شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، هنوز مشکلاتی در رابطه با سرمایهگذاری، بودجهریزی، قوانین و مقررات و… وجود دارد که اجازه توسعه را به این بخش مهم از اقتصاد نداده است. البته به عقیده کارشناسان و فعالان این حوزه، به نظر میرسد گذشت زمان این مساله را حل کند، چراکه اکوسیستم استارتآپی در کشور ما بسیار جوان است و در حال طی کردن دوران نوزادی است و برای رسیدن به بلوغ و رشد این نوزاد نیاز به دانش و سرمایهگذاری به تعداد بیشتر دارد. تجربه موفق استارتآپها در بازار ایران ثابت کرده که فضای کسبوکار در ایران پذیرنده ورود فناوریهای نوین است. برای موفقیت و ورود شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها به بازارهای بینالمللی حمایتهایی لازم است که تامین مالی آنها مهمترین حمایت برای آنها به شمار میرود. سرمایه برای توسعه و پیشرفت این شرکتها مهمترین ضرورت است. این روزها استفاده از سرمایههای خطرپذیر راهکار تامین مالی این شرکتها عنوان شده است. سرمایه خطرپذیر سرمایهای است که به همراه کمکهای مدیریتی در اختیار شرکتهای جوان، کوچک، به سرعت در حال رشد و دارای آتیه اقتصادی قرار میدهند. سرمایه خطرپذیر از منابع مهم تامین مالی شرکتهای کوچک و نوپاست. به بیانی میتوان گفت شرکتهای سرمایهگذاری پول و تجارب مدیریتی را در اختیار شرکتهای در حال رشد قرار میدهند و آنها هم این امکانات را برای تبلیغات، پژوهش، ایجاد زیرساخت و تولید محصول استفاده میکنند. بنابراین از آنجایی که شروع و رشد استارتآپها با ریسک همراه است، بهترین روش تامین مالی اینگونه کسبوکارها، استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر است. این کسبوکارهای کوچک و نوپا نقش بسزایی در ایجاد اشتغال، فراهم ساختن بسترهای مناسب برای نوآوری و بهرهبرداری از منابع مالی کوچک دارند. با توجه به اهمیت این بنگاهها در کشور و وجود موانع مالی که در نهایت منجر به تضعیف عملکرد آنها شده است، پرداختن به موضوع تامین مالی برای رشد بنگاههای نوپا ضروری به نظر میرسد.
به یک نظام برنامهریزی مناسب در حوزه تامین مالی استارتآپها نیاز داریم
کیان مجیدی، کارشناس حوزه استارتآپ
چند سالی است که توجه به استارتآپها در کشور افزایش یافته است و دولت سعی دارد با حمایت از شرکتهای نوپا به رشد اقتصاد کشور کمک کند. در تمام دنیا سالهاست که استارتآپها به کمک دولتها آمدهاند و دست دولتها را گرفتهاند تا اقتصاد را ارتقا دهند. متاسفانه در ایران تا تجربیات دیگر کشورها را در طرحهای اجرایی نبینند برای کاری پیشقدم نمیشوند. حداقل در حوزه استارتآپها ثابت شده که تجربیات دیگر کشورها و موفقیتهای بیشماری که این شرکتها در رشد اقتصادی، اشتغالزایی و کارآفرینی داشتهاند دولت را بر آن داشت تا با حمایت از این شرکتها اقدام به پیادهسازی همان موفقیتها در کشور کند. طی سال گذشته شاهد بودیم که بودجهای در دولت برای استارتآپها اختصاص پیدا کرد که خود این حرکت جای تقدیر دارد، اما اگر این حرکت از چند سال قبل آغاز شده بود امروز سهم استارتآپها در ارتقای اقتصاد کشور بسیار چشمگیر بود. متاسفانه در ایران با وجود داشتن پتانسیلها و ظرفیتهای بسیار و البته ایدههای خلاقانه و نو هنوز این شرکتها نقش بسیار ناچیزی در تولید ناخالص داخلی کشور دارند. دولت یازدهم سعی کرد به این شرکتها توجه داشته باشد و تا حدود بسیاری هم موفق عمل کرد. موج استارتآپها که در دهه ۹۰ به ایران رسید همزمان با شروع کار دولت یازدهم به اوج خود نزدیک شد و با حمایتهای دولتی در عمل شاهد رشد مشاغلی با این محوریت بودیم. هرچند هنوز سهم این شرکتها در تولید ناخالص داخلی کشور بسیار ناچیز و حدود ۰٫۵ درصد است، اما حمایتهای ۴ سال گذشته از این حوزه و اوج گرفتن یکباره کسبوکارهای استارتآپی در طول این مدت، امید به شکوفایی استارتآپها را در چشمانداز ۱۰ سال آینده پررنگ میکند. مهمترین اقدام دولت یازدهم در راستای حمایت از کسبوکارها ایجاد صندوقهای سرمایهگذاری خصوصی و دولتی بود. البته در گذشته هم این صندوقها وجود داشت، اما تمایلی برای سرمایهگذاری در استارتآپها نداشتند، اما توسعه پهنای باند و تامین زیرساختها باعث اعتماد صندوقهای سرمایهگذاری به استارتآپها شد. صندوقهای خطرپذیر هم نمونه دیگری از این دست حمایتهاست که باید در کشور بیشتر از آنها استفاده شود. استارتآپها به سرمایهگذاری نیاز دارند تا به مرحله عرضه محصول در بازار داخل و خارج برسند و بتوانند در کنار ارزآوری، اقتصاد کشور را از این نابهسامانی نجات دهند. بنابراین یک راه دیگر برای تامین مالی استارتآپها صندوقهای خطرپذیر هستند. در بسیاری از مناطق دورافتاده و شهرستانها بسیاری از جوانان خلاق نیاز به منابع مالی اندکی دارند که به دلیل عدم حضور صندوقهای خطرپذیر و سرمایهگذاران، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات میتواند تامین مالی آنها را بر عهده بگیرد و با حضور این صندوقها در این مناطق ادامه مسیر به آنها سپرده شود. به طور کلی برای تحقق هرچه بیشتر نقش استارتآپها در اقتصاد ایران باید نظام بودجهریزی اصلاح شود. باید دولت راهکاری را تدوین کند که به یک نظام برنامهریزی مناسب در حوزه تامین مالی استارتآپها برسد.
تمرکز مجلس بر تامین مالی صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر
جواد آرینمنش، نایبرئیس کمیسیون فرهنگی مجلس
چه بخواهیم و چه نخواهیم در دورانی به سر میبریم که اگر توجه به توسعه استارتآپها نداشته باشیم، کشور را از هرگونه پیشرفت و توسعهای محروم کردهایم. اگر برای توسعه اقتصاد کشور برنامهای داشته باشیم باید به سمت استارتآپها قدم برداریم و شرایط پیشرفت و ورود آنها را به بازارهای بینالمللی فراهم کنیم. تامین مالی این شرکتها مهمترین بخش از حمایت از آنهاست. صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر راه مناسبی برای حمایت و تامین مالی این شرکتها و ایدههای خلاقانه آنهاست، چراکه اگر بخواهیم از وام کمبهره و تسهیلات بانکی به این شرکتها صحبت کنیم، مشکلاتی در این رابطه وجود دارد و آن سوءاستفاده برخی برای بهره بردن از این تسهیلات است، چراکه اگر از منابع مالی کشور، تسهیلات مالی به شکل وام کمبهره به راهاندازی استارتآپها اختصاص پیدا کند، ممکن است افراد سودجو به بهانه راهاندازی استارتآپ برای دریافت این تسهیلات اقدام کنند، در حالی که هدف آنها تنها گرفتن وام کمبهره است؛ اتفاقی که بارها شاهد آن بودهایم. بنابراین باید به سمت استفاده از صندوقهای خطرپذیر رفت. سرمایه خطرپذیر سرمایهای است که نهادهای خصوصی یا دولتی و اشخاص حقیقی به همراه کمکهای مدیریتی، در اختیار شرکتهای جوان، کوچک، به سرعت در حال رشد، دارای آتیه اقتصادی و عموما دانشبنیان قرار میدهند. بنابراین ضرورت دارد مجلس بر تامین مالی صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر که متخصص راهاندازی و توسعه استارتآپها هستند تمرکز بیشتری کند.