سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
پسته دومین محصول ارزآور صادرات غیرنفتی محسوب می‌شود. طبق آمار، اکنون سطح زیر کشت پسته در ایران بیش از ۳۶۰ هزار هکتار است که استان کرمان با مجموع بیش از ۲۷۰ هزار هکتار باغ‌های بارور و غیربارور حدود ۷۰ درصد محصول کل کشور را تولید می‌کند و به عنوان مهم‌ترین منطقه پسته‌کاری ایران و دنیا محسوب می‌شود؛ منطقه‌ای که هر سال خشک‌تر و بی‌بارتر می‌شود و بی‌بارشی شدید سال آبی جاری باعث شده امسال خشک‌ترین و بی‌محصول‌ترین دوران خود را به چشم ببیند. سال گذشته فعالان حوزه خشکبار ایران هشداری را در زمینه بحران پسته مبنی بر اینکه «استان کرمان با بحران جدی مواجه است و هر سال شاهد کاهش بیشتر تولید پسته در این استان هستیم، دریافت کردند و اینکه اگر همین روند ادامه پیدا کند تا ۱۰ سال آینده دیگر در این استان پسته نخواهیم داشت.» باید گفت آنچه مورد تایید همه گروه‌های فعال در بخش پسته است، کاهش تولید و افزایش قیمت آن است. از سوی دیگر برخی فعالان بازار هم می‌گویند نگرانی عمده‌ای در بازار پسته وجود
ندارد. این درحالیست که به دلیل بحران آب شاهد خشکسالی بخش زیادی از مزارع پسته هستیم. در همین رابطه مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زرند خشکسالی، سیلاب و نوسانات دمایی در دو ماه آخر سال گذشته و ابتدای سال جاری را عامل خسارت ۴۵۰ میلیارد تومانی وارده به باغات پسته شهرستان زرند اعلام کرد.علی زارعی گفت: خشکسالی، سیلاب و نوسانات دمایی در دو ماه آخر سال گذشته و ابتدای سال جاری عامل خسارت ۴۵۰ میلیارد تومانی وارده به باغات پسته شهرستان زرند
است. وی تاکید کرد: در سال آبی جاری به باغات پسته شهرستان زرند در اثر بلایای طبیعی سیلاب و خشکسالی خسارت وارد شد. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زرند خسارت وارده از سیلاب اردیبهشت ماه سال جاری به گلخانه‌ها، قنات‌ها و مزارع مناطق کوهستانی شهرستان زرند را یک میلیارد تومان اعلام و اظهار کرد: همچنین خشکسالی به هر هکتار از مراتع حدود ۵۰ هزار تومان خسارت وارد کرده که خسارت وارده بیش از ۲۰ میلیارد تومان
است. وی خسارت وارده به قنات‌ها در اثر خشکسالی را ۱۵ میلیارد تومان اعلام و تصریح کرد: با وجود مشکلات پیش‌آمده در ابتدای سال برآورد می‌شد ۱۵ هزار تن محصول پسته از باغات شهرستان زرند برداشت شود که متاسفانه به دلیل نوسانات دمایی در بهمن و اسفند سال گذشته و فروردین ماه سال جاری حداکثر حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ تن تولید محصول پسته این شهرستان است. محسن جلال‌پور، رئیس انجمن پسته نیز گفت: براساس تازه‌ترین برآوردها، امسال به دلیل خشکسالی و تغییرات اقلیمی، تولید پسته در ایران ۸۰ درصد کاهش یافته است.
کمبود پسته درجه یک برای صادرات به یک بحران تبدیل خواهد شد
مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه خشکبار و آجیل تهران
طی سال گذشته همواره هشدارهایی در رابطه با بحران پسته داده‌ایم و امسال شاهد هستیم کمبود آب چه بلایی بر سر باغات پسته کشور آورده است. کرمان در این بین بیشترین خسارت را دیده است و باغات پسته محصول کمتری نسبت به گذشته دارند. این در حالیست که سرمازدگی را هم داشته‌ایم و به همین دلایل پسته درجه یک بسیار کمتر از سال‌های گذشته تولید شده و مشکلات فعلی پسته در ایران مربوط به بخش صادرات است که با این تفاسیر کمبود پسته درجه یک برای صادرات به یک بحران تبدیل خواهد شد.
تاثیر سرمازدگی بر مزارع پسته در جنوب ایران بسیار زیاد بوده است. امسال به دلیل سرمازدگی تولید پسته از ۱۷۰ هزار تن به ۱۴۰ هزار تن کاهش خواهد یافت. به همین دلیل افزایش قیمت پسته هم در آینده دیده خواهد شد. کمبود و گرانی پسته بر روند فعالیت برخی واحدهای تولیدی تاثیرگذار است و در برخی واحدها از جمله تولیدکنندگان گز، مسقطی، سوهان و دیگر صنایع جانبی در بخش تولید که تنها پسته‌های درجه دو یا سه را استفاده می‌کنند، کمبود پسته حاد نیست، چراکه سهم آنها از پسته مصرفی ناچیز است.
البته دغدغه امروز فعالان بازار کمبود پسته درجه یک برای صادرات به کشورهای هدف است. همچنین دولت نیز اخیرا اعلام کرده است که ارز حاصل از صادرات پسته در سامانه نیما با نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان بلوکه شود؛ این درحالیست که با عملیاتی شدن این تصمیم آن وقت تجار باید ارز مورد نظر را با نرخ ۷ تا ۸ هزار تومانی در بازار تهیه کنند. چنانچه روند فعالیت در سامانه نیما ازسوی دستگاه‌های اجرایی مشخص نشود در ماه‌های آینده شاهد افزایش قیمت این محصول کشاورزی خواهیم بود. پیش از این پسته از کرمان و رفسنجان به تهران ارسال می‌شد یا به فروش می‌رسید یا صادر می‌شد، اما حالا موجودی پسته تهران به کرمان فرستاده شده و در کرمان هم به صادرکنندگان عراقی و افغان فروخته می‌شود. بنابراین تولیدکننده کرمان و رفسنجان به آجیل‌فروش تهران با ارز ریالی پسته نمی‌فروشد. در نهایت قیمت پسته افزایش می‌یابد.
تولیدکنندگان پسته براثر شوری آب و خشکسالی ورشکسته می‌شوند
علی اسدی، نماینده مجلس
در سال جاری مشکلات بسیاری باغات پسته را درگیر کرد که نبود آب کافی و سرمازدگی مهم‌ترین این مشکلات بوده‌اند. خشکسالی و شوری آب به باغات پسته خسارات زیادی وارد کرده و امسال شاهد کاهش چشمگیر محصول پسته خواهیم بود که اصلا اتفاق خوشایندی نیست. در کرمان که مهد تولید پسته است نیز شوری آب مانع تولید بهینه شد.
شوری آب و خشکسالی متاسفانه در راندمان تولید پسته تاثیر منفی دارد، بنابراین باید کارشناسان و متخصصان در صنعت کشاورزی فکر اساسی برای تولید پسته کنند. تولید پسته در استان کرمان امسال به‌شدت با کاهش روبه‌رو می‌شود و بسیاری از تولیدکنندگان پسته براثر شوری آب و خشکسالی ورشکسته می‌شوند و در این راستا نیز بسیاری از فرصت‌های شغلی نیز از بین می‌رود.
برای افزایش راندمان تولید پسته باید فکری اساسی برای رفع شوری آب برای محصول پردرآمدی همچون پسته کرد و این درحالیست که با این اوصاف تولید پسته سیر نزولی در پی خواهد داشت و متاسفانه با کاهش عمق چاه مسلم است که درجه شوری آب نیز افزایش می‌یابد.
مدیریت منابع آبی برای بهبود راندمان تولید پسته با توجه به شرایط شوری آب در استان کرمان الزامی است و از همین رو مدیریت آبیاری به روش‌های مدرن باید به جریان بیفتد تا بتوان از منابع آبی در شرایط کم‌آبی بهترین بهره را برد و این در حالیست که امسال به دلیل سرمازدگی پسته، تولید در استان کرمان به‌شدت کاهش یافته و این امر موجب می‌شود که راندمان تولید پسته نیز به‌شدت کاهش یابد.
