جشنواره فیلم‌های کودکان یک نیاز فرهنگی – پوریا بهرادکیان*

برگزاری جشنواره های مخصوص کودکان و نوجوانان می تواند به عنوان یک سرمایه گذاری فرهنگی برای نسل های بعدی جامعه مورد توجه قرار بگیرد و به همین دلیل، بررسی لزوم برگزاری جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در ادامه به آن می پردازیم.
پس از شکل گیری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۴۴ توجه به آموزش و پرورش کم سن و سال ترین قشر جامعه بیش از پیش اهمیت یافت تا جایی که کارگردانی مثل عباس کیارستمی با آثاری همچون «مسافر»، «تجربه»، «قضیه اول قضیه دوم» و… اهمیت توجه و پرورش فرهنگی نسل نوپای ایران را در قالبی مستند- داستانی نهادینه کرد.
با فرارسیدن انقلاب اسلامی ایران و تحولات ساختاری که در سینمای ایران رخ داد، توجه به تولید محتوا برای کودکان و نوجوانانی که در یک دوره گذار فرهنگی قرار داشتند به الویت فرهنگی حاکمیت جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد و از این رو، مسئولان فرهنگی از سال ۱۳۶۱ اولین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان را برگزار کردند.
این جشنواره با هدف آشنا کردن جامعه هدف خود با ارزش‌های فرهنگی ایرانی-اسلامی، آداب و سنت‌های ملی در طی سال‌‌های گذشته در شهرهای مختلفی مانند: اصفهان، تهران، همدان و کرمان برگزار شده است و داوران آن از سه گروه سنی بزرگسالان، نوجوانان و کودکان انتخاب می شوند که این اتفاق ضمن مشارکت طلبی از کودکان و نوجوانان و اهمیت به نظر آن ها، فرهنگ کار گروهی و تعامل سازنده با دیگران را نیز به فرزندان امروز و نسل های فردا آموزش می‌دهد و در جامعه پذیری آن ها نقش بسزایی ایفا می‌کند.
در واقع، امروزه گسترش وسایل ارتباط جمعی، دسترسی آسان به شبکه های ماهواره ای و مواجهه بیش از حد کودکان با کارتون‌های خارجی که زمینه تاثیرپذیری از فرهنگ غربی را در سنین پایین فراهم می‌کند، به عنوان یک تهدید جدی فرهنگی باید آسیب شناسی شود. همچنین برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان که محملی برای معرفی و شناساندن فرهنگ بومی و ملی به نونهالان است، نیز می‌تواند ضمن خنثی کردن تهدیدات فرهنگی بیگانه، به عنوان زمینه ای در جهت تعامل فرهنگی، هنری و عرضه و فروش محصولات سینمایی کودک و نوجوان به سایر کشورها مورد توجه قرار گیرد و ضامنی برای بازگشت سرمایه تولیدکنندگان این قبیل آثار سینمایی باشد و به توسعه کمی و کیفی فیلم‌های کودک و نوجوان منجر شود.
در پایان، ذکر این نکته ضروری است که برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان می تواند بستری را مهیا کند تا ادبیات داستانی کهن ما و قصه های متواتری که سینه به سینه و نسل به نسل از گذشتگان نقل شده، در قالبی خلاقانه، دراماتیک و به شکل تصویری روایت شود تا کودکان و نوجوانان جامعه امروز با فرهنگ غنی گذشتگان خود انس بگیرند؛ از اسطوره ها و قهرمانان ادبی خود الگو بسازند و برای تماشای کارتون‌ها و انیمیشن‌های غربی که عمدتا مغایر ارزش های فرهنگی ایرانی_اسلامی است، رغبت و مجالی نیابند.
* منتقد و کارشناس سینما
فراهنگ**۹۲۴۶** ۹۰۵۳