بدون تاریخ با امضا

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا، دو مدیر سینمایی یکی از کشورمان و دیگری از سرزمینی دیگر در کنار هم می نشینند، تفاهم نامه ای را با متنی مشترک امضا کرده و لبخندزنان در برابر دوربین ها عکس می گیرند.
این تصویر شاید بارها از رسانه ها در قالب عکس و تصویر و خبر پخش شده و چه بسیار مدیران سینمایی که پس از عقد این قراردادها از تفاهم نامه با فلان کشور صحبت کرده و به مفاد امیدوارکننده این تفاهم نامه اشاره کرده اند.
در تاریخ سینمای ایران پس از انقلاب و بخصوص در دهه ۸۰ و ۹۰ تعداد تفاهم نامه های منعقد شده در سینمای ایران انبوه است و نمونه های بسیاری در این زمینه وجود دارد.
از قرارداد اکران انیمیشن و فیلم ایرانی در روسیه، آمریکا و امارات تا امضای قرارداد تبادل دانشجو با سینمای لهستان، الجزیره و ساخت فیلم با حضور جکی چان تا برخی ادعاهای مدیران سینمایی در عرصه بین الملل همچون لابی برای اسکار، تنها نمونه ای از قراردادهای رسمی و غیر رسمی سینمای ایران است که هنوز ردپای برخی از آنان به طنز در سینمای ایران و در نزد سینماگران باقی مانده است.
آخرین قراردادی که در سینمای ایران در دولت یازدهم منعقد شد مربوط به ساخت اثری مشترک با چین بود. بر اساس این قرارداد که توسط آرش امینی مدیر وقت بین الملل سینمای ایران به امضا رسید مقرر بود فیلم معبد شائولین با حضور جکی چان (Jackie Chan) با همراهی یک شرکت چینی به تولید برسد.
این قرارداد مهر سال ۹۴ به امضا رسید؛ براساس آنچه رسانه ها در زمان عقد این قرارداد منتشر کردند قرار بود فیلمنامه نویس مطرحی از کشور چین همراه با حسن فتحی فیلمنامه این فیلم را بنویسند و از ایران هم فتحی به عنوان کارگردان انتخاب شده بود.
داستان این فیلم درباره یک ایرانی است که ۱۵۰۰ سال پیش با سفر چین برای اولین بار هنر‌های رزمی شائولین را در آن کشور آموزش می‌دهد.
طبق برنامه ریزی ها این فیلم قرار بود بهار سال ۹۵ وارد مرحله فیلمبرداری و بخش زیادی از هزینه ساخت فیلم توسط طرف چینی تقبل شود و ایران در بخش ارائه تجهیزیات و لوکیشن همکاری می‌کند.
از تاریخ های اعلام شده نزدیک به دو سال می گذرد و نه خبری از معبد شائولین است و نه قراردادی که امضا شده، دیگر اعتباری دارد.
در این میان تنها انرژی و تلاش های بی وقفه ای به هدر رفته و در نهایت هیچ نتیجه ای عاید سینمای ایران نشد.

*چرایی اجرا نشدن تفاهم نامه ها
پرسش اصلی این است که سرانجام این قرارداد و دیگر تفاهم نامه ها و دعوت از مدیران سینمایی دیگر کشورها و سینماگران خارجی به منظور انجام فعالیت مشترک چه شد؟ چرا حتی یک قرارداد سینمایی بین المللی در سال های اخیر به سرانجام نرسیده و اثرگذاری ملموسی را در این زمینه در سینمای ایران شاهد نبودیم؟
دبیر شورای عالی بین الملل سینما در این باره به ایرنا گفت: در تمام سال‌هایی که گذشته، تفاهم نامه‌هایی به منظور همکاری بین‌المللی با مقامات فرهنگی کشورهای دیگر امضا شده و وقتی به متن رجوع می‌کنید می‌بینید چقدر قابلیت دارد اما از لحظه امضا تا واقعیت، مشکلات ایجاد می‌شود و در نهایت تفاهم نامه‌ها الکن می‌ماند.
رائد فریدزاده ادامه داد: خیلی از تفاهم نامه‌ها در حد امضا باقی مانده است، به عنوان نمونه تفاهم‌نامه‌ای برای تولید مشترک با چین امضا شد، رفت و آمدهایی نیز انجام گرفت و حتی طرح کلی به تصویب رسید اما پس از پیگیری نشدن، طرف چینی فیلمی را با کشور قزاقستان ساخت.

*توجه به مدت زمان
این مدیر سینمایی تاکید کرد: این تفاهم نامه‌ها وابستگی به زمان دارد؛ اگر در برهه زمانی مشخصی کار به سرانجام نرسد طرف مقابل از انجام مفاد امضا شده منصرف می‌شود، طرف خارجی برای سرمایه گذاری و اختصاص بودجه، برنامه ریزی دقیق دارد.
فرید زاده عنوان کرد: باید امکانات خود را بسنجیم؛ ما هنوز توان همکاری متقابل را نداشتیم از همین رو این تفاهم نامه روی کاغذ مانده است، باید مشخص و معین بدانیم با کدام نیروی متخصص پروژه یا تفاهم نامه به سرانجام برسد.
وی درباره دلایل عملی نشدن توافقات سینمایی توضیح داد: نبود شناخت و بروز سوءتفاهم‌ها موجب متوقف شدن اغلب توافق نامه‌ها می‌شود، باید برنامه‌ریزی کنیم و آموزش ببینیم؛ وقتی قرار است کار بین‌المللی کنیم باید قواعد طرف مقابل را بشناسیم و با قواعد محلی پیش نرویم.
این مدیر سینمایی تصریح کرد: همچنین یک دیوان سالاری داریم که برای طرف خارجی شفاف نیست و این نبودن شناخت از سوی طرف مقابل نیز وجود دارد، حتی شناساندن ایران به مثابه یک فضای جغرافیایی ناب و اهمیت این نکته که کمتر جایی در دنیا چنین شرایطی را دارد مغفول مانده است.
فرید زاده توضیح داد: ما در شناساندن قابلیت‌های ایران و میراث خود غفلت کردیم اما سینما می‌تواند این کار را انجام دهد و می‌تواند جاذبه‌هایی را نشان دهد که بعدها صنایع دیگر تجاری بتوانند از آن بهره مند شوند؛ از گردشگری تا آموزش جاذبه‌های فرهنگی و میراث فرهنگی که سینما می‌تواند نیروی محرکه این عرصه ها باشد.

*دیدار جدید با چینی ها و توجه به تجربیات شکست خورده
اخیرا نیز رییس سازمان سینمایی دیداری با نایب رئیس کمیسیون فرهنگ و تاریخ کنفرانس مشورتی سیاسی خلق چین داشته و درباره ساخت راه ابریشم صحبت کرده است.
محمد مهدی حیدریان در این دیدار به این مهم اشاره کرده که می توانیم موضوعاتی درباره جاده ابریشم را به صورت تولید مشترک در قالب انیمیشن و سینمایی رئال بسازیم و همچنین موضوعات تاریخی و تمدنی را برای تولیدات مشترکمان انتخاب کنیم و تولید مشترک را محور این همکاری بدانیم تا این کار از نظر اقتصادی و فرهنگی در احیای جاده ابریشم نقش جدی ایفا کند.
در این دیدار که بیشتر به تفسیر و توصیف شرایط سینمای ایران از سوی مدیریت سینمای ایران گذشت، به این نکته اشاره شده که این همکاری از طریق سفیر چین در ایران پیگیری می شود و هیاتی از سینماگران و فیلمسازان ایران به چین سفر خواهند کرد تا طرفین بتوانند برنامه مشترک با استفاده از توانمندی های دو طرف در حوزه فیلمسازی داشته باشند.
ساخت اثری مشترک با محوریت راه ابریشم بر اساس یک شاخص مشترک فرهنگی می تواند اتفاقی خوب و گامی موثر در راستای حضور بین المللی سینمای ایران باشد اما این مهم مشروط به آن است که چنانچه در نهایت تفاهم نامه همکاری در این زمینه به امضا رسید این قرارداد به سرنوشت دیگر تفاهم نامه های بین المللی سینمای ایران از جمله معبد شائولین دچار نشده و از سوی شورای عالی بین الملل سینما این امر به جدیت و با آسیب شناسی پیگیری شود.
همچنین این انتظار وجود دارد با توجه به آسیب شناسی های انجام شده، راهی که سینمای ایران سالها در بخش بین الملل در آن حرکت کرده تکرار نشده و چنین دیدارها و تفاهم نامه های بین المللی همکاری تنها جنبه تشریفاتی و به اصطلاح نمایشی نداشته باشد و دو سال دیگر این دیدار و تفاهم نامه احتمالی به فهرست دیگر قراردادهای بدون تاریخ با امضا نپیوندد.
فراهنگ**۱۹۸۳**۱۰۵۵