شایلی قرائی
شیلتون، پونل، شیلانه، پولک، سیکارو، طبیعت و… برندهایی هستند که با تولید تن ماهی در بازار فعالیت دارند. سرانه مصرف آبزیان در ایران نسبت به دیگر کشورها کمتر است. سرانه مصرف ماهی در ایران نسبت به میانگین جهانی پایینتر است، در حالی که علاوه بر اینکه ایران از دو طرف با دریا ارتباط دارد، تولیدات داخلی نیز در سطح کشور انجام میشود.به گزارش کسب و کار نیوز متاسفانه در کشور ما مصرف فرآوردههای مضر مانند نوشابه بسیار زیاد است، در حالی که مصرف سرانه شیر، سبزیجات و میوه پایین است.
البته در چند سال اخیر با فرهنگسازیهای بسیاری که انجام شده، توانستهایم این میزان را افزایش دهیم. در حوزه صنایع غذایی دریایی یکی از محصولاتی که طرفدار زیادی دارد، کنسرو ماهی تن است که در ایران با وجود مشکلات بسیار، توانستهایم چندین برند را داشته باشیم. تقریبا ۱۳۰ کارخانه تولید کنسرو در کشور وجود دارد، اما متاسفانه تنها ۳۰ واحد از این کارخانهها فعال هستند و بسیاری از واحدهای فعال نیز با نصف یا کمتر از نصف ظرفیت تولید میکنند. صنایع تولید تن ماهی از لحاظ اشتغالزایی نیز ظرفیت بالایی دارد و همچنین این صنعت میتواند سود خوبی برای سرمایهگذاران ایجاد کند، اما توسعه این بخش و درآمدزایی ارزی آن نیازمند برنامهریزی مدون و مدیریت صحیح بر عملیاتی شدن طرحهاست. ایران دارای منابع بکری برای پرورش آبزیان است و در حوزه صادرات این محصولات نیز حرفهایی در عرصه جهانی دارد. فعالان این حوزه با ابراز تاسف از مشاهده کنسرو تن ماهی خارجی در فروشگاهها اظهار کردهاند که کنسرو تن ماهی ایرانی از کیفیت مرغوبی برخوردار است و میتواند با تن ماهیهای خارجی رقابت کند. اگر تاکید بر رشد صادرات کنسرو تن ماهی ایرانی باشد کیفیت این محصول هم برای استفاده در داخل و هم برای صادرات بالاتر خواهد رفت. خوشبختانه صادرات کنسرو تن ماهی نیز پیشرفت کرده است. در حال حاضر تن ماهی تایلندی بهترین تن ماهی محسوب میشود، اما باید توجه داشت که به دلیل قیمت بالای آن، واردات این کنسرو توجیه اقتصادی ندارد. البته صادرات همان روند سابق را طی میکند و مساله مهم در این امر، تداوم فروش و حفظ بازار بینالمللی است. ازاینرو در صورتی که نرخ ارز نوسان زیادی نداشته باشد، روند خوبی در صادرات داریم.
تولیدکنندگان و توزیعکنندگان تن ماهی از تسهیلات برخوردار نیستند
مهرزاد عبداللهی، کارشناس صنایع غذایی
تن ماهی از آن دسته فرآوردههایی است که در صنایع غذایی کشور رشد خوبی داشته و برندهای نامآشنایی در این بخش فعالیت دارند که کیفیت محصولات تولیدی آنها در بازار داخلی زبانزد است. شیلتون و شیلانه با سابقه طولانی در تولید تن ماهی توانستهاند سهم قابل توجهی در بازار را به خود اختصاص دهند و جوابگوی نیاز بازار داخل نیز باشند. کیفیت محصولات در برندهای ایرانی تن ماهی موجب افزایش استقبال از تولیدات داخلی در این حوزه شده و با وجود وفور انواع تن ماهی خارجی شاهد هستیم که کیفیت و قیمت مناسب این محصولات توانسته در بازار داخلی، آن را پیشتاز کند. کارخانههای تن ماهی که در دسته صنایع تبدیلی قرار گرفتهاند، البته امروز در شرایطی مشغول به فعالیت هستند که باید اشاره کنیم این ظرفیت از فعالیت، کل ظرفیت این کارخانهها نبوده و مشکلات پیشرو اجازه فعالیت با کل ظرفیت را نداده است. این صنایع در توزیع کنسرو و حتی توزیع ماهی مشکل دارند. البته این مشکلات را میتوان به عنوان پیشپاافتادهترین مشکلات حال حاضر صنایع ماهی تن در کشور قلمداد کرد، چراکه نبود ثبات در قیمت محصولات تولیدی، ارائه تسهیلات بانکی با سود بالا و واردات کنسروهای خارجی از جمله دلایلی است که بخش قابل توجهی از واحدهای تولیدی کنسرو ماهی در کشور را به تعطیلی کشانده و سبب ورشکستگی سرمایهگذاران این صنعت شده است. تولیدکنندگان و توزیعکنندگان ماهی تن در کشور از تسهیلات برخوردار نیستند و معدود کارخانههایی هم که توانستهاند برندسازی کنند با پشت سر گذاشتن مشکلات بسیار توانستهاند خود را از تور گرفتاری نجات دهند. حمایتی از کارخانههای این حوزه نمیشود. در صورتی که اگر حمایتهای لازم را داشته باشیم برندهای کنونی میتوانند به بازارهای صادراتی نیز گوشهچشمی داشته باشند، چراکه از نظر کیفیت مشکلی در رقابت با نمونههای خارجی خود ندارند.
میزان صید داخلی پاسخگوی نیاز کارخانهها نیست
مجتبی فوقی، مدیر شیلات و امور آبزیان استان اصفهان
کالای ایرانی فقط شامل لوازمخانگی و تولیدات خودروسازها و محصولاتی از این دست نمیشود. محصولاتی که بیشترین استفاده را در میان مردم دارند صنایع غذایی هستند که باید روی آنها سرمایهگذاری کرد تا برندسازی مناسبی در این رابطه شکل بگیرد. در حال حاضر در حوزه صید ماهی و کنسروسازی این محصول مشکلاتی وجود دارد که اگر بهموقع برای رفع آنها اقدام نشود، همین اندک تولیداتی که داریم نیز در معرض خطر نابودی قرار خواهند گرفت. به عنوان مثال در اصفهان با وجود مشکلاتی نظیر کمآبی و خشکسالی کار برای تولید سخت شده است. همچنین به طور کلی در کشور میزان صید داخلی پاسخگوی نیاز کارخانهها نیست، در حالی که صید داخلی در مقایسه با صید صنعتی در جهان، کیفیت کمتری دارد. لازم است همانگونه که از کالاهای استراتژیک همچون گندم حمایت میشود از ماهی و صنعت کنسروسازی نیز حمایت شود تا آن با قیمت مناسب در دسترس مردم قرار گیرد، اما متاسفانه در حال حاضر اینگونه نیست.