شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز البته حق با مردم و فروشندگان است، چراکه ماههاست این وضعیت هر روز بدتر از قبل میشود و چارهای برای کسی نمانده است. فروشندگان و بازاریها اقدام به دستفروشی در بازارهایی کردهاند که شبها برپا میکنند تا هم مزاحمتی برای دیگر بازاریها نباشد و هم بعد از ساعات کاری خودشان در بازار باشد. در تهران، اصفهان، یزد، مشهد و بسیاری از شهرهای کشور شبها شاهد راهاندازی شببازارهایی هستیم که در آنها اکثرا اجناس ارزان عرضه میشود. خریداران هم استقبال خود را از این مدل بازارها نشان دادهاند، چراکه به دلیل کاهش قدرت خرید به دنبال کالاهای ارزان هستند. به عنوان مثال فعالان برخی صنوف بازار یزد به دنبال رکود اقتصادی و استقبال خوب مردم از روزبازارها و شببازارها برای فروش کالاهایشان به دستفروشی روی آوردهاند. پس از مدتها کشوقوس بین مسئولان درباره عرضه برخی اقلام به صورت دستفروشی در برخی معابر و مناطق شهر یزد، سرانجام مسئولان شهر تصمیم به ساماندهی این مشاغل در مکانی خاص برای جلوگیری از مزاحمت برای تردد شهروندان گرفتند. در ابتدا شاهد راهاندازی پنجشنبهبازار در پارک شهدا در مجاورت دانشکده دندانپزشکی و شهرک مشاغل بودیم، ولی بعدها شببازاری نیز در محل پایانه اتوبوسرانی میدان امام علی (ع) نیز ایجاد شده که نقش موثری در کاهش تردد و تجمع دستفروشان شهر داشت. این بازارها که عمدتا کالاهایی ارزانقیمت، ولی عمدتا با کیفیتهای پایینتری عرضه میکنند در شرایط اقتصادی کنونی مورد استقبال قابل توجه شهروندان قرار گرفتند و اگر از مشکلات و نابهسامانیهای ترافیکی حول این بازارها در هنگام فعالیتشان بگذریم، فعالیتها بهشدت مورد انتقاد برخی اصناف است. برخی فعالان صنوف مختلف علاوه بر گلایه از شرایط رکود کنونی حاکم بر بازار به دلیل مصائب اقتصادی، فعالیت روزبازارها و شببازارها را نیز مزید بر این مشکل میدانند و معتقدند این بازارها در سکوت و بینظارتی مسئولان و متولیان امر به محلی برای عرضه اجناس قاچاق و بیکیفیت به مردم تبدیل شده است. این در حالیست که حتی برخی از کسبه نیز به دلیل استقبال و اعتماد خوب مردم از این بازارها، با تعطیل کردن مغازههای خود به عرضه کالاهای خود در این محلها روی آوردهاند، به طوری که در حال حاضر تعداد مغازهداران فعال در این بازارها به مراتب بیشتر از دستفروشان است.
کسبه به دلیل شرایط بد اقتصادی مجبور به دستفروشی شدهاند
عبدا… اسفندیاری، رئیس هیاتامنای مرکزی بازار تهران
خواسته کسبه بازار این است که تکلیف بازار ارز یک بار برای همیشه روشن شود. کسبه بازار نسبت به گرانی ارز، نوسانات و افزایش بیرویه نرخ آن، بیثباتی در گمرک و ترخیص نشدن کالاها، نبود معیار و اصولی مشخص برای ترخیص کالاها و… اعتراض دارند و با توجه به اینکه در چنین شرایطی به هیچوجه نمیتوانند تصمیم بگیرند و کالای خود را بفروشند، کار خود را به حالت نیمهتعطیل درآوردهاند تا تکلیفشان روشن شود. شببازارها و دستفروشیها هم تاثیرات همین بازار نابهسامان است. کسبه به دلیل شرایط بد اقتصادی مجبور به دستفروشی شدهاند و برای ساماندهی این بخش باید راهکاری انسانی پیدا کرد. واقعیت این است که دستفروشی هم به عنوان نوعی نیاز وجود دارد، اما بهتر آن است که برای این افراد بسترهای مناسب فراهم شود. به هرحال اکنون این کار شغل بخشی از جامعه و محل کسب درآمد آنهاست. در سالهای گذشته و بهویژه در ماههای اخیر به دلیل موضوعات متعددی مانند تحریم، تورم، رکود و غیره بخش قابلتوجهی از حرفهها و صنایع کوچک تعطیل شدهاند. حال به واسطه این شرایط چند میلیون دستفروش داریم که کسبه بازار هم به آنها اضافه شدهاند.
برای ساماندهی شببازارها اقدام شود
سجاد کرمی، کارشناس اقتصادی
با ادامه یافتن وضعیت اقتصادی نامناسب و کاهش قدرت خرید مردم، بازاریان و کسبه برای جبران هزینههایی که دارند، اقدام به دستفروشی در روزبازارها و شببازارها کردهاند. در این بین به دلیل مخالفت برخی بازاریها با فعالیت روزبازارها شاهد هستیم که راهاندازی شببازارها سرعت گرفته است و کسبه و فروشندگان فعال در بازارها پس از اتمام ساعت کاری خود با پهن کردن بساط در کنار هم اقدام به فروش کالا میکنند. البته نمیتوان اظهار کرد که کالاهای ارائهشده در شببازارها همان کالاهای فروشگاههاست، چراکه قیمت آن کالاها بالاست و نمیتوان در دستفروشی آنها را به فروش رساند. در شببازارها کسبه با فروش اجناس ارزانقیمت و کمکیفیت که اتفاقا مورد استقبال مردم و خریداران است، هزینههای خود را تامین میکنند. رکود این روزها شرایطی را پدید آورده است که هر فروشندهای برای فروش رفتن اجناس خود دست به هر کاری میزند. فروشندگانی هستند که در این شببازارها اقدام به فروش بهترین اجناس خود با قیمت بسیار پایینتر میکنند تا فقط اجناسشان به فروش رود. برخی دیگر هم به طور کلی با تعطیل کردن مغازههای خود در انتظار شب میمانند تا بساط شببازارها پهن شود و اقدام به فروش کنند و استقبال مردم هم از این نوع بازارها به دلیل کاهش درآمدها و قدرت خریدشان بسیار خوب است، اما صدای برخی از مغازهداران هم درباره این اتفاق درآمده است. آنها معتقدند که فعالیت این مدل بازارها، بازارهای خالی از مشتری را خالیتر میکند و برای آنها که در بازار فعالیت میکنند و هزینه بسیاری را دارند، اصلا جالب نیست. آنها معتقدند که یکی از مشکلات این روزهای اصناف در شرایط رکود بازار فعالیت روزبازارها و شببازارهاست که به دلیل ارزانفروشی و همچنین عدم نظارت بر قیمتها، مشکلاتی را برای این صنوف ایجاد کردهاند. در این باره شاهد نقش کمرنگ اتاق اصناف در نظارت بر این بازارها هم هستیم. شهرداری عمدهترین نظارت را بر این بازارها دارد و تا زمانی که نقش اتاق اصناف در این باره پررنگتر نشود، نمیتوان از بروز این مشکلات ممانعت کرد. در شببازارها که عمدتا در اماکن باز و خالی از سکنه و خانه برپا میشود شاهد رفت و آمد بسیار خریداران هستیم که برای خرید به شببازارها میآیند. بنابراین با توجه به شرایطی که پیش آمده و کسبه با افزایش هزینهها قادر به پرداخت هزینههای مغازهها نیستند، بهتر است برای ساماندهی این شببازارها اقدام شود، چراکه در حال حاضر کسبه به صورت غیرقانونی در شببازارها فعالیت میکنند و در آیندهای نزدیک احتمال میرود صدای سازمانهای مسئول و متولی درآید. بنابراین بهتر است هنوز این اتفاق نیفتاده علاج واقعه شود.