ارز دیجیتال بومی،راهکار دور زدن تحریم ها -حسین حاجی پور فرد*

دولتمردان آمریکا با طراحی مجموعه ای پیچیده از تحریم ها، که آن را «فلج کننده» تلقی کرده اند، در تلاشند تا ارتباط مالی ایران را با نظام پرداخت بین الملل به طور کلی قطع کرده و مانع تحقق درآمدهای خارجی پیش بینی شده ی کشور شوند؛ درآمدهایی که به طور عمده از محل فروش نفت و محصولات پتروشیمی عاید می شود.
تلاش های فشرده تیم های کارشناسی وزارت خزنه داری ایالات متحده در کشورهای مختلف طی هفته های گذشته گواه این مدعا است. این تیم ها، با مطالعه فضای اقتصادی کشور و رصد دقیق مراوده های تجاری جمهوری اسلامی با سایر کشورها، در تلاشند تا با ممانعت از وصول پول ناشی از فروش نفت ایران در بازارهای بین المللی و محدود ساختن منابع ارزی، کشور را نسبت به دوره های قبل، در شرایط دشوارتری قرار دهند.
در این جنگ تمام عیار، تمرکز جمهوری اسلامی باید بر تثبیت حضور خود در سیستم تجارت جهانی، با بهره گیری هوشمندانه از همه ابزارهای مالی موجود و با استفاده از تمام ظرفیت سیاست خارجی کشور باشد. یکی از بهترین ابزارهای مالی در شرایط کنونی، استفاده از «رمز ارزها» یا ارزهای دیجیتال است که پیشنهاد اصلی نگارنده ی این یادداشت است.
ارزهای دیجیتال با بهره گیری از فناوری تحولی زنجیره بلوکی (بلاکچین)، نهادهای واسط را در ارتباطات مالی حذف نموده و رفتارهای پلیسی آمریکا در نظام مالی بین الملل را ناممکن می سازد. ایجاد یک ارز دیجیتال بومی، با پشتوانه منابع عظیم نفت و گاز کشور، بهترین راهکار برای دور زدن تحریم ها در شرایط فعلی است.
با استفاده از این ابزار، امکان انجام دریافت و پرداخت های جهانی، بدون نیاز به نقل و انتقال فیزیکی پول، حتی بدون همراهی نهادهای بین المللی همچون سوییفت، فراهم است. موفقیت در این کار، نه تنها می تواند کشور را از محاصره اقتصادی برنامه ریزی شده توسط ایالات متحده خارج سازد، که با توجه به پشتوانه عظیم این ارز پیشنهادی، می تواند در میان مدت به تقویت پول ملی کشور نیز منتج شود.
پرچالش ترین بخش ماجرا برای ایران، جا انداختن این ارز جدید در نظام مالی بین الملل و ترغیب سایر کشورها به پذیرش این ابزار نوین در معاملات دو و چندجانبه است. خوشبختانه، با توجه به تقابل جامعه جهانی با آمریکا در موضوع تحریم ایران و چراغ سبز اتحادیه اروپا، چین و روسیه برای حمایت از مراوده مالی با ایران، در کنار چشمداشت آنها به چند ده میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات به کشور، این اقدام نسبت به همیشه، شدنی تر است.
کافی است وزیر ارتباطات، وزیر جوان و با انگیزه کابینه، با وقت شناسی، بانک مرکزی را با وزارتخانه متبوع خود همراه سازد و با همکاری دستگاه های مختلف، زیرساخت های تکنولوژیک موضوع، پشتیبانی فنی و رگولاتوری آن را فراهم کند. پس از آن، دیپلمات‌های توانمندمان، کشورها را برای استفاده از این کانال معاملاتی جدید با جمهوری اسلامی ایران متقاعد خواهند ساخت.
نکته آخر این که، برغم تهدیدات جدی ارزهای دیجیتال برای نظام کلاسیک مالی جهان، بسیاری از کشورها علاقه مندند که قاعده بازی در فضای مالی جهان را بر هم بزنند و هیمنه دلار و سلطه آمریکا را در نظام مالی بین الملل مخدوش سازند، بنابراین فرصتی تاریخی در اختیار کشور است تا با بهره گیری از این شرایط، این تهدید جدی را به یک فرصت استثنایی بدل نماید.
*دانش‌آموخته اقتصاد و رییس اسبق مرکز توسعه سازمان انرژی اتمی ایران