نویسندگان به یاد مادر ادبیات کودک و نوجوان گرد هم آمدند

به گزارش کسب و کار نیوز، مجله هنری فرهنگی بخارا دومین نشست از سلسله نشست های «جهان ایرانی» را به مناسبت روز تولد میرهادی، نویسنده فقید و پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان به این بانوی برجسته و پایه گذار نظام نهاد کودکی در ایران اختصاص داد.
مدیر مجله بخارا در این مراسم با عنوان «توران میرهادی و جهان ایرانی» اظهار داشت:
افکار و اندیشه ها و فعالیت‌های توران میرهادی عمیقا تنیده با جهان ایرانی است، مدرسه «فرهاد» به عنوان آرمان یک تجربه ایرانی شکل گرفت و تا زمان توقف در سال ۱۳۵۷ ، یک لحظه در این راستا آرام نگرفت.
علی دهباشی افزود: میرهادی هیچ تجربه‌ای را برای خود نخواست بلکه در سه کتاب آنها را در اختیار جامعه گذاشت و همواره با مسئولان آموزش و پرورش گفت وگو کرد،
دومین دستاورد بزرگ وی، تاسیس شورای کتاب کودک همراه دوست دیرین خود، لیلی ایمن (آهی) و دیگر همراهان بود تا سایبانی امن برای نویسندگان، تصویرگران، مترجمان، کارشناسان و فرهنگ دوستان باشد، تا درخت ادبیات کودکان بارور شود و دَرِ جهان ایرانی را به روی جهان نیز بگشاید.
وی ادامه داد: میرهادی در سومین تجربه بزرگ، نیز برای تالیف فرهنگنامه کودکان و نوجوانان به همراه یاران خود، آستین ها را بالا می زند تا سندی بیافریند از جهان ایرانی و غیر ایرانی، سندی که هر خواننده از کودک تا بزرگسال نسبت به گذشته و فرهنگ خود آگاه شود و با قدرت و سربلندی در کنار جهانیان بنشیند.

** میرهادی مربی بزرگ آموزش و پرورش بود
مشاور کتابخانه ملی در این نشست میرهادی را مربی بزرگ آموزش و پرورش خواند و در این باره افزود: از جمله کارهای این بانوی بزرگ در نظام آموزش و پرورش تالیف کتاب های سال اول ابتدایی و ارائه شیوه آموزش آنها بود.
نورالله مرادی گفت: این بانو نه تنها بر گردن دانش آموزان مدرسه فرهاد -جایی که در آن تدریس می کرد- بلکه بر گردن همه ما و نسل بعد حق دارد.
وی در بخشی دیگر از سخنانش به وظیفه اصلی آرشیو ها در زمینه حفظ و نگهداری اسناد پرداخت و افزود: مرسوم است که این مراکز اسناد و میراث فرهنگی را از گزند جانوران و جوندگان مراقبت کنند در حالیکه تحقیقات بنده نشان می دهد، هیچ جانداری به اندازه انسان به این میراث خسارت وارد نکرده است.
نویسنده «ناسیونالیسم و جهانی شدن » ادامه داد: سوزاندن کتابخانه ها در جریان جنگ ها در طول تاریخ، کشتار انسان های فرهیخته و از بین بردن آثار فرهنگی به واسطه تعصبات مذهبی همه گواه بر این ادعاست.
وی به تخریب بسیاری از آثار باستانی در عراق و افغانستان توسط داعش اشاره و از آثار فرهنگی به عنوان یکی از مظاهر هویتی ملت ها یاد کرد که همه کشورهای دنیا به دنبال آن هستند.
مرادی درباره شکل گیری و تقویت این هویت در ایران باستان و دوره پهلوی اول سخنانی گفت و اشاره ای هم به انجمن حفاظت از بناهای تاریخی اروپا داشت که قدیمی ترین سازمان برای نگهداری آثار تاریخی در این منطقه است.
این فعال حوزه میراث فرهنگی مختصری هم درباره تاریخچه شکل گیری سازمان یونسکو و کنوانسیون لاهه توضیح داد و به برخی از فعالیت های این سازمان از جمله تلاش ها برای حفظ و نگهداری سد آسوان در کشور مصر اشاره کرد.
وی توضیحی هم درباره نارضایتی سازمان میراث جهانی از ایران به دلیل خشک شدن دریاچه ارومیه و برخی از تالاب ها ارائه کرد.

** ثبت حدود یک هزار و ۵۰۰ اثر در فهرست آثار ناملموس در حوزه کودک
مسئول دفتر کودک و نوجوان پژوهشگاه میراث فرهنگی هم در این نشست درباره میراث ناملموس در حوزه کودک سخن گفت.
لیلا کفاش زاده افزود: حدود یک هزار و ۵۰۰ اثر در فهرست آثار ناملموس برنامه حافظه جهانی ثبت شده ، آثاری که شامل عروسک های قومی ، لالایی های مادران ایرانی و قصه ها و افسانه های ایران است.
وی ادامه داد: عروسک های قومی متعلق به استان های خراسان جنوبی، کردستان، چهارمحال بختیاری ، لرستان و فارس است که هر یک حکایت از یک فرهنگ دارد البته قصه هایی مانند کوراوغلو، میهمانان ناخوانده و ملک محمد نیز بخشی از میراث فرهنگی ناملموس کشور هستند.
کفاش زاده با بیان اینکه برای کامل شدن پرونده ثبت میهمانان ناخوانده دلایلی را ارائه کردیم، اضافه کرد: مادر محور بودن، میهمان نواز بودن ایرانی ها، جمع شدن اضداد زیر یک سقف و مفید بودن که شرط ماندن است از جمله دلایلی بود که برای این ثبت ارائه شد.
به گفته وی، برای جلوگیری از حذف یک اثر از برنامه حافظه جهانی باید از آن پاسداری کرد،.
این فعال عرصه میراث فرهنگی توضیح داد: کشور ما به اندازه ای در زمینه فرهنگ غنی است که ثبت دو اثر هردو سال یکبار ناکافی است بنابراین یونسکو اعلام کرده کشورها می توانند بطور مشترک آثاری را به ثبت برسانند، مانند عروسک های بی صورت که تعدادی از کشورها دارای آن هستند.
وی افزود: دلیل بی صورت بودن این عروسک آن است که فقط خداوند می تواند پیکری کامل را خلق کند که اکنون یونسکو در حال کار روی این پرونده است.

** آثار ثبت شده جهانی به هیچ کشوری تعلق ندارد
عضو کمیته ملی حافظه جهانی یونسکو نیز در این نشست گفت: به جز میراث طبیعی ، تاریخی و ناملموس، بخش دیگری در یونسکو به نام حافظه جهانی وجود دارد که هنوز به کنوانسیون تبدیل نشده، کنوانسیون قدرت اجرایی دارد اما برنامه از چنین جایگاهی برخوردار نیست.
سوسن اصیلی با بیان اینکه برنامه حافظه جهانی سال ۱۹۹۷ میلادی در یونسکو ایجاد شد، افزود: ایران در سال ۲۰۰۶ به حافظه جهانی پیوست، برنامه ای که می توان هر دو سال یکبار دو میراث مستند را در آن ثبت کرد.
وی توضیح داد: میراث مستند شامل آثار مکتوب، شنیداری، تصویری و نقشه است.
استاد تاریخ دانشگاه تهران با بیان اینکه ثبت جهانی دارای سه سطح ملی، منطقه ای و جهانی است، اضافه کرد: دبیرخانه کمیته ملی در ایران در کتابخانه ملی و باقی بخش ها در سازمان میراث فرهنگی قرار دارد.
اصیلی گفت: در سطح جهانی می توان هر دو سال دو اثر را که دارای تاثیر جهانی هستند را ثبت کرد ، از نظر این برنامه، فرهنگ و تمدن بشر به منزله یک پازل است و هر تمدن نیز بخشی از این پازل را تشکیل می دهد از این رو این آثار به هیچ کشور خاصی تعلق ندارد.
این فعال حوزه میراث فرهنگی با بیان اینکه شاهنامه بایسنقری و وقف نامه ربع رشیدی و مجموعه ای از نقشه های دوره قاجار در برنامه حافظه جهانی یونسکو ثبت شده اند، اظهار داشت: این آثار اگر از بین روند هیچ جایگزینی ندارند.
وی درباره ثبت منطقه ای هم توضیح داد: در این بخش محدودیتی برای ثبت وجود ندارد ولی آثار باید دارای اثرگذاری منطقه ای باشند بعنوان مثال مستند «جان مرجان» با موضوع مرجان های خلیج فارس و کتاب عرفات العاشقین با موضوع عرفای ایران و هند دارای چنین ارزشی هستند که به ثبت هم رسیده اند.
اصیلی افزود: با ثبت آثار در حافظه جهانی می توان توجه مردم را به حفظ و نگهداری از آنها جلب و دسترس پذیری این آثار را هم میسر کرد بعنوان مثال ، کتاب خمسه نظامی از زمانی که ثبت جهانی شده، مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده بطوری که تعدادی از محققان و پژوهشگران داخلی و خارجی برای استفاده از ان به کتابخانه دانشگاه تهران مراجعه می کنند.
به گزاش خبرنگار فرهنگی ایرنا، در پایان این مراسم که با همکاری شرکت عمران و بهسازی شهرتهران، مجله بخارا و شورای کتاب کودک، فرهنگنامه کودکان و نوجوانان برگزار شد، از کتابهای بازنشر شده میرهادی رونمایی شد.
سیده توران میرهادی (خمارلو) زاده ۱۳۰۶ در شمیران‌ است که در ۱۸ آبان ۱۳۹۵ در تهران، چشم از جهان فروبست، او یکی از بنیان‌گذاران شورای کتاب کودک، استاد ادبیات کودکان، نویسنده و کارشناس آموزش و پرورش و شخصیت برجسته فرهنگی است که از سال ۱۳۵۸سرپرستی تدوین و تألیف فرهنگ‌نامه کودکان و نوجوانان را نیز برعهده داشته است.
میرهادی بیش از ۶۰سال در گستره آموزش و پرورش و فرهنگ و ادبیات کودکان کوشید و در این راه یکی از چهره‌های تأثیرگذار سده کنونی ایران است.
میرهادی مادر آموزش و ادبیات کودک ایران ۱۸ آبان ماه سال ۹۵ در سن ۸۹ سالگی درگذشت.
فراهنگ**۱۸۸۰ ** ۱۴۱۸