سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، تولید داخلی این محصول به دلیل افزایش تعداد تولیدکنندگان آن، موجب رقابتی شدن بازار شده و از سوی دیگر شاهد هستیم که تولیدکنندگان صوری نیز پا در این عرصه گذاشته‌اند و در حالی که واردکننده روغن مایع خام هستند، خود را در لباس تولیدکننده داخلی جا زده‌اند.
از طرف دیگر کشور ما باید برای رونق صادرات از ظرفیت ورود موقت استفاده کند که این امکان هم در حال حاضر وجود نداشته و اجرایی نشده است. بنابراین می‌توان گفت که صادرات ما در حال حاضر چندان مطلوب نیست و با وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد.
کارشناسان این حوزه بر این باورند که از آنجا که تولید دانه‌های روغنی در داخل، کفاف تامین کنجاله و روغن خام مورد نیاز را نمی‌دهد، باید به جای واردات کنجاله و روغن خام، دانه‌های روغنی وارد کرد تا به ایجاد اشتغال و ارزش‌افزوده در داخل کشور کمک شود.
در کشور دچار تضاد مدیریت در حوزه خودکفایی روغن خوراکی و کنجاله سویا شده‌ایم، به طوری که وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های تصمیم‌گیرنده در این رابطه با هم تفاوت دیدگاه دارند. از دهه ۷۰ به بعد دو طرح ۱۰ ساله برای افزایش تولید دانه‌های روغنی و رسیدن به خودکفایی ۵۰ درصدی به اجرا درآمده، اما این طرح‌ها نه تنها منجر به افزایش تولید نشده‌اند، بلکه خودکفایی از ۱۰ درصد به ۵ درصد کاهش یافته است. تصمیمات جزیره‌ای و اتخاذ تصمیم مبنی بر واردات دانه‌های روغنی و روغن خام ازسوی وزارت صنعت، معدن و تجارت یکی از دلایل افزایش وابستگی به واردات است.
دولت باید با یک‌سری سیاست‌های حمایتی مانع از واردات شود و یکی از این سیاست‌ها وضع تعرفه مناسب بر واردات کنجاله و روغن خام است. در حال حاضر بخش کشاورزی قربانی تصمیم‌گیری‌ها در خارج از حوزه کشاورزی است و تصمیماتی که وزارت صنعت برای واردات محصولات کشاورزی می‌گیرد، به تولید محصولات کشاورزی لطمه می‌زند.
ریسک‌های ورود به بازارهای جهانی بررسی شود
ابوالحسن خلیلی، دبیر انجمن صنایع روغن
سیاست‌های جاری در این حوزه موجب شده است که واردات دانه‌های روغنی و کنجاله برای تجار و بازرگانان صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد و همین امر موجب تاثیرگذاری بیش از بیش بر تولید دانه‌های روغنی داخلی و به دنبال آن افزایش مجدد قیمت آنها باشد، چراکه در کشور تولید دانه‌های روغنی هزینه‌هایی چند برابر متوسط جهانی خود دارد و عواملی از همین قبیل نیز بر افزایش آن دامن می‌زند. حمایت‌ها از این صنعت باید افزایش پیدا کند، چراکه مسئولان بر این موضوع واقف‌اند که تامین بخش زیادی از کالری گیاهی مصرفی جامعه، اشتغالزایی، بازار صادراتی مناسب و… در این صنعت شکل می‌گیرد. در این صنعت باید همانند دیگر صنایع اهداف صادراتی مد نظر قرار بگیرد. تامین بازار داخلی نباید هدف تولید داخلی باشد، چراکه اگر صرفا بازار داخل را هدف قرار دهیم، سیاست‌های تولید تحت‌تاثیر آن قرار می‌گیرد. دولت باید برای واردات روغن خام تولیدکننده داخلی را حمایت کند تا شاهد واردات روغن‌های خام توسط واردکنندگان سودجو در بازار نباشیم. ضرورت دارد چالش‌هایی که در ثبت سفارش‌ها، واردات و هزینه‌های اضافی از جمله دموراژ وجود دارد، برطرف شود. ما باید بازارهای منطقه‌ای مهم را شناسایی و ریسک‌های ورود به آنها را بررسی و برطرف کنیم.
دانه‌های روغنی روی دست کشاورزان می‌ماند
برزو نیک‌نژاد، کارشناس بازار
برندهای خوبی در بخش صنایع روغن ظهور کرده‌اند که طی چند سال اخیر هم بر کیفیت محصولات آنها افزوده شده و میزان استقبال خریداران نشان می‌دهد اگر تولید داخلی وضعیت مناسبی داشته باشد، حمایت خریداران را می‌توان تضمین کرد. برندهایی نظیر لادن و اویلا و البته دیگر برندهای مطرح با تولید باکیفیت و قیمت مناسب در بازار پر از تولید روغن مایع توانسته‌اند سهم بزرگی برای خود دست و پا کنند و با گشتی در فروشگاه‌ها به این واقعیت پی می‌بریم که این چند برند در بازار بسیار جا افتاده‌اند. البته با وجود فعالیت باکیفیت این برندها در بازار شاهدیم که آشفته‌بازاری نیز در این صنعت به راه افتاده و آن هم فعالیت واردکنندگان در لباس تولیدکننده است. بسیاری از این افراد با گرفتن مجوز برای تاسیس کارخانه‌های تولید داخلی روغن مایع در نظر دارند تا از تسهیلات مخصوص تولیدکننده ایرانی بهره‌مند شوند، اما در واقعیت این اشخاص عملا دانه‌های روغنی از کشاورزان خریداری نمی‌کنند و دانه‌ها روی دست کشاورز می‌ماند و کشاورزان خسارات زیادی را متحمل می‌شوند.
این کارخانه‌ها در واقعیت تولیدکننده صوری روغن داخلی هستند که اقدام به واردات روغن می‌کنند. در ایران هزینه تولید دانه‌های روغنی بالاست و از متوسط جهانی نیز فراتر رفته است. به همین دلیل خرید دانه‌ها و تولید داخلی صرفه ندارد و تولیدکننده‌های غیرواقعی اقدام به واردات روغن خام می‌کنند، زیرا این کار برای آنها سود هنگفت‌تری رقم می‌زند. از آنجایی که ماده اولیه تولید روغن، دانه‌های روغنی است باید کشت این محصولات هم برای کشاورز اقتصادی شود و هم برای صنعتگر و تولیدکننده، سودآور. اما این اتفاق در کشور نمی‌افتد و به دلیل بالا بودن هزینه‌های کشت دانه‌های روغنی برای تولیدکننده نیز صرف نمی‌کند که این محصول را تولید کند و اقدام به واردات آن می‌کند.
از طرف دیگر برخی از تولیدکنندگان نیز به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه تولید روغن اعم از دانه‌های روغنی اقدام به واردات این دانه‌ها می‌کنند که نخریدن و واردات دانه‌ها هر دو به کشاورز ایرانی خسارات زیادی وارد کرده است. کارخانه‌هایی برای واردات ایجاد شده‌اند. آنها بیشتر از تولید به فکر واردات هستند و سودی که می‌کنند در واردات روغن خام است، نه واردات دانه و کنجاله. بنابراین ما باید مانع توسعه بی‌رویه این کارخانه‌ها شویم تا تعادل بین تولید و تبدیل در کشور ایجاد شود.
