شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز در حال حاضر از ۷ هزار هکتار کشت گل و گیاهان زینتی بیش از ۴ میلیارد شاخه و گلدان تولید میشود. اگرچه آمار رسمی در این زمینه وجود ندارد، اما برخی محققان اعلام کردهاند که ایران از نظر تولید رتبه ۱۷ تا ۲۰ جهان قرار دارد، ضمن آنکه براساس مطالعات کتابخانهای و غیررسمی پیشبینی میشود که رتبه ۱۱۷ تا ۱۲۰ جهانی در صادرات به کشور ما اختصاص داشته باشد و این فاصله نشان میدهد در صادرات گیاهان وضعیت مناسبی نداریم.
ایران از حیث اقلیم جغرافیایی از توانمندیهای بالقوه متعدد و متنوعی برخوردار است و به واقع، چهار فصل بودن این مرز و بوم، مزیتی است که با بهرهگیری سازنده از آن قادر خواهیم بود روند پیمایش توسعه و شکوفایی اقتصادی را با سرعت و شتاب هرچه بیشتری طی کنیم. در این بین نبود پایانههای صادراتی هم مشکل دیگری در عدم موفقیت در صادرات گل است. غلامرضا تقوی، مدیرکل دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه پیشرفت فیزیکی پایانه صادراتی گل و گیاه بیش از ۸۰ درصد است، افزود: نوسانات حوزه ارز تا حدودی پیشرفت پایانی پروژه را به سبب تامین مابقی لوازم مورد نیاز تحتتاثیر خود قرار داده، اما پیشبینی میشود در صورت تامین مابقی لوازم مورد نیاز پروژه با ارز قبلی که در قرارداد منعقد شده، حداکثر تا ماه آینده این پایانه صادراتی برای افتتاح آماده شود. وی با اشاره به دیگر مشکلات پیشروی تولیدکنندگان افزود: تولید انبوه در یک تقاضای خاص، فقدان عرضه مستمر و توانایی عرضه مستمر به بازارهای خارجی و عدم تناسب کیفیت و قیمت گل بخشی دیگر از اتفاقات پیشروی تولیدکنندگان به شمار میرود که با حل و فصل آنها در کنار راهاندازی پایانه صادراتی، ارتقای دانش فنی و ضریب مکانیزاسیون مشکلات صادراتی به پایان میرسد.
فرصتی ویژه در توسعه صادرات غیرنفتی را از دست دادهایم
فریبا یزدانیار، فعال حوزه پرورش گل
در حال حاضر در ایران برای توسعه صنعت گل و گیاه مشکلاتی داریم که مهمترین آن عقبماندگی و عدم دسترسی کافی به علم و فناوری روز است. البته در اکثر صنایع این مشکل وجود دارد و نمیتوان منکر این عقبماندگیها شد، اما در حالی که متوجه هستیم و میدانیم در ایران چه فرصت بکری برای توسعه صنعت گل و گیاه داریم، این تعلل در توسعه آن جای تعجب دارد.
مشکلات دیگری هم وجود دارد که عرصه حملونقل یکی از آنهاست. در حملونقل گلها و گیاهانی که به این سختی در ایران پرورش مییابند سیستمهای خنککننده استاندارد نداریم و گلها در این هوای گرم تا به مقصد برسند، دیگر برای فروش جانی ندارند. این در حالیست که با همین اوضاع انتقادهایی در رابطه با عدم صادرات گل شنیده میشود. ما فرصتسوزی میلیارد دلاری صادرات گل را در حالی از دست میدهیم که اگر کمی توجه و حمایت وجود داشته باشد، این اتفاق نخواهد افتاد. این فرصتی که به دلیل طبیعت بکر و پتانسیلهای فراوان داریم، از دست رفته و کسی برای این صنعت فراموششده آستین بالا نمیزند. از سوی دیگر تحمیل خسارتها و ضرر و زیانهای مالی، واسطهگری و حلقهها و لایههای متعدد دلالی در بازار گل و گیاه از نمونه چالشهایی محسوب میشود که فعالیت در حوزه مذکور را سخت و دشوار ساخته است.
سرمایهگذاری هم در این صنعت به دلیل رکود و مشکلات بیسر و سامان دیگر فراموش شده است. به دلیل رکود حاکم بر بازار، کمبود نقدینگی و عدم حمایت کافی از فعالان میل و رغبت چندانی به سرمایهگذاری در این بخش مشاهده نمیشود که در چنین شرایطی سودآوری حاصل از این فعالیت نیز با افت و کاهش مواجه شده است. در حال حاضر در ژاپن که سالانه میلیاردها دلار ارزآوری از این صنعت دارد برای پرورش یک نوع گل سرمایهگذاریهای میلیون دلاری شده است، اما در ایران ما هنوز برای حملونقل گل دچار چالش هستیم. با این عقبماندگیها متاسفانه فرصتی ویژه در توسعه صادرات غیرنفتی را از دست دادهایم، در صورتی که با برنامهریزی مدون و اصولی و استفاده از تمامی ظرفیتهای بالقوه موجود میتوان سودآوری از محل صادرات چنین محصولاتی را تا یک میلیارد دلار ارتقا داد. در تمام دنیا سودآوری و منفعت این صنعت شناخته شده و سرمایههای کلانی به این صنعت روانه شده است، چراکه منفعت این سرمایهگذاری به بیش از ۱۰ تا ۱۲ برابر تخمین زده میشود و به همین دلیل تنها از صنایع آهن و فولاد و خودرو ارزآروی نکردهاند و به این صنعت و صنایع مشابه که در ایران فراموش شدهاند هم پرداختهاند.
درآمدزایی ارزی در این بخش مغفول مانده است
اکبر شاهرخی، رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاه
در حال حاضر تجارت گل یکی از منابع مهم درآمدی برای کشورهای گوناگون به شمار میرود، اما تولیدکنندگان این حوزه به جز بازار گل منبع درآمد دیگری ندارند و صادرات این محصول در کشور هنوز انجام نمیشود. بنابراین درآمدزایی ارزی در این بخش مغفول مانده است.
البته این بدان معنا نیست که چون صادرات نداریم، بنابراین واردات بسیار داریم. تولید داخلی کفاف نیاز بازار را میدهد. بنابراین گل صنعتی وابسته به واردات نیست. همچنین توان صادرات هم داریم، اما متاسفانه هنوز برنامهها و پیشزمینههای صادرات در کشور فراهم نشده است. در حال حاضر فقط گلهای زینتی صادر میشود که از شمال ایران به کشورهایی مانند روسیه، باکو، آذربایجان و ارمنستان کمتر از ۱۰درصد گلهای زینتی صادر میکنیم.
در ایران گل بهصورت انبوه تولید نمیشود و ما زمانی میتوانیم برای صادرات گل با کشور خارجی قرارداد منعقد کنیم که بتوانیم نیازهای یک سال آنها را تامین کنیم، اما هنوز به این مرحله نرسیدهایم. متاسفانه در شرایطی قرار داریم که خیلی از افرادی که در کار فروش گل مشغول هستند، دچار رکود اقتصادی شدند و در برخی مناطق به دلیل بالا بودن اجارهبهای فروشگاهها، با تعطیلی مواجه شدهاند. در حال حاضر درخواست گلخانهها پایین آمده و مسئولان گلخانهها کمترین درخواستها را از تولیدکنندگان گل دارند