صفوف واحد آسه آن در مقابل یکجانبه گرایی- مریم شفیعی*

**سنگاپور تقاطع دیپلماسی جهان
بیش از ۳۰ وزیرامورخارجه اعضای اتحادیه جنوب شرق آسیا' آسه آن' و سایر کشورهای مختلف جهان در اجلاس ۶ روزه امسال در روزهای هشتم تا ۱۳ مرداد در سنگاپور حضورداشتند و این امر سبب شد تا این دولت شهر کوچک شاهراهی برای دیپلماسی جهان باشد.
استرالیا، آمریکا، چین، روسیه، کره شمالی و جنوبی ،ژاپن، نیوزیلند ، ایران، ترکیه از کشورهای غیرعضو حاضر دراین اجلاس بودند.
کشورهای حاضر در نشست بین المللی موضوعات مختلفی را مورد پیگیری قرار دادند و آسه آن نیز گام های آرام خود را برای گسترش روابط تجاری و اقتصادی میان خود و دیگر کشورهای جهان برداشت.
این اجلاس منطقه ای که در روزهای هشتم تا ۱۳ مرداد ماه در سنگاپور با نشست های تخصصی ذیل برگزار شد:
– اجلاس وزیران خارجه سه کشور یا آسه آن پلاس: شامل نشست وزیران خارجه چین، ژاپن وکره جنوبی .
– نشست شرق آسیا شامل گفت و گوهای میان آسه آن و هشت کشور و شرکای گفت وگویی این اتحادیه شامل چین،ژاپن، کره جنوبی، هند ، استرالیا، نیوزیلند،امریکا و روسیه .
– مجمع منطقه ای آسه آن که شامل آسه آن، کانادا، اتحادیه اروپا، پاپوا گینه نو، تیمورلسته، مغولستان،کره شمالی، بنگلادش، پاکستان و سری لانکاست.
-نشست آسه آن و چین
وزیران خارجه کشورهای غیر عضو نیز دراین اجلاس رایزنی های دیپلماتیک جداگانه ای در حاشیه این نشست ها داشتند.
برخی از نتایج این رویداد سیاسی – اقتصادی در موضوعات منطقه ای و بین المللی به شرح ذیل است:

** جنگ تجاری چین- آمریکا و راهکارهای آسه آن
وزیرامورخارجه سنگاپور به عنوان رئیس پنجاه و یکمین اجلاس وزیران امورخارجه کشورهای عضو اتحادیه جنوب شرق آسیا' آسه آن' در این زمینه گفت: آسه آن در این زمینه نگران است و نگرانی های خود مرتبط با جنگ تجاری آمریکا- چین را به هر دوطرف منتقل کرده است.
وی در توضیح نتایج اجلاس سالانه وزیران خارجه آسه آن ونشست های مرتبط باآن گفت: در تمام نشست های مرتبط با آسه آن که نمایندگان هر دو طرف امریکا و چین حضور داشتند در مورد عواقب تنش های تجاری گفت وگو و توضیح داده شد که این تنش بر روی سنگاپور عواقب نامطلوبی خواهد داشت.
آسه آن بر مبنای گسترش روابط تجاری میان اعضا در سال ۱۹۶۷ تاسیس شد و به همین دلیل اقدامات یکجانبه آمریکا در به راه انداختن جنگ تجاری علیه چین کشورهای عضو آسه را نیز به طور غیرمستقیم تهدید کرده است چراکه این کشورها تعاملات گسترده تجاری با پکن دارند و هرنوع محدودیت در تجارت چینی ها اعضای این کشورها را نیز متاثر می سازد.
به گفته ویویان بالاکریشنان وزیرامورخارجه سنگاپور ورئیس اجلاس آسه آن ‘ این بلوک به یک سیستم چندجانبه برمبنای قوانین بین المللی معتقد است و کشورها باید اختلافات خود را در سازمان تجارت جهانی به روش های مختلف و حتی شکایت مورد پیگیری قرار دهند.'
علاوه براین آسه آن از افزایش تنش های تجاری در جهان نگران است زیرا این بر روابط تجاری آسه آن با دیگر کشورهای جهان تاثیرمنفی خواهد داشت بنابراین در اجلاس حاضر برای مقابله با جنگ تجاری ایجاد شده میان دو ابرقدرت اقتصادی درجهان گفت وگوهای فشرده ای انجام شد.
به گفته رئیس اجلاس آسه آن' این بلوک دراین زمینه تلاش می کند تا قرارداد همکاری جامع اقتصادی منطقه ای ( آر سی ایی پی) را تاپایان سال نهایی کند.'
۱۶ کشور عضو این قرارداد درصدد هستند تا بزرگترین قرارداد آزاد تجاری درجهان را ایجاد کنند.
این پیمان علاوه بر ۱۰ کشور عضو آسه آن (مالزی، اندونزی، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، کامبوج، لائوس، میانمار،ویتنام و برونئی) کشورهای چین، هند، استرالیا، کره جنوبی، نیوزیلند و ژاپن را بزرگترین قرارداد تجاری جهان گردهم می آورد.
وی گفت که توافقات سیاسی آن انجام شده اما موضوعات کارشناسی آن مورد پیگیری است.
وی نداشتن قرارداد تجارت آزاد میان هند وچین را یکی از چالش های اجرایی شدن این ‘آر سی ایی پی' دانست .
** حمایت از برجام ، الحاق ایران به تاک
محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران در صدر هیاتی در پنجاه و یکمین اجلاس وزیران امورخارجه آسه آن شرکت و در ایام برگزاری این اجلاس با تعداد زیادی از دیپلمات های آسیایی و غیر آسیایی حاضر در این اجلاس دیدار و در مورد برجام و راههای افزایش همکاری های دوجانبه با ایران گفت وگو کرد.
همه این دیپلمات های ارشد و مقام های مختلف کشورهای جهان در دیدارهای خود بر حفظ برجام به عنوان یک توافقنامه بین المللی تاکید کردند.
رخداد دیگر این اجلاس الحاق اسناد پیوستن ایران به پیمان مودت و همکاری آسه آن موسوم به تاک بود که چشم انداز بیشتری را برای استفاده از ظرفیت های پنجمین قدرت اقتصادی جهان را برای کشور فراهم ساخت.

**امضای توافقنامه میان آمریکا و آسه آن
‘مایک پمپئو'وزیر امورخارجه آمریکا که دراین اجلاس شرکت کرده است، عصر گذشته به همراه ویویان بالاکریشنان وزیر امورخارجه سنگاپور و رئیس اجلاس آسه آن یادداشت تفاهم همکاری های مشترک اقتصادی با اتحادیه جنوب شرق آسیا را امضا کرد .
وزیرامورخارجه آمریکا همچنین در این اجلاس گفت که واشنگتن حدود ۳۰۰ میلیون دلار در حوزه های امنیتی ، فناوری، زیرساختی و انرژی درمنطقه جنوب شرق آسیا سرمایه گذاری خواهد کرد.
به گفته پمپئو مسائل امنیتی در تمرکز فعالیت ها و همکاری های آمریکا در منطقه جنوب شرق آسیا و آسیا پاسفیک دارد.
کاخ سفید نیز پیش از حضور وی درسنگاپور گزارش داد: آمریکا ۱۱۳ میلیون دلار را برای سرمایه گذاری در دو منطقه اقیانوس آرام و هند اختصاص داده است.

**خلع سلاح هسته ای کره شمالی
رئیس اجلاس آسه آن درمورد نتایج اقدامات انجام شده در مساله شبه جزیره کره نیز گفت: دراین زمینه علاوه بر نشست های تخصصی ،گفت وگوهای صادقانه دو جانبه و چندجانبه ای میان وزیران امورخارجه کشورها صورت گرفت و باید گفت که آمریکا و کره شمالی دراین زمینه مسائل مهمی دارند که نیاز است آنها حل و فصل شود.
وی گفت: با این وجود به نظر می رسد برخی پیشرفت ها در مذاکرات دو طرف پس از دیدار کیم – ترامپ در ماه ژوئن ( خرداد) ایجاد شده است. دیداررهبران دو کشور لحن گفت وگو را تغییر داد.
براساس برخی گزارش های منابع غربی کره شمالی با وجود امضای توافقنامه خلع سلاح هسته ای در خرداد ماه در سنگاپور همچنان برنامه های تسلیحات هسته ای خود را دنبال می کند.
وزیرامورخارجه آمریکا به عنوان مسئول پیگیری این توافقنامه تاکنون چندین بار به کره شمالی سفر کرده گفت: پیونگ یانگ هنوز اقدامات عملی برای اجرای توافقنامه را شروع نکرده است.
فضای سرد روابط میان واشنگتن- پکن در اجلاس آسه آن نیز کاملا مشهود بود.
پمئو در اجلاس وزیران آسه آن در سنگاپوردر سخنانی از کشورهای عضو این اتحادیه و تمام کشورهای جهان خواست تا تحریم ها علیه این کشور را همچنان حفظ کنند.
درجریان این اجلاس نامه دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز به ری یونگ هو وزیرامورخارجه کره شمالی تحویل داده شد.
ری یونگ هو نیز در این اجلاس در سخنانی با ابراز نارضایتی از رفتارهای آمریکا علیه کشورش اعلام کرد پیونگ یانگ حسن نیت خود را برای خلع سلاح هسته ای نشان داده اما آمریکا درپاسخ به این اقدامات صدای خود را برای حفظ تحریم های شورای امنیت علیه پیونگ یانگ بیشتر کرده است.

** دریای جنوبی چین
پکن بیش از ۹۰ درصد از مالکیت ارضی دریای جنوبی چین را متعلق به خود می دادند درحالیکه فیلیپین، مالزی، ویتنام، برونئی از کشورهای عضو آسه آن نیز دراین آبراه استراتژیک ادعای ارضی دارند.
این اختلافات پس از استقرار تجهیزات نظامی پکن دراین پهنه آبی میان کشورها درسال جاری افزایش یافت.
اعضای آسه آن درصدد هستند تا چالش های خود دراین دریا را ازطریق گفت وگوهای دوجانبه و چندجانبه مدیریت کنند.
بالاکریشنان درمورد نتایج اجلاس وزیران آسه آن در مورد چالش اختلافات ارضی برخی کشورهای عضو آسه ان با چین نیز گفت: دراین زمینه نیز یکی از مفاد پیش نویس کدهای رفتاری در این پهنه آبی به توافق آسه آن و پکن رسید که این موضوع نقطه عطفی دراین زمینه بود.
بالاکریشنان درعین حال با اشاره به رقابت قدرت های بزرگ در جنوب شرق آسیا گفت که آسه آن در این زمینه بی طرف خواهد بود اما نسبت به بروز هرنوع تنش در منطقه ابزار نگرانی کرده است.
وی گفت نمایندگان قدرت های بزرگ در اجلاس آسه آن حضورداشتند و اعضای آسه آن درنشست های خود با این نمایندگان نگرانی ها و انتظارات خود را در رابطه با موضوعات سیاسی و اقتصادی منطقه مطرح کردند.

** آسه آن و اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا یکی از ۳۵ عضو و شریک گفت وگویی اسه آن است. فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دراین ایام درسنگاپور حضور داشت و نشست های تخصصی با این بلوک را هدایت می کرد.
طبق گزارش رئیس اجلاس وزیران آسه ان، گفت وگوهای دو بلوک آسه آن و اتحادیه اروپا نیز نتایج خوبی دربرداشت و دو طرف تا پایان سال جاری میلادی مذاکرات خود را برای انعقاد قرارداد حمل و نقل هوایی جامع مشترک نهایی خواهند کرد.
خبرنگار ایرنا در جنوب شرق آسیا
آساق **۱۵۹۹