آتشی در خرمن

زبانه های آتش از کنترل خارج شده و به سرعت به سمت تراکتور و کمباین پارک شده در کنار مزرعه حرکت کرده و آنها را در میان گرفت، یک آن، تمام آرزو و امیدهای پیرمرد به یاس تبدیل شده و او دیگر نایی برای نظاره کردن بر تیره بختی اش که با دست خود به آن دامن زده بود نداشت.
از این اتفاق ها که به تازگی در یکی از روستاهای شهرستان گرمی مغان رخ داد، بارها در گوشه و کنار استان بوقوع می پیوندد، این روزها با توجه به گرم شدن غیر عادی هوا در استان خطر بروز آتش سوزی اغلب مزارع را تهدید می کند، خطری که هر سال دهها هکتار از مزارع کشاورزی را به کام آتش کشیده و خسارت هایی هنگفتی به کشاورزان وارد می سازد.
یک تفکر و فرهنگ غالب در منطقه که آتش زدن کاه ، کلش و علف های باقی مانده در مزرعه پس از برداشت محصول را موجب تقویت خاک می داند هر سال موجب بروز اتفاق های ناگوار آتش سوزی در مزارع و نابودی محصول و دیگر خسارت ها به کشاورزان می شود.
یک کشاورز مغانی گفت: علت آتش زدن کاه و کلش گندم و جو از نظر بسیاری از زارعان کنترل آفات و علف‌های هرز، تقویت زمین ، پاک شدن سریع زمین از بقایای گیاه قبلی و آسان شدن عملیات شخم برای محصول بعدی است.
علی رحیمی افزود: با اینکه کارشناسان این اقدام را غیر منطقی می دانند ولی همچمنان این کار در بسیاری از روستاهای منطقه رواج دارد و امسال نیز بسیاری از کشاورزان اقدام به آتش زدن مزارع خود پس از برداشت گندم کردند.
کارشناسان کشاورزی می گویند که سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی سبب از بین رفتن مواد آلی موجود در خاک زراعی و آلودگی محیط زیست می شود.
به گفته آنها، سوزاندن بقایای گیاهان ضمن تاثیر نامطلوب بر کیفیت خاک و کاهش عملکرد محصول باعث افزایش گازهای گلخانه‌ای در جو و آلودگی محیط زیست نیز می شود.
بر اساس تحقیقات علمی، بقایای گیاهان یک منبع تجدیدپذیر طبیعی و سرشار از مواد مغذی بوده و در اصلاح خاک و بهبود تغذیه محصول تاثیر مثبتی دارد و با آتش زدن مزارع این عوامل مثبت در بارووری خاک از بین می رود.
رحمانی یک کارشناس کشاورزی با بیان اینکه ۷۰ درصد مواد آلی خاک از بقایای گیاهان تشکیل شده ، گفت: سوزاندن مزارع پس از برداشت محصول موجب کاهش جذب عناصر غذایی توسط ریشه‌ها، کاهش ظرفیت نگهداری آب در خاک، کاهش راندمان مصرف آب، کاهش نفوذ پذیری خاک و کاهش فعالیت میکروارگانیسم‌های خاک می شود.
علی‌اکبر حسنیان کارشناس کشاورزی نیز گفت: باز مانده محصول گندم و جو برای زمین مفید و نوعی کود و پوشش محسوب می‌شود و کشاورزان با آتش زدن بقایای گندم سبب فقیرتر شدن زمین خود از نظر مواد آلی، از بین رفتن حشرات مفید و شکارگر و فشردگی خاک در اثر کاهش درصد مواد آلی و رطوبت خاک می‌شوند.
وی همچنین افزود: این اقدام همچنین احتمال آتش سوزی در مزارع مجاور، محصول درو شده زارعان و سرایت آتش به نواحی پر خطرمثل جایگاه‌های سوخت، مراتع و مناطق جنگلی را بیشتر می کند.
فرماندار پارس آباد مغان که یکی از مناطق بزرگ کشاورزی کشور می باشد با هشدار به کشاورزان در باره آتش زدن باقیمانده محصولات خود گفت: با این اقدام گاهی آتش به مزارع همسایه سرایت کرده وباعث خسارات مالی و روحی جبران ناپذیری می شود.
علی علایی افزود: بعضی از کشاورزان به علت نا آگاهی از آثار نامطلوب آتش زدن کاه و کلش در مزارع دست به این عمل می زنند که این موضوع علاوه بر آلودگی هوا و مخاطرات زیست محیطی، در کاهش راندمان تولید در کشت های بعدی تاثیر گذار خواهد بود.
وی بیان کرد: دود ناشی از سوزندان کاه و کلش پس از برداشت محصولات کشاورزی، موجب آلودگی هوا و مشکلات تنفسی شده و امکان سرایت حریق به زراعت مجاور و عرصه های جنگلی و مرتعی را افزایش می دهد.
فرماندار پارس آباد از کشاورزان این شهرستان خواست به منظور جلوگیری از آسیب به محیط زیست و خاک، از سوزاندن بقایای گیاهی غلات و دانه های روغنی پس از برداشت محصول خودداری کنند چرا که طبق نظر کارشناسان سبب وارد آمدن آسیب های جدی به مواد مغذی و بافت ارزشمند خاک و طبیعت می شود.
او تاکید کرد که بر اساس ماده ۲۰قانون جلوگیری از آلودگی هوا، آتش زدن ضایعات گیاهی در مزرعه ممنوع و جرم بوده ومتخلفان تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند.
محمد خداپرست مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل هم گفت: تعدادی از کشاورزان اقدام به سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی خود می‌کنند، که بر اساس قوانین و مقررات محیط زیست، سوزاندن کاه و کلش جرم محسوب شده و متخلفان بدلیل تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی هوا به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.
او اضافه کرد: این اقدام باعث از بین رفتن میکروارگانیسم‌های زنده خاک، مواد غذایی، کاهش حاصلخیزی و افزایش درصد فرسایش خاک شده و آلودگی هوا و محیط زیست را نیز به دنبال دارد.
حسن قبادی فرماندار بیله سوار مغان نیز با اشاره به گرمای شدید هوا و فراهم بودن شرایط برای وقوع آتش سوزی در عرصه های طبیعی و زمین های کشاورزی، گفت: هوشیاری و آمادگی مردم و مسئولان برای مقابله با این حوادث ضروری است.
وی گفت که امسال برای جلوگیری از آتش سوزی در مزارع گندم این شهرستان اقدامات پیشگیرانه به کار گرفته شده است .
او اضافه کرد: هفت پایگاه در بیله سوار، روح کندی، اراضی پمپاژ ۸ و فولادلو ، خلیفه لو ، سه راه خروسلو و مایه دره سی متشکل از ۳۰ دستگاه تراکتور ، ۶دستگاه گریدر و چند دستگاه خودرو آتش نشانی مستقر شده اند.
فرماندار بیله سوار با تاکید بر لزوم خودداری کشاورزان از آتش زدن کاه و کلش در مزارع پس از برداشت محصول اضافه کرد: از کشاورزان و گندم کاران انتظار می رود هوشیاری لازم را در این زمینه بروز احتمالی آتش سوزی داشته باشند.
در این حال کارشناسان تاکید می کنند که در کنار اقدام های فیزیکی می بایست اقدام فرهنگی نیز در این زمینه صورت گیرد تا کشاورزان بتدریج از تفکر آتش زدن مزارع پس از برداشت خلاصی یابند.
در کنار این امر می بایست اقدامات لازم برای امدادرسانی سریع و به موقع به هنگام بروز آتش سوزی از جمله ایجاد ایستگاه‌های موقت آتش‌نشانی در مناطق حادثه خیز و در نزدیکی مزارع کشاورزی ، افزایش تجهیزات و خودروهای آتش‌نشانی نیز صورت گیرد ضمن اینکه مهمترین عامل در جلوگیری از بروز اتفاق های ناگوار خود کشاورزان و روستاییان هستند که باید هوشیارتر باشند.
//۶۰۱۸/۶۰۱۶