صنایع دستی ظرفیتی برای توسعه اقتصادی

صنایع دستی باوجود ظرفیت مطلوب توسعه اقتصادی به دلایل نبود تفکر صادرات محوری، متناسب نبودن تولید با نیاز بازار ، بسته بندی، بازارچه دایمی، نداشتن برنامه ریزی منسجم و حمایت کم نتوانسته نقش تاثیرگذار خود را در توسعه هر منطقه ای از کشور به خوبی ایفا کند.
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا، ویژگی های هنرهای دستی استان سمنان با توجه به قدمت آن ظرفیت مناسبی را برای توسعه این منطقه فراهم کرده که باید با اتخاذ برنامه ریزی اصولی و حل مشکلات فراروی فعالان این بخش، این امر مهم محقق شود.
یکی از شاخص های مهم در خروج از اقتصاد متکی به نفت، توجه به ظرفیت های بومی در حوزه های مختلف از جمله صنایع دستی است که کشور و این استان در این بخش دارای ظرفیت های بسیار غنی است.
حفظ تاریخ و تمدن سمنان در سال های اخیر باعث شد که این منطقه از کشور به عنوان یکی از قطب های گردشگری به شمار آید که باید از ظرفیت کم نظیر صنایع دستی نیز نهایت بهره را برای توسعه اقتصادی استان به کار گرفت.
کشور ایران با قدمت زیاد در صنعت دستی و قرار گرفتن در رتبه سوم تنوع صنایع دستی دنیا آن طور باید هنوز نتوانسته نقش راهبردی خود را در توسعه ایفا کند.
کارشناسان معتقدند بازاریابی و فروش از اصول مهم در هر عرصه ای به ویژه صنایع دستی است که اگر این مهم وجود نداشته باشد، تلاش و قدمت هنر صنایع دستی و هنرمندان این بخش ناقص است.
در زمان حاضر از ۲۵۰ رشته صنایع دستی موجود در کشور ۸۰ رشته در سمنان وجود دارد که از این تعداد ۵۰ رشته صنایع دستی در این استان فعال است.
رشته های، قلمزنی، خوشنویسی، نگارگری ، طراحی سنتی، گچبری، جواهر سازی، قلمکار سازی، حصیربافی، سوزندوزی، رودوزی سنتی، جلد سازی و صحافی سنتی، شیشه، کاشی سازی، نازک کاری چوب، چرم دوزی، گلیم بافی، جاجیم بافیف نمد بافی و قالیبافی از جمله رشته های فعال صنایع دستی سمنان است.

**تسهیلات هنرمندان را بدهکار می کند
یک هنرمند با سابقه رشته سفال و سرامیک و مدرس دانشکده هنر سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود: این استان در زمینه سفال و سرامیک یکی از استان های قوی و فعال کشور است.
فتح الله زیارتی عمده مشکل فعالان این عرصه را بحث آموزش و تحقیقات دانست و افزود: سفال و سرامیک رشته ای بسیار تخصصی است که برای ارتقا سطح آن نیاز به تحقیقات و آموزش بیشتری دارد.
وی یکی از نقاط مثبت را وجود رشته صنایع دستی در دانشگاه هنر آن ذکر کرد و افزود: دانشجویان زیادی از سراسر کشور به این استان می آیند که این امر می تواند در رشد و توسعه صنایع دستی بسیار موثر واقع باشد.
زیارتی یکی از راههای موثر و کاربردی در جهت ارتقا رشته سرامیک و سفال در استان را به وجود آمدن این رشته به صورت یک رشته تخصصی در دانشگاه سمنان ذکر کرد.
وی تصریح کرد: متاسفانه در سمنان فروشگاه دایمی جهت فروش صنایع دستی وجود ندارد و فقط هر فصل فروشگاه ها و غرفه هایی با مدت زمانی محدود به وجود می آیند که موثر واقع نمی شود.
وی خاطرنشان کرد: تسهیلات پرداختی به هنرمندان باید کارگشا باشد نه این که هنرمندان را بدهکار کند.
زیارتی بهترین راهکار و روشی که می تواند به هنرمندان و صنعتگران کمک کند ، توسعه بازار فروش کالاهای دستی این افراد اعلام کرد.
وی تصریح کرد: اگر سازمان های دولتی مسوول به این هنرمندان توجه داشته باشند و با حمایت آن ها ،بخش فروش آن ها را توسعه ببخشند، این افراد با انگیزه بیشتری کارهایی با کیفیت را تولید خواهند کرد.
زیارتی ورود کالاهای دستی چینی را از دیگر مشکلات برشمرد و گفت: باید هنرمندان ایرانی توانایی رقابت کردن با بازار خارجی را داشته باشند.
وی تصریح کرد: در بخش صنایع دستی پویایی وجود ندارد و بیشتر فعالان این عرصه به سمت سکون رفته اند به طوری که دیگر نوآوری و خلاقیت وجود ندارد.
وی با انتقاد به سازمان میراث فرهنگی گفت: باید بازنگری در برنامه ریزی های انجام شده در این بخش صورت بگیرد.

**مسوولان به داد هنرمندان سمنان برسند
استاد رشته سرامیک در سمنان در گفت و گو با ایرنا، گرانی و کمبود مواد اولیه، ابزار کار، بهره بالای تسهیلات بانکی و کمبود سرمایه را از مشکلات اساسی هنرمندان صنایع دستی ذکر کرد و گفت: مسوولان به داد این هنرمندان برسند.
ناصر ابوالمعالی افزود: اگر امکانات بیشتری از قبیل کارگاه و سرمایه در اختیار صنعتگران قرار گیرد، آنها کارهای بهتری متناسب با نیاز بازار ارایه می‌دهند.
وی اظهارداشت: دولت برای حمایت از صنایع دستی باید هنرمندان را حمایت کند زیرا اهمیت صنایع دستی در بخش صادرات غیرنفتی و اشتغالزایی می‌تواند در رونق صادرات این استان موثر باشد.
ابوالمعالی با بیان این که صنایع دستی در استان دارای پیشینه طولانی است و از تنوع و کیفیت بسیار خوبی برخوردار است، گفت: اگر دستگاه های مربوط برای کمک به صنعت منسجم شوند می توان شاهد اشتغال قابل توجه در این بخش باشیم.
وی ادامه داد: باید به طور ویژه به امر آموزش این هنر به صورت علمی، در بخش صنایع دستی اقداماتی انجام گیرد و عملکرد سازمان میراث فرهنگی در این بخش ضعیف بوده و به بازنگری نیاز دارد.
ابوالمعالی با بیان این که بیش از ۲۵۰ رشته صنایع دستی در کشور و بیش از ۸۰ رشته صنایع دستی در استان وجود دارد، گفت : با وجود این همه وسعت در این رشته ها، هیچ حمایتی از هنرمندان و صنعت گران نمی شود.
این استاد رشته سرامیک نبود فروشگاه دائمی فروش صنایع دستی را اصلی ترین مشکلات این بخش برشمرد.
وی ادامه داد : مشکل دیگر بسته شدن کارگاه های هنرمندان با بهانه های مختلف است که این امر از پیشرفت این هنرمندان جلوگیری می کند.

**بازارچه دایمی صنایع دستی ایجاد شود
یکی از فعالان صنایع دستی استان سمنان در گفت وگو با ایرنا افزود: بیشتر فروش صنایع دستی بانوان استان سمنان در تعطیلات نوروزی است.
الهام رامه با اشاره به این که در نوروز امسال ۷۰ میلیون ریال انواع محصول صنایع دستی در نمایشگاه ها فروخته شد، افزود: در صورت که محلی برای فروش برپا شود با توجه به حضور گردشگران درآمد و انگیزه هنرمندان بیشتر می شود.
وی بیمه، پرداخت مالیات، ندادن تسهیلات و ساماندهی نشدن فروش و عرضه کالاهای تولیدی از جمله مشکلات فرارو هنرمندان صنایع دستی برشمرد.
وی به کاهش انگیزه فعالان صنایع دستی به خاطر مشکلات یاد شده نیز اشاره کرد.
رامه اضافه کرد: فعالان صنایع دستی در این مقطع حساس اقتصادی کشور به دنبال کمک به دولت هستند ولی با مشکلات فراوانی مواجه هستند.
وی با بیان این که مسوولان استان به قولی که برای ایجاد بازارچه دایمی صنایع دستی دادند عمل کنند،گفت: بسیاری از تولیدات دستی روی دست هنرمندان مانده و در خانه‌ها نگهداری می‌شود و بازاری برای فروش و عرضه آن‌ها نیست.

**شناسایی نیازهای بازار هدف ضروری است
مدیرعامل اتحادیه فرش استان سمنان گفت: یکی از بزرگترین مشکلات بخش صنایع دستی بحث فروش و بازار این محصولات است که مطالبه ای به حق است.
ابراهیم باقری با بیان این که برای رفع این مشکل تفاهم نامه هایی ایجاد شده است، افزود: امروز کشورهایی مانند چین بازارهای صنایع دستی دنیا را شناسایی و بازاریابی و کالاهای صنایع دستی خود را را همراه با معیارهای روز دنیا تولید و توزیع می کنند و این نکته مهمی است که در صنایع دستی ما کمتر به آن پرداخته می شود.
باقری اضافه کرد: فعالان صنایع دستی ما باید بتوانند همراه با نیازهای روز دنیا و مخاطبان خود محصولات خود را تولید و بازارهای هدف را مشخص کنند.
وی ادامه داد: با توجه به شعار دولت ها مبنی بر صادرات غیر نفتی، اگر صنایع دستی مطابق نیاز روز دنیا تولید شود تاثیر زیادی برای تحقق این مهم در کشور دارد.

**صنایع دستی سمنان باید احیا شود
یکی از بازاریان سمنان اظهارکرد: سمنان از دیرباز یکی از استان های مشهور در عرصه محصولات دست ساز در کشور بوده و در برخی از رشته های دستی شهرت جهانی دارد، اما در طول سالها توجه ای به این ظرفیت منحصر به فرد نشده است.
محمد نبوی فروشنده گلیم و جاجیم به ایرنا گفت: توجه به صنایع دستی سمنان همواره یکی از خواسته های اصلی مردم، هنرمندان، فعالان این بخش از مسوولان استان بوده است.
به تاکید وی توجه به صنایع دستی به توسعه استان سمنان منجر می شود.

**صنایع دستی را اقتصادی کنیم
الهام رامه فعال صنایع دستی استان سمنان در گفت وگو با ایرنا با اشاره به تولید محصولات زیبای صنایع دستی در سال های اخیر گفت: صنایع دستی می تواند به عنوان سوغات و هدایای ارزشمند خریداری شود زیرا شناخت فرهنگ های مختلف بسیار تاثیرگذار است.
وی از مسوولان خواست تا زمینه صادرات محصولات دستی را با هدف افزایش درآمدزایی فراهم کنند.
وی بیان داشت: در اقتصاد دنیا بازاریابی جدای تولید است و سامانه فروش به شکل مجزا در قالبی متفاوت مورد توجه قرار گرفته که در این زمینه به سلایق و علایق مخاطبان در فروش محصولات توجه می‌شود.
رامه تاکید کرد: باید حمایت ‌های دولتی از صنایع دستی در مسیری قرار بگیرد که صنعتگران روی پای خود بایستند و آرام آرام گام‌ های بزرگی را در مسیر تحول و توسعه این بخش بردارند.

**تولید هنر در سمنان نیازمند انگیزه بخشی است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان گفت: این استان ۲۰ هزار نفر هنرمند صنایع دستی آموزش دیده دارد که حدود هشت هزار نفر آنان در این زمینه فعالیت و درآمد دارند.
محمد جهانشاهی در گفت و گو با ایرنا افزود: در صورتی که تمام هنرمندان اقدام به تولید کنند، شرایط خوبی برای ارزآوری و اشتغالزایی در این بخش فراهم می شود.
وی ادامه داد: پرداخت تسهیلات برای ورود هنرمندان به عرصه تولید، افزایش کیفیت محصولات صنایع دستی با استفاده از الگوسازی واحد، بازاریابی و راه اندازی بازارچه های صنایع دستی از برنامه های امسال در حوزه صنایع دستی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سمنان تصریح کرد: باید شهرداری های استان زمین های مورد نیاز بازارچه های صنایع دستی را تا ابتدای تابستان امسال در ورودی شهرها تامین کنند.و این امر می تواند در افزایش اشتغال پایدار موثر باشد.
جهانشاهی تصریح کرد: الگوسازی برای رشته های مختلف صنایع دستی نیازمند ایجاد اقدامات انگیزشی برای ترغیب هنرمندان به تولید بیشتر دارد.
وی بازاریابی و صادرات در استان سمنان با همکاری کارگاه های بخش خصوصی و اتاق بازرگانی را از دیگر برنامه های در دست اقدام این نهاد اعلام کرد و گفت: تحقق این امر کمک بزرگی به رونق صنایع دستی می کند.
وی از صادرات ۱۰۰ هزار دلار محصولات صنایع دستی بویژه در سالهای گذشته از این استان به خارج خبر داد و افزود: محصولات صنایع دستی سمنان به کشورهای حاشیه خلیج فارس، کشورهای اروپایی و آمریکا صادر شده است.
وی بیان داشت: تعداد زیادی از تولیدات صنایع دستی استان دارای نشان کیفیت ملی ایران و مهر اصالت یونسکو است که در سالهای اخیر با اقبال خوب علاقمندان به صنایع دستی روبه رو شده است.
جهانشاهی همچنین از فروش ۱۰ میلیارد ریال تولیدات صنایع دستی در بازارچه های نوروزی استان خبر داد و ادامه داد: نوروز امسال شاهد برپایی چندین بازارچه موقت و یک بازارچه دائمی فروش صنایع دستی در استان بودیم که نقش بسزایی در فروش صنایع دستی استان داشته است.
وی خاطرنشان کرد: در صورت راه اندازی حدود ۵۰ واحد صنایع دستی می توان در یک دوره زمانی کوتاه مدت برای بیش از ۵۰۰ نفر شغل ایجاد کرد و اجرای این طرح های اقتصادی نیازمند تامین بازار فروش و همچنین ارایه تسهیلات کم بهره است.
مدیرکل میراث فرهنگی سمنان اضافه کرد: جایگاه صادرات صنایع دستی به نسبت استان های دیگر کشور چندان مطلوب نیست اما می توان در یک برنامه کوتاه این بخش از اقتصاد استان را احیا کرد.
جهانشاهی ادامه داد: برای توسعه اقتصادی در بخش صنایع دستی باید تفکر صادرات محور داشت و تولید محصولات با کیفیت و تامین بازار فروش انگیزه تولیدگنندگان برای عرضه هنر خود به جهانیان امکانپذیر است.

**صنایع دستی نیازمند بسته بندی است
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شاهرود در گفت و گو با ایرنا افزود: اگر تولیدکنندگان خود به این نتیجه برسند که کالای دستی باید بسته بندی مناسب داشته باشد بهترین نتیجه را خواهد داشت.
حمیدرضا حسنی افزود: برای این که تولید کننده ترغیب به توجه به بسته بندی شود باید از زیر ساخت های مناسبی استفاده کنیم و از آنها بخواهیم با ارایه طرح خوب برای بسته بندی رقابت کنند تا مبلغ بیشتری هم برای توسعه کارگاههایشان دریافت کنند.
وی اظهارداشت: در کشور حدود ۱۴ هزار واحد تولیدی صنایع دستی وجود دارد که از این تعداد ۲ هزار کارگاه بسته عمده تولید می کنند و شاید تنها ۱۵ درصد صنایع دستی استان و کشور بسته بندی دارند.
وی ادامه داد: سیاست کلی میراث فرهنگی استان ارزان سازی صنایع دستی است و تولید کنندگان را برای حضور در نمایشگاه های مختلف دعوت کرد.
حسنی اضافه کرد: نبود پوشش بیمه ای هنرمندان و نداشتن تناسب تولیدات با نیازهای بازارهای هدف را از مشکلات مهم فعالان صنایع دستی استان است.
وی اضافه کرد: کم بودن تولید و توجه ناکافی به کیفیت، بسته بندی، اصالت و نماد تولیدات، توانایی حضور در بازارها و نمایشگاه های بین المللی را از فعالان این عرصه سلب کرده است.
وی نبود بازار برخی هنرهای صنایع دستی، نبود اتحادیه خاص این بخش در بین اصناف سمنان، موازی کاری برخی نهادها در بخش صنایع دستی و ناهماهنگی این فعالیتها با میراث فرهنگی استان از دیگر تنگناهای صنایع دستی سمنان است.
وی اظهارکرد: هنرمندان و فعالان صنایع دستی سمنان توجه کافی به آموزش به عنوان محور اصلی در ارتقای توانمندی خود و سطح کمی و کیفی تولیدات و فرایند بسته بندی و بازار فروش ندارند.
رییس اداره میراث فرهنگی شاهرود افزود: بهره گیری از دستگاه ها و ماشین آلات در تولید برخی هنرها و حذف عامل انسانی در تولید آنها، اصالت صنایع دستی سمنان را زیر سوال می برد.
وی معرفی هنرمندان صنایع دستی برای دریافت تسهیلات مشاغل خانگی و تسهیلات پشتیبان، راه اندازی خانه های صنایع دستی، پیگیری بیمه هنرمندان با اولویت پیشکسوتان، برگزاری دوره های آموزشی مشترک با مرکز آموزش فنی و حرفه ای را از جمله اقدامات برای حمایت از فعالان این بخش در سالجاری برشمرد.
در استان سمنان بیش از چهار هزار هنرمند در ۵۲ رشته صنایع‌دستی فعالیت دارند.