ملک زاده نیز در این زیر زمین است.
در حیاط ایوان مسقفی وجود دارد که بخشی از ستون های آن از بین رفته و سقف بتونی شیب دار شده و کارگران برای جلوگیری از ریزش پایه های فلزی را برای آن تعبیه کرده اند.
این خانه، خانه حاجی میرزا نصرالله ملک‌المتکلمین (۱۲۸۷–۱۲۳۹) از خطبای مشهور دوره مشروطیت و در شمار یکی از اصلی‌ترین واعظان مشروطه خواه ‌است که در روز ۳ تیر ۱۲۸۷ هجری شمسی، به همراه میرزا جهانگیر خان شیرازی پسر آقا رجبعلی، مدیر روزنامه «صور اسرافیل» (به خاطر نام روزنامه‌اش به صور اسرافیل ملقب شد) در مقابل محمدعلی شاه در باغشاه تهران به قتل رسیدند.

*تعیین تکلیف در نخستین جلسه بعد از تعطیلات شورا
علی اعطا سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران نیز اظهار داشت: امیدوارم بودیم بین دو تاریخ ۱۴ مرداد(روز صدور فرمان مشروطیت) تا ۱۷ مرداد ماه (روز خبرنگار) این مکان به بهره برداری برسد.
وی تاکید کرد: بهسازی و مرمت این خانه به یک مطالبه عمومی تبدیل شده و بهتر است هرچه زودتر مراحل کار انجام و شاهد بهره برداری از این مکان باشیم.
اعطا در گفت و گو با ایرنا خاطر نشان کرد که شهرداری برای رفع تصرف این خانه باید هزینه کند و نیازمند مصوبه شورای شهر است.
سخنگوی شورای شهر عنوان کرد: در اولین جلسه بعد از پایان تعطیلات شورای شهر، موضوع در دستور کار اعضا قرار گرفته و تصمیم گیری می شود.
وی گفت: این خانه از سال ۸۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در حال حاضر خانه در اختیار سرایدار قرار دارد که با رفع تصرف، می توان طرح بهسازی را اجرا کرد.

*محوطه زیر خانه کاملا خالی و خطر آفرین است
محمود نیک دست پیمانکار خانه ملک المتکلمین درباره مرمت این خانه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: زیر محوطه کاملا خالی است، گویا چاه بوده و اکنون ریزش کرده است.
وی گفت: با توجه به خطر ریزشی که وجود دارد باید عملیات تخلیه، مهار و شمع کوبی شود.
نیک دست تاکید کرد: ایوان خانه که سه قبر زیر آن قرار دارد نیز، پوشش بتنی دارد که در حال ریزش است و فعلا مهار شده است.

* وضع موجود تثبیت شده است
نصرالله آبادیان سرپرست شهرداری منطقه ۱۱ نیز در بازدید از خانه ملک المتکلمین گفت که لایحه بهسازی و مرمت خانه، آماده است و با طی مسیر از شورا و رفع معارض بصورت اساسی کار آغاز می شود.
وی گفت: اکنون تثبیت وضع موجود انجام شده و بعد از جلسه صحن علنی و تصویب شورای شهر به طور جدی فعالیت شروع می شود.
آبادیان اظهار داشت: جنس کار در این خانه به دلیل داشتن مالک و متصرف با سایر خانه ها متفاوت است.
وی گفت: بخشی از این خانه در محدوده بیمارستان لقمان است و باید حریم آن هم تعیین شود.
شهردار درباره برآورد مالی بهسازی خانه این را هم گفت که هنوز برآورد مالی انجام نشده است.

*حفظ تاریخ مشروطیت
الهام فخاری عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران اینجا فقط مقبره نیست و تاریخی را به همراه خود دارد که باید حول محور مشروطه احیا شود و نوجوانان نسل کنونی از تاریخ جمهوریت کشورشان مطلع شوند.
وی گفت: این محل یادبود کسانی است که موجب شدند ما امروز جمهوریت داشته باشیم و خونشان پای ایران ریخته شد.
فخاری با اشاره به وضعیت موجود خانه اظهار داشت: اینجا مگاپروژه نیست که نیازمند بودجه کلان باشد و با تلاش مسئولان تلاش می شود برای نسل کنونی حفظ شود.
وی افزود: اعضای شورای شهر ۱۴ مهرماه، که به نام روز بازگشایی دوباره مجلس مشروطه نامگذاری شده، مجددا از این خانه بازدید خواهند کرد.
تهرام/۷۲۴۴//۱۳۴۸